EVN đề xuất xử phạt lắp điện mặt trời mái nhà không đăng ký

Tập đoàn Điện lực Việt Nam đề xuất xử phạt tổ chức, cá nhân lắp điện mặt trời mái nhà tự dùng mà không đăng ký, đồng thời kiến nghị bổ sung quy định cho điện mặt trời trên kênh thủy lợi và cơ chế hỗ trợ điện gió ngoài khơi, nhiệt điện khí.

• Bộ Tài chính đề xuất miễn thuế nhập khẩu đối với đơn hàng qua thương mại điện tử từ 1 triệu đồng trở xuống
• Bộ Công thương giữ đề xuất điện mặt trời mái nhà dùng thừa được bán 0 đồng

Ngày 10/9, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết đã gửi báo cáo về các vướng mắc trong thực hiện các nghị định và thông tư hướng dẫn Luật Điện lực.

EVN chỉ ra rằng theo Nghị định 58/2025, một số tổ chức và cá nhân lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu nhưng không thông báo hoặc đăng ký với cơ quan quản lý theo Điều 15 và Điều 16.

Việc thiếu quy định cụ thể khiến khó xác định hành vi này là vi phạm, gây lúng túng khi áp dụng Luật Xử lý vi phạm hành chính và các nghị định xử phạt trong lĩnh vực điện lực.

Do đó, EVN đề xuất bổ sung quy định rằng các tổ chức, cá nhân không thực hiện thông báo hoặc đăng ký sẽ bị xử lý tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, nhằm đảm bảo tính ràng buộc pháp lý và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

EVN cũng đề xuất bổ sung các điều khoản hướng dẫn cho việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mặt kênh thủy lợi, mặt đập hồ thủy lợi, hoặc mặt hồ thủy điện, vốn không thuộc phạm vi “mái nhà trụ sở” theo quy định hiện hành.

Theo Quy hoạch điện 8 điều chỉnh, mục tiêu đến năm 2030 là đạt tỷ lệ 50% tòa nhà công sở và 50% gia đình sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, không bán điện lên lưới quốc gia. Tính đến giữa năm 2025, Tổng công ty Điện lực miền Bắc ghi nhận hơn 8.600 khách hàng đã lắp đặt điện mặt trời mái nhà với tổng công suất gần 580 MWp.

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến về dự thảo Quyết định của Thủ tướng, đề xuất chính sách hỗ trợ gia đình lắp điện mặt trời mái nhà tự dùng. Mức trợ cấp được đề xuất là 1-1,5 triệu đồng/kWp, thêm 1-1,5 triệu đồng nếu có hệ thống lưu trữ điện (BESS). Gia đình được vay thương mại ưu đãi lãi suất tối đa 3 năm, với hạn mức theo công suất, áp dụng một lần duy nhất và có thể bị thu hồi nếu vi phạm cam kết.

Liên quan đến điện gió ngoài khơi, EVN kiến nghị điều chỉnh Nghị định 58/2025, nâng mức cam kết bao tiêu sản lượng từ 80% lên 90% trong thời gian trả nợ gốc, kéo dài tối đa 19 năm (nếu hợp đồng mua bán điện là 20 năm), nhằm đảm bảo hiệu quả tài chính cho các dự án có vốn đầu tư lớn. EVN cũng đề nghị quy định rõ rằng chi phí khảo sát dự án điện gió ngoài khơi không được yêu cầu hoàn trả nếu kết quả khảo sát không được cơ quan có thẩm quyền sử dụng để đấu thầu chọn nhà đầu tư.

Về nhiệt điện khí, EVN cho biết Nghị định 56/2025 gây vướng mắc khi các nhà máy chỉ được thỏa thuận với EVN khi sử dụng LNG nhập khẩu, vốn có giá cao hơn khí trong nước. Cụm nhà máy Phú Mỹ – Nhơn Trạch, với công suất 5.200 MW, cần khoảng 24 triệu m³ khí/ngày nhưng chỉ được cấp 7-7,5 triệu m³/ngày, và dự báo nguồn khí sẽ giảm sâu từ năm 2026.

EVN đề xuất cơ chế cam kết bao tiêu tối thiểu cho các nhà máy sử dụng cả khí trong nước và LNG, nhằm đảm bảo nguồn nhiên liệu và lập kế hoạch vận hành hệ thống điện từ năm 2026.