Chính phủ đề xuất nhiều trường hợp không cần làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư

Chính phủ đề xuất bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư với 4 nhóm dự án: nhà ở/khu đô thị đấu giá đất hoặc đấu thầu; hạ tầng cụm công nghiệp; khai thác khoáng sản (trừ ngoài khơi); giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân không cần chấp thuận UBND tỉnh.

• 4 cán bộ ở Cà Mau bị bắt vì sai phạm liên quan đến đất đai

Ngày 11/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền Thủ tướng trình Tờ trình dự án Luật Đầu tư sửa đổi trước Quốc hội.

Dự thảo thu hẹp phạm vi dự án phải chấp thuận chủ trương đầu tư. Dự thảo chỉ giữ thủ tục này với dự án phát triển hạ tầng lĩnh vực quan trọng, nhạy cảm như cảng biển, sân bay, viễn thông, xuất bản, báo chí. Dự thảo áp dụng cho dự án đề xuất sử dụng đất đai, khu vực biển. Dự thảo áp dụng cho dự án ảnh hưởng lớn đến môi trường, tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng hoặc thực hiện tại khu vực ảnh hưởng quốc phòng, an ninh.

Dự thảo quy định không thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư trong 4 trường hợp. Trường hợp thứ nhất là dự án đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân không cần văn bản chấp thuận UBND cấp tỉnh theo pháp luật đất đai. Trường hợp thứ hai là dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp. Trường hợp thứ ba là dự án khai thác khoáng sản, trừ khai thác ngoài khơi. Trường hợp thứ tư là dự án xây dựng nhà ở để bán, cho thuê, cho thuê mua, khu đô thị không phân biệt quy mô đất hoặc dân số thuộc đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

Dự thảo tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền chấp thuận chủ trương đầu tư. Điều 26 dự thảo chỉ quy định thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Dự thảo phân cấp toàn bộ dự án thuộc thẩm quyền Quốc hội cho Thủ tướng để đẩy nhanh thủ tục.

Đối với dự án quan trọng cần cơ chế, chính sách đặc thù khác luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ chấp thuận chủ trương sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý.

Dự thảo sửa đổi thẩm quyền chấp thuận chủ trương của Chủ tịch UBND cấp tỉnh thay cho UBND cấp tỉnh.

Về lý do không bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết thời gian qua có ý kiến đề xuất bỏ thủ tục này. Ý kiến cho rằng thủ tục không rõ mục tiêu, không hiệu quả, không tiên liệu trước, chồng chéo với quy định khác, tạo rào cản đầu tư.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến khác cho rằng bỏ thủ tục sẽ tiềm ẩn rủi ro quản lý nhà nước, thiệt hại doanh nghiệp, ảnh hưởng môi trường đầu tư.

Kết luận 194 Bộ Chính trị chỉ đạo tiếp tục quy định thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo hướng thu hẹp diện dự án. Thủ tục này sàng lọc dự án nhạy cảm, tác động kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh, môi trường. Thủ tục kiểm soát, đảm bảo an toàn, phát triển bền vững.

Không quy định thủ tục chấp thuận chủ trương sẽ khiến nhà đầu tư không biết bắt đầu từ thủ tục nào. Các pháp luật chuyên ngành phải thêm thủ tục xem xét dự án khi giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích, giao khu vực biển, cấp phép xây dựng, môi trường. Điều này làm nặng nề thủ tục hành chính, mất công cụ kiểm soát, giám sát, đánh giá tổng thể dự án.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình báo cáo thẩm tra. Cơ quan thẩm tra yêu cầu rà soát kỹ, chỉ giữ thủ tục chấp thuận chủ trương cho trường hợp thật cần thiết.

Cơ quan thẩm tra yêu cầu nghiên cứu lập luận cơ sở bỏ toàn bộ thẩm quyền Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư. Cơ quan thẩm tra yêu cầu hoàn thiện dựa trên nguyên tắc phân cấp, phân quyền.

Đối với dự án yêu cầu cơ chế, chính sách đặc thù chưa quy định tại luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết luận phải thực hiện đúng thẩm quyền Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Trường hợp đặc thù khác luật hoặc chưa quy định do Quốc hội ban hành thì thẩm quyền thuộc Quốc hội, quy định tại văn bản Quốc hội ban hành.

Một số ý kiến đề nghị rà soát Điểm h Khoản 8 Điều 10 Luật Tổ chức Chính phủ về dự án quan trọng quốc gia. Đối với dự án đầu tư khác, ý kiến đề nghị làm rõ tiêu chí, báo cáo cấp thẩm quyền xin cơ chế.

Cơ quan thẩm tra yêu cầu rà soát, làm rõ tiêu chí “xác định trong quy hoạch”, “phù hợp với quy hoạch”, “sự phù hợp của dự án với quy hoạch”. Cơ quan thẩm tra yêu cầu đảm bảo tính khả thi, xử lý điểm nghẽn thực tế, thống nhất với các dự án luật trình đồng thời.

Một số ý kiến đề nghị ở bước chấp thuận chủ trương chỉ căn cứ quy hoạch định hướng như Quy hoạch tổng thể, Quy hoạch tỉnh, Quy hoạch ngành nếu có, chỉ với nội dung quản lý đặc thù liên quan trực tiếp dự án. Ý kiến đề nghị hoàn thiện quy định chuyển tiếp, không phát sinh vướng mắc.