Metro số 1 có nguy cơ dừng thi công

Dự án tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) còn nợ đến hơn 100 triệu USD.

Ông Umeda Kunio – Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam vừa gửi thư tới Thủ tướng Chính phủ, Bí thư Thành ủy TP.HCM, lãnh đạo các Bộ, ngành liên quan bày tỏ quan ngại về tiến độ triển khai, cấp vốn cho Dự án tuyến metro số 1 (TP.HCM) đoạn Bến Thành – Suối Tiên.

Theo ông Umeda Kunio, hiện số tiền chậm thanh toán cho nhà thầu thi công và nhà thầu tư vấn tại Dự án đã lên đến hơn 100 triệu USD.

“Áp lực lên các nhà thầu cũng đã đến mức giới hạn. Cuối tháng 12 mà các vấn đề này không được giải quyết, dự án sẽ buộc phải ngừng thi công” – ông Umeda Kunio bày tỏ lo ngại.

Liên quan đến gói thầu xây lắp CP2 do Liên danh nhà thầu Sumitomo – Cienco4 đang thực hiện, Đại sứ Nhật Bản cho biết vì vấn đề giải phóng mặt bằng mà việc thi công gói thầu này đã bị chậm trễ dẫn tới việc Liên danh nhà thầu đã thi công vượt quá ngày hoàn thành gói thầu theo hợp đồng hiện tại (tháng 1/2018).

Tuy nhiên, Sở Tài chính TP.HCM đã đưa ra ý kiến không thể thanh toán chi phí thi công sau ngày hoàn thành gói thầu theo hợp đồng nên việc thanh toán chi phí thi công từ sau tháng 1 đang bị dừng lại. Trong khi đó, Bộ Xây dựng Việt Nam đã có văn bản nêu ý kiến về việc có thể thanh toán chi phí thi công dù vượt quá ngày hoàn thành gói thầu theo hợp đồng.

Do đó, phía Nhật Bản đề nghị Bí thư Thành ủy TP.HCM căn cứ ý kiến của Bộ Xây dựng, chỉ đạo các bên liên quan xúc tiến thủ tục để sớm nối lại việc thanh toán chi phí thi công kể từ sau tháng 1/2019 cho nhà thầu.

Cũng theo ông Umeda Kunio, năm 2018, các gói thầu phải được Sở GTVT TP.HCM phê duyệt thiết kế. Mặc dù việc thi công các gói thầu vẫn đang tiến triển nhưng việc thanh toán cho phần khối lượng công việc đã hoàn thành đang bị dừng lại.

Ngày 29/6/2018, ông Trần Vĩnh Tuyến – Phó Chủ tịch thành phố đã chỉ đạo cho Ban Quản lý Đường sắt đô thị ký kết biên bản ghi nhớ và tạm ứng thanh toán 80% giá trị khối lượng công việc cho đến khi thiết kế được phê duyệt, tuy việc ký kết biên bản ghi nhớ và tạm ứng thanh toán gói thầu CP1a, CP2 và tạm ứng thanh toán gói thầu CP1b vẫn chưa được triển khai.

Dự án Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) được khởi công tháng 8/2012 với chiều dài gần 20km, tuyến đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức (TP.HCM) và huyện Dĩ An (Bình Dương). Trong đó, 2,6km đi ngầm (có 3 nhà ga) và hơn 17km trên cao (11 nhà ga).

Để vận hành theo kế hoạch vào năm 2020, tuyến metro số 1 cần vốn khoảng 236.626 triệu Yên (tương đương 47.325,3 tỷ đồng), gồm có 4 gói thầu.

Tính đến cuối tháng 9/2018, đối với nguồn vốn đối ứng, lũy kế giải ngân từ khởi đầu Dự án (3/2017) là 1.465 tỷ đồng, đạt 27% tỷ lệ tổng vốn đối ứng. Đối với nguồn vốn ODA, lũy kế giải ngân từ khởi đầu Dự án đến thời điểm báo cáo là 69.427 triệu Yên, đạt 45% tổng vốn của 3 Hiệp định vay đã ký.

Theo UBND TP.HCM, kể từ tháng 9/2016 đến nay do vướng mắc về thủ tục pháp lý liên quan đến điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án nên kế hoạch vốn ODA hàng năm (cấp phát từ Trung ương) không đáp ứng nhu cầu giải ngân thực tế (riêng năm 2018 dự án không được giao vốn). Để giải quyết khó khăn, UBND TP.HCM đã tạm ứng từ ngân sách Thành phố cho Dự án với tổng cộng số vốn đã tạm ứng là 3.273 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, với cơ chế tài chính hiện đang áp dụng cho dự án thì nhu cầu vốn trong kế hoạch trung hạn giai đoạn 2016-2020 là 28.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, nguồn vốn ODA cấp phát từ ngân sách Trung ương cho giai đoạn này là 7.500 tỷ đồng (thiếu 20.500 tỷ đồng).

Văn Duy

Xem thêm: