Tổ chức tư vấn Hồng Kông: Trung Quốc và Đài Loan “trên bờ vực chiến tranh”

Căng thẳng trên eo biển Đài Loan đã gia tăng đến nguy cơ xung đột vũ trang ở mức “cao nhất mọi thời đại”, theo một nhóm nghiên cứu do Bắc Kinh hậu thuẫn.

Học viện Eo biển Trung Quốc đã công bố một báo cáo hôm thứ Tư (19/5) về các mối quan hệ trên eo biển Đài Loan. Theo đó, các nhà nghiên cứu đã xem xét các yếu tố bao gồm sức mạnh quân sự của hai bên, quan hệ thương mại, dư luận, các sự kiện chính trị và sự hỗ trợ từ các đồng minh, rồi đi đến kết luận rằng cả hai đang “trên bờ vực chiến tranh”.

Tổ chức tư vấn này có trụ sở tại Hồng Kông, mới được thành lập và lãnh đạo bởi Lei Xiying, thành viên ủy ban của Liên đoàn Thanh niên toàn Trung Quốc do Đảng Cộng sản hậu thuẫn.

Kết luận của nhóm tư vấn dựa trên chỉ số về mức độ rủi ro của xung đột vũ trang trên eo biển, được các nhà nghiên cứu đưa ra là 7,21 cho năm 2021, trên thang điểm từ âm 10 đến 10.

Nhóm cũng xem xét các yếu tố tương tự từ những năm 1950 để so sánh về các chỉ số rủi ro. Vào đầu những năm 1950, khi lực lượng Quốc dân đảng chống cộng từ Đại lục chạy sang Đài Loan, chỉ số này thấp hơn hiện tại, ở mức 6,7.

Nó dao động ở mức 6,5 khoảng những năm 1970 nhưng giảm xuống 4,55 vào năm 1978, khi Washington thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh. Nguy cơ xung đột cũng thấp trong những năm 1990, khi Đại lục bắt tay vào cải cách kinh tế, thu hút đầu tư từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm cả Đài Loan.

Nhưng báo cáo cho biết chỉ số này đã tăng đều đặn kể từ năm 2000, khi Đảng Tiến bộ Dân chủ ủng hộ độc lập nắm quyền ở Đài Loan, chấm dứt 55 năm cầm quyền của Quốc dân đảng vốn thân thiện với Bắc Kinh.

Điểm số tăng lên 6 vào năm 2018, với việc Tổng thống Mỹ Donald Trump thể hiện rõ sự đối đầu với Trung Quốc và theo đuổi mối quan hệ chặt chẽ hơn với Đài Loan.

Hoa Kỳ, giống như hầu hết các quốc gia khác, không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan nhưng là bên ủng hộ quốc tế quan trọng nhất và là nước bán vũ khí chính cho hòn đảo dân chủ.

Tờ Economist trong tháng này đã gọi eo biển Đài Loan là “nơi nguy hiểm nhất trên Trái đất” vì đây là vấn đề lãnh thổ nhạy cảm nhất của Bắc Kinh và là điểm tranh chấp chính giữa Trung Quốc và Mỹ. Bắc Kinh tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của riêng mình và đã không loại trừ việc sử dụng vũ lực để giành lại quyền kiểm soát. Trung Quốc cũng tức giận vì mối quan hệ ấm lên giữa Washington và Đài Bắc và lo ngại chính quyền Đài Bắc có thể được khuyến khích để tuyên bố độc lập, một ranh giới đỏ đối với Bắc Kinh.

Lei, người đứng đầu nhóm nghiên cứu mới, cho biết động lực chính trị đang thay đổi trên eo biển Đài Loan và mối quan hệ chặt chẽ hơn của Washington với Đài Bắc là hai “yếu tố hủy diệt” làm tăng nguy cơ xung đột.

“Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục… việc [Bắc Kinh] thống nhất Đài Loan bằng vũ lực sẽ chỉ là vấn đề thời gian,” ông nói.

Lei cho biết các nhà nghiên cứu sẽ tiếp tục theo dõi mức độ của mối quan hệ quân sự giữa Mỹ và Đài Loan vì nó có tác động đáng kể đến chỉ số rủi ro.

Xuân Lan (theo SCMP)

Xem thêm: