Tổng thống Trump nói đàm phán với ông Zelensky khó hơn với ông Putin

Ông Volodymyr Zelensky là khó đàm phán hơn trong hai người đứng đầu hai bên của cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói hôm thứ Tư (23/4), nhưng đồng thời vẫn bày tỏ hy vọng về việc đạt được thoả thuận hoà bình cuối cùng để chấm dứt hàng nghìn thương vong mỗi tuần.  

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, trong bài phát biểu tại Phòng Bầu dục, đã bày tỏ hy vọng rằng vẫn còn có thể đạt được một thỏa thuận để mang lại hòa bình cho cuộc chiến Nga-Ukraine, sau nhiều ngày các bên liên quan liên tục đưa ra những tuyên bố cho thấy rõ các cuộc đàm phán đang trên bờ vực sụp đổ. Trong khi Nga và Ukraine hàng ngày cáo buộc lẫn nhau phá hoại tiến trình đàm phán, và trong đêm qua Nga đã phát động một cuộc tấn công lớn vào Kiev khiến ít nhất tám người thiệt mạng, thì Tổng thống Trump đã nêu tên Tổng thống Ukraine Zelensky là người đang trì hoãn tiến trình hòa bình.

Vào thứ Ba (22/4), Tổng thống Zelensky đã bác bỏ một thỏa hiệp hòa bình theo đó Nga sẽ được giữ Crimea để đổi lấy việc trao trả một số tỉnh của Ukraine và chấm dứt giao tranh, đồng thời tuyên bố rằng ông vẫn kiên định với chính sách chiến thắng tuyệt đối tối đa của mình. Ông Zelensky nói: “Không có gì để đàm phán – đó là đất đai của chúng tôi, là đất của người dân Ukraine”. 

Tổng thống Trump trước đó đã phản hồi những lời phát biểu này trong một bài đăng trên mạng xã hội, nhắc nhở phía Ukraine rằng “Crimea đã mất từ nhiều năm trước” trong thời kỳ của chính quyền Obama và rằng những phát biểu của ông Zelensky là “rất có hại cho các cuộc đàm phán hòa bình”. Tiếp tục phát biểu tại Phòng Bầu Dục vào tối thứ Tư (23/4) khi trò chuyện với các phóng viên trong lúc ký các sắc lệnh hành pháp, ổng thống Hoa Kỳ nhận xét: “Tôi phải nói rằng tôi nghĩ Nga đã sẵn sàng, và nhiều người nói rằng Nga muốn chiếm toàn bộ, nhưng tôi nghĩ chúng ta đã có một thỏa thuận với Nga”. 

“Chúng ta phải đạt được một thỏa thuận với Zelensky. Tôi đã nghĩ rằng có thể sẽ dễ dàng hơn khi đàm phán với Zelensky, nhưng cho đến nay thì lại khó hơn, nhưng không sao cả, ổn thôi. Tuy vậy, tôi nghĩ chúng ta đã có một thỏa thuận với cả hai bên, tôi hy vọng họ sẽ thực hiện… điều này liên quan đến rất nhiều tính mạng con người”, ông Trump nói. 

Nhấn mạnh lý do đằng sau động lực thúc đẩy ông nhanh chóng đạt được thỏa thuận để cứu mạng người, Tổng thống Trump nói về ông Zelensky: “Tôi chỉ hy vọng ông ấy giải quyết được vấn đề này, vì chúng ta đang mất khoảng… 5.000 binh lính thiệt mạng mỗi tuần, ước tính… họ là người Nga và người Ukraine, họ không phải người Mỹ. Họ là người Nga nhưng họ là con người, họ là con người và họ có gia đình. Họ vẫy tay chào tạm biệt con trai mình, rồi nhận được cuộc gọi báo rằng con trai họ không còn nữa… Tôi nhận được những bức ảnh, ảnh vệ tinh, tôi chưa từng thấy điều gì giống như vậy. Những cánh đồng sau một số trận chiến đó, thật khủng khiếp, mà tất cả là vô nghĩa”. 

Các cuộc đàm phán hòa bình, bao gồm cả việc tái thiết lập quan hệ giữa Hoa Kỳ và chính Nga nhằm tạo điều kiện cho các cuộc thương lượng tiếp theo, cũng như các cuộc thảo luận với các quốc gia tham chiến và các nước châu Âu ủng hộ Ukraine, đã diễn ra suốt nhiều tháng qua. Hiện có những dấu hiệu rõ ràng cho thấy, nếu không có đột phá nào xảy ra, Hoa Kỳ có thể sẵn sàng rút lui khỏi tiến trình này.

Tuần trước, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã chỉ trích các cuộc họp kéo dài nhưng không hiệu quả về tiến trình hòa bình cho cuộc chiến tranh Ukraine, ngụ ý rằng ông sẽ không còn tham dự nếu các cuộc họp đó không mang lại mục đích rõ ràng. Gần một tuần trước, ông nói rằng nếu không có tiến triển trong vài ngày tới thì “có lẽ Tổng thống sẽ đến lúc phải nói ‘thôi, chúng ta xong việc rồi’”, ông Rubio cho biết.

Ông Rubio nêu rõ: “Nếu họ thực sự nghiêm túc về hòa bình — dù là một bên hay cả hai — thì chúng tôi sẽ hỗ trợ… nhưng nếu đó chỉ là một cuộc họp để rồi lại tổ chức một cuộc họp khác, thì chúng tôi sẽ cân nhắc liệu nó có nên diễn ra hay không… Tôi sẵn sàng đích thân tham dự nếu cuộc họp đó thực sự mang lại kết quả”. 

Phó Tổng thống JD Vance cũng đưa ra những nhận xét tương tự vào thứ Tư (23/4) vừa qua, ông nói: “Chúng tôi đã đưa ra một đề xuất rất rõ ràng cho cả phía Nga và Ukraine, và đã đến lúc họ phải nói ‘đồng ý’, hoặc Hoa Kỳ sẽ rút khỏi tiến trình này”. 

Một yếu tố trong tiến trình tái thiết lập quan hệ giữa Hoa Kỳ và Nga vẫn chưa diễn ra là khả năng tổ chức một cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Nga, Tổng thống Vladimir Putin — điều đã được bàn luận nhiều lần. Tổng thống Trump đã đề cập ngắn gọn đến điều này trong phát biểu tại Phòng Bầu Dục khi được hỏi, và cho biết ông tin rằng cuộc gặp này sẽ diễn ra sớm, nhưng không phải ở Ả Rập Saudi — nơi từng đăng cai nhiều cuộc đàm phán về chiến tranh Ukraine.

Tổng thống Trump nói: “Tôi sẽ gặp ông ấy… [ở Ả Rập Saudi] Có thể, nhưng rất có thể là không. Tôi nghĩ chúng tôi sẽ sớm gặp nhau”.