Phản ứng khác nhau của lãnh đạo các quốc gia trước việc ông Fidel Castro qua đời

Có sự khác biệt rõ rệt giữa chính quyền Obama và Trump trong phản ứng với cái chết của cựu lãnh tụ Cuba Fidel Castro – người cầm quyền tại đảo quốc bé nhỏ phía nam trong hơn 50 năm và từng bị Mỹ coi là kẻ địch cần trừ khử.

Embed from Getty Images

Fidel Castro trong một buổi gặp mặt sinh viên Đại học Havana hôm 3/9/2010

Hôm 26/11, Tổng thống Obama ra một thông báo chính thức đăng trên trang web của Nhà Trắng có nội dung chia buồn với nhân dân Cuba về cái chết của lãnh tụ Fidel Castro của họ, ông cam kết sẽ tiếp tục nỗ lực để bình thường hoá quan hệ với Cuba. Thông báo viết:

“Vào thời điểm này, khi ông Fidel Castro qua đời, chúng tôi mở rộng vòng tay hữu nghị tới người dân Cuba. Chúng tôi biết rằng giờ phút này, những người Cuba – tại Cuba và tại Mỹ – tràn đầy những cảm xúc mạnh mẽ, các bạn nhớ lại vô số những biến chuyển mà Fidel Castro đã làm thay đổi cuộc đời của mỗi cá nhân, gia đình và toàn bộ đất nước Cuba. Lịch sử sẽ ghi nhận và phán xét những tác động to lớn của cá nhân này lên nhân dân và thế giới xung quanh ông.

Trong gần 6 thập kỷ, quan hệ giữa Mỹ và Cuba chứng kiến những giai đoạn bất hoà và bất đồng chính trị to lớn. Trong nhiệm kỳ tổng thống của tôi, tôi đã nỗ lực để đặt quá khứ này lại đằng sau, theo đuổi một tương lai trong đó mối quan hệ giữa hai nước được xác định không phải sự khác biệt mà bằng rất nhiều điều chúng ta có thể chia sẻ với tư cách là hàng xóm và bạn hữu – mối liên kết gia đình, văn hoá, thương mại và nhân văn nói chung. Những liên kết này còn bao gồm sự đóng góp của người Mỹ gốc Cuba, những người đã làm rất nhiều điều cho đất nước chúng tôi và quan tâm sâu sắc tới những người thân yêu của họ tại Cuba.

Ngày hôm nay, chúng tôi xin chia buồn cùng gia đình Castro, và cầu nguyện cho nhân dân Cuba. Trong những ngày sắp tới, chúng ta sẽ nhắc lại quá khứ nhưng cũng sẽ hướng tới tương lai. Nhân dân Cuba nên biết rằng họ có một người bạn và đối tác nơi Hoa Kỳ.”

Trong khi đó, Donald Trump là một trong những người sớm nhất thông báo về cái chết của cựu lãnh tụ Cuba.

Ngay sau khi có tin, ông Trump viết lên Twitter một câu ngắn:

“Fidel Castro đã chết!”

Sau đó Tổng thống tân cử Hoa Kỳ ra thông báo chính thức đăng trên các tài khoản mạng xã hội của mình, trong đó ông viết:

“Hôm nay, thế giới chứng kiến sự ra đi của một nhà độc tài tàn bạo, người đã đàn áp nhân dân của mình trong gần 6 thập kỷ.

Di sản mà Fidel Castro để lại là di sản của các đội xử bắn, trộm cướp, những gian khổ vượt ngoài sức tưởng tượng, dân nghèo đói và bị tước các quyền làm người căn bản.

Trong khi Cuba vẫn là một hòn đảo chuyên chế, tôi hy vọng rằng hôm nay sẽ đánh dấu một bước đi rời khỏi nỗi kinh hoàng mà các bạn đã phải chịu đựng quá lâu, để tiến về một tương lai trong đó những người Cuba tuyệt vời cuối cùng có thể sống trong tự do mà họ vô cùng xứng đáng.

Mặc dù những thảm kịch, cái chết và nỗi đau do Fidel Castro gây ra không thể xoá bỏ, chính quyền chúng tôi sẽ làm tất cả mọi việc có thể để đảm bảo người Cuba có thể bắt đầu hành trình hướng tới tự do và thịnh vượng.

Tôi xin được cùng sát cánh với nhiều người Mỹ gốc Cuba, những người đã nhiệt liệt ủng hộ tôi trong cuộc vận động tranh cử – kể cả Lữ đoàn 2506 của Hội Cựu Chiến binh, trong niềm hy vọng rằng một ngày nào đó không xa, chúng ta sẽ được chứng kiến một nước Cuba tự do.

Donald J. Trump”

Phó Tổng thống tân cử Mike Pence viết trên Twitter:

“Nhà độc tài Castro đã chết. Hy vọng mới bắt đầu. Chúng tôi sẽ đứng cùng những người Cuba bị đàn áp vì một Cuba tự do dân chủ. Viva Cuba Libre (Cuba tự do muôn năm)”.

Phản ứng của các lãnh đạo thế giới khác

Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto viết tin nhắn này trên trang Twitter: “Tôi thương tiếc cái chết của Fidel Castro Ruz, lãnh tụ cách mạng Cuba, và là một biểu tượng của thế kỷ 20.”

Tổng Thống Pháp Francois Hollande miêu tả Fidel Castro là một người khổng lồ của thế kỷ 20.

Tổng Thống Nga Vladimir Putin cũng ca tụng ông Castro là “biểu tượng của một thời đại”.

Cựu lãnh đạo Nga Mikhail Gorbachev ca ngợi ông Castro là đã “củng cố” đảo quốc Cuba. Hãng tin Interfax của Nga dẫn lời ông Gorbachev nói:

“Fidel đã đứng lên và tăng sức mạnh cho nước ông trong thời gian bị Mỹ cấm vận nghiêm ngặt nhất, khi mà áp lực đè nặng lên vai ông, cuối cùng ông đưa đất nước thoát khỏi cuộc cấm vận để tiến lên con đường phát triển độc lập.”