Tymoshenko: Phương Tây đang kiểm soát Ukraine ở mức độ “không thể chấp nhận được”

Yulia Tymoshenko, người nổi tiếng thời Cách mạng Cam, nhận định rằng phương Tây đang lợi dụng tình hình khó khăn của Ukraine để “làm suy yếu chủ quyền” của nước này, để cai trị như “một con chó bị xích.” Theo bà, các cơ quan chống tham nhũng ở Ukraine được phương Tây xúc tiến thành lập vào thời ‘hậu Maidan’ là cơ chế giúp phương Tây kiểm soát Ukraine, biến nước này thành một “thuộc địa bị tước quyền” (disenfranchised colony). Đề cao dân chủ chỉ là chiêu bài, tạo các cơ chế cân bằng quyền lực để khống chế Ukraine mới là thực chất, và hiện nay mức độ kiểm soát đã tới mức “không thể chấp nhận được.” Bà cáo buộc rằng phương Tây thường dùng thủ đoạn ngưng dòng viện trợ hay các khoản vay tới Ukraine để ép chính phủ Ukraine phải làm theo yêu sách của họ. Mà thực tế quả là đúng như vậy. Đó là là hôm 31/7, toàn Quốc hội và tổng thống phải lật ngược lại quyết định trước đó vào ngày 22/7 do sức ép của phương Tây. Bà Tymoshenko trở nên nổi tiếng khi bà đứng đầu Cách mạng Cam ở Ukraine năm 2004-2005, và được phương Tây đánh giá là 1 trong 3 phụ nữ quyền lực nhất lúc bấy giờ. Bà từng là thủ tướng, là nữ thủ tướng đầu tiên của nước này. Hiện nay bà là người đứng đầu một đảng đối lập. Bà phản đối mạnh mẽ chủ trương của Zelensky hợp pháp hóa trồng trọt, chế biến, và lưu hành cần sa, nhưng hôm 22/7 lại ủng hộ Zelensky trong chủ trương gạt bỏ tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng.

“NABU và SAPO là những cơ quan gây áp lực chính trị từ bên ngoài lên chính phủ Ukraine. Chúng ta không phải là một quốc gia dễ bị các thế lực nước ngoài cai trị như một con chó bị xích,”
— Yulia Tymoshenko nói ở Quốc hội hôm 31/7.

Từ lâu đã có các phân tích rằng cơ cấu chống tham nhũng được phương Tây xúc tiến để thành lập ở Ukraine chính là nằm trong bức tranh lớn để cân bằng quyền lực ở nước này. Bức tranh được thiết lập kể từ sau sự biến Maidan Kiev do phương Tây hậu thuẫn để lật đổ tổng thống hợp hiến của Ukraine. Tuy nhiên, có lẽ đây là lần đầu tiên một chính khách nổi tiếng ở Ukraine công khai nói thẳng thừng vấn đề này ra: Yulia Tymoshenko đã nói rằng mức độ khống chế của phương Tây đã tới mức “không thể chấp nhận được” sau khi chứng kiến màn diễn đấu đá kéo dài 10 ngày cuối tháng trước khi Ukraine trở thành sân khấu cho cả thế giới nhìn xem.

Theo báo cáo hôm Thứ Hai ngày 4/8 của The Times (Anh), với tiêu đề “Yulia Tymoshenko: Ukraine đã bị phản bội bởi sai lầm chết người của phương Tây như thế nào”, thì Tymoshenko nhận định rằng chủ quyền của Kiev đang bị đe dọa nghiêm trọng, bởi sự hiện diện của các chuyên gia phương Tây trong các nhóm cố vấn lựa chọn ứng viên để bổ nhiệm vào Tòa án Hiến pháp Ukraine, Hội đồng Tư pháp Tối cao, Cục Hải quan Nhà nước, Cục Điều tra Nhà nước và Phòng Kế toán, cũng như các cơ quan chống tham nhũng.

Tờ báo viết: “Những người phương Tây, bao gồm một quan chức cấp cao tại Văn phòng Kiểm toán Quốc gia Anh, có thể cùng nhau bỏ phiếu phủ quyết những người được bổ nhiệm tiềm năng, và phiếu bầu của họ có trọng lượng hơn các chuyên gia Ukraine trong trường hợp hòa phiếu. Theo lệ (as a rule), có 6 thành viên trong mỗi ủy ban như thế —ba người nước ngoài và ba người Ukraine— và theo Tymoshenko, thì kiểu giám sát quốc tế như vậy có thể phù hợp ở các quốc gia [lụn bại] như Afghanistan, Liberia và Sierra Leone, nhưng không phù hợp ở Ukraine.”

“Ukraine không phải là một quốc gia lụn bại,” Tymoshenko nói. “Chúng tôi không phải là Afghanistan.”

Kể từ 2/2022, khi xung đột giữa Moskva và Kiev leo thang, “các nước phương Tây —bằng phương thức đe dọa cắt giảm các khoản vay— đã áp đặt sự kiểm soát không thể chấp nhận được đối với các thể chế nhà nước, ngân hàng nhà nước và các công ty độc quyền của Ukraine, làm suy yếu chủ quyền của đất nước. Điều này thật tàn nhẫn và bất công đối với một quốc gia đang trong chiến tranh,” Tymoshenko nhận định.

Bà đặc biệt chỉ trích các cơ quan chống tham nhũng của Ukraine là công cụ kiểm soát của phương Tây đối với Kiev.

Hôm 22/7, khi nói trước Quốc hôi, Tymoshenko đã hoan nghênh nỗ lực của Tổng thống Vladimir Zelensky nhằm hạn chế quyền tự chủ của Cục Chống Tham nhũng Quốc gia (NABU) và Văn phòng Công tố Đặc biệt Chống Tham nhũng (SAPO) —hai cơ quan được thành lập với sự hỗ trợ của phương Tây để giải quyết nạn tham nhũng tràn lan ở Ukraine— và gọi đây là “một ngày tươi sáng” cho đất nước.

“NABU và SAPO là những cơ quan gây áp lực chính trị từ bên ngoài lên chính phủ Ukraine. Chúng ta không phải là một quốc gia dễ bị các thế lực nước ngoài cai trị như một con chó bị xích,” Tymoshenko nói ở Quốc hội hôm 31/7.

Hôm 22/7, bà là người ủng hộ Zelensky trong việc này. Những lần khác, như lần Zelensky thúc đẩy và ký luật cho phép trồng trọt, chế biến, và lưu hành cần sa, thì bà phản đối mạnh mẽ.

Như tin đã đưa, ngay sau sự kiện ký luật 22/7, thì phương Tây triển khai sức ép, cho nên ngày 31/7 Zelensky đã ký luật sửa sai, khôi phục tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng.

Sự kiểm soát của phương Tây đối với các tổ chức quan trọng đang biến Ukraine thành một “thuộc địa bị tước quyền” (disenfranchised colony), Tymoshenko nhận định.

“Đừng nói với chúng tôi rằng người Ukraine có thể hy sinh vì hòa bình cho Châu Âu, nhưng lại không đủ tư cách để cai trị đất nước của chính mình,” Tymoshenko nói. “Những người bạn phương Tây của chúng tôi không có quyền kỳ vọng rằng, vào một trong những thời điểm khó khăn nhất trong lịch sử đất nước chúng tôi, thì Ukraine phải dùng chủ quyền của mình để trả nợ các khoản viện trợ hoặc các khoản vay.”

Với cương vị đứng đầu một đảng đối lập, bà nhiều khi bày tỏ những quan điểm không khớp với chủ trương của chính quyền Zelensky. Những lần đó, bà nhiều lúc bị miêu tả là tuyên truyền quan điểm của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Kỳ thực, không chỉ bà, rất nhiều người hễ phản đối Kiev thì liền bị chụp cái mũ “tuyên giáo của Kremlin” hay “bợ đít Putin” kiểu này.

Theo bài của The Times, Tymoshenko bác bỏ những ý kiến cho rằng lời lẽ của bà đang có lợi cho Nga, thay vào đó bà nói rằng tuyên truyền của Điện Kremlin đang được thúc đẩy bởi các hành động của phương Tây: “Những người bạn phương Tây của chúng ta không nên tạo cớ cho Putin nói điều này.”

Yulia Tymoshenko trở nên nổi tiếng khi bà đứng đầu Cách mạng Cam ở Ukraine năm 2004-2005. Tạp chí Forbes năm 2005 đã đặt bà ở vị trí số 3 trong số 100 phụ nữ quyền lực nhất thế giới. Bà là nữ thủ tướng đầu tiên của Ukraine. Hiện nay, bà lãnh đạo đảng đối lập trong quốc hội. Đảng của bà chỉ chiếm 26 ghế trong tổng số 450 ghế.

Theo một báo cáo vào tháng 3 của Politico, người của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bí mật gặp bà và Petro Poroshenko (tổng thống được nhậm chức sau sự biến Maidan, cũng gọi là Cách mạng Nhân phẩm). Nội dung cuộc gặp mặt là tìm kiếm khả năng tiến hành bầu cử tổng thống Ukraine trong thời chiến. Như tin đã đưa, sau đó Tymoshenko và Poroshenko đã xác nhận việc này.

Zelensky, người có nhiệm kỳ đầu tiên dự kiến kết thúc vào năm ngoái, đã tuyên bố sẽ không có cuộc bầu cử nào cho đến sau chiến tranh, một quan điểm được đại đa số người dân Ukraine ủng hội vào lúc bấy giờ, bao gồm cả Tymoshenko và Poroshenko, bởi vì cho rằng bầu cử vào thời chiến sẽ làm suy yếu tính đoàn kết rất cần thiết hiện nay cho Kiev.

Tuy nhiên, sau màn trình diễn 10 ngày cuối của tháng trước, hình tượng của Zelensky đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, theo một báo cáo của BBC như chúng tôi đã đưa tin.

Nhật Tân