Tổng thống Haiti bị ám sát tại nhà, làm dấy lên lo ngại về tình trạng hỗn loạn lan rộng

Tổng thống Haiti Jovenel Moise, 53 tuổi, đã bị bắn chết bởi những kẻ tấn công không rõ danh tính tại tư gia của ông trong đêm, làm dấy lên lo ngại về tình trạng hỗn loạn leo thang ở quốc gia Caribe nghèo khó, Reuters đưa tin.

(Ảnh: Tổng thống Haiti Jovenel Moise)

Vụ ám sát xảy ra đồng thời với làn sóng các băng đảng bạo lực ở Port-au-Prince, khi các nhóm vũ trang chiến đấu với cảnh sát và đánh lẫn nhau để giành quyền kiểm soát đường phố trong những tháng gần đây, biến nhiều quận của thủ đô thành khu vực cấm.

Phu nhân của tổng thống, bà Martine Moise, cũng bị bắn trong vụ tấn công diễn ra vào khoảng 1 giờ sáng ngày 7/7 giờ địa phương (05:00 GMT) và đang được điều trị y tế, Thủ tướng tạm quyền Claude Joseph cho biết trong một tuyên bố.

Ông nói: “Một nhóm người không rõ danh tính, một số người trong bọn chúng nói tiếng Tây Ban Nha, đã tấn công tư dinh của tổng thống.”

Ông Joseph cho biết, cảnh sát và quân đội đã kiểm soát được tình hình an ninh sau vụ tấn công, mặc dù vẫn có thể nghe thấy tiếng súng khắp thủ đô 1 triệu dân.

Với việc Haiti bị phân cực về mặt chính trị và đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng tăng do tình trạng thiếu lương thực, các nhà quan sát đang lo ngại về hỗn loạn trên diện rộng sẽ xảy ra.

Cộng hòa Dominica cho biết họ đang đóng cửa biên giới chung với Haiti trên đảo Hispaniola.

Theo Reuters, vụ đổ máu ở Haiti là do nghèo đói và bất ổn chính trị ngày càng trầm trọng.

Đất nước Haiti có khoảng 11 triệu dân, là quốc gia nghèo nhất ở tây bán cầu. Haiti đã phải vật lộn để đạt được sự ổn định kể từ khi chế độ độc tài Duvalier sụp đổ vào năm 1986, và sau đó tiếp tục phải vật lộn với một loạt các cuộc đảo chính và can thiệp của nước ngoài.

Liên Hợp Quốc đã cử nhóm gìn giữ hòa bình đến Haiti nhằm khôi phục trật tự sau cuộc nổi dậy lật đổ Tổng thống lúc bấy giờ là Jean-Bertrand Aristide vào năm 2004. Sứ mệnh này đã kết thúc vào năm 2019 trong bối cảnh tình hình đất nước vẫn còn hỗn loạn. Trong những năm gần đây, Haiti đã hứng chịu hàng loạt thảm họa thiên nhiên và hiện vẫn còn mang những vết tích của trận động đất lớn vào năm 2010.

Ông Moise đã phải đối mặt với các cuộc phản đối dữ dội sau khi nhậm chức tổng thống vào năm 2017. Năm nay, phe đối lập cáo buộc ông tìm cách áp đặt chế độ độc tài khi tiếp tục duy trì quyền lực dù đã quá thời hạn. Ông đã phủ nhận những lời buộc tội đó.

“Tất cả các biện pháp đang được thực hiện để đảm bảo tính liên tục của nhà nước và bảo vệ quốc gia”, Thủ tướng Joseph nói.

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Haiti cho biết sẽ đóng cửa vào thứ Tư do “tình hình an ninh đang diễn ra”.

Hoa Kỳ đang đánh giá “cuộc tấn công bi thảm” này và Tổng thống Joe Biden sẽ được thông báo tóm tắt về vụ ám sát, thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết tại Washington.

“Chúng tôi luôn sẵn sàng và sát cánh bên họ để cung cấp bất kỳ sự hỗ trợ nào cần thiết”, bà nói. “Tất nhiên, Đại sứ quán và Bộ Ngoại giao của chúng tôi sẽ giữ liên lạc chặt chẽ, nhưng đó là một bi kịch. Chúng tôi sát cánh với họ và điều quan trọng là người dân Haiti biết điều đó.”

Ngày 30/6, Hoa Kỳ đã lên án các vi phạm nhân quyền có hệ thống ở Haiti, bao gồm các quyền tự do cơ bản và các cuộc tấn công nhằm vào tự do báo chí, kêu gọi chính phủ ngăn chặn sự gia tăng của các băng đảng và bạo lực. 

Xuân Lan (theo Reuters)