Năm 2025, Việt Nam có 16,1 triệu người cao tuổi với nhiều bệnh lý mạn tính

Việt Nam đang già hóa dân số nhanh nhất châu Á, với 16,1 triệu người cao tuổi vào năm 2025, thường mắc 3-4 bệnh mạn tính.

• Nghiên cứu: Ngửi mùi hương khi ngủ giúp trí nhớ người cao tuổi cải thiện đáng kinh ngạc
• 5 bí quyết cần biết bảo vệ người cao tuổi trước chiêu trò lừa đảo

Ngày 31/5, tại Hội nghị Khoa học kỷ niệm 50 năm ngày truyền thống Bệnh viện Quân y 175 thuộc Bộ Quốc phòng, các chuyên gia đã thảo luận về tình trạng già hóa dân số tại Việt Nam.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đức Công, Phó Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam, cho biết Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011, khi tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên đạt 7% tổng dân số. Đến năm 2021, con số này tăng lên 8,3%, tương đương 8,16 triệu người cao tuổi.

Dự báo đến năm 2025, Việt Nam sẽ có 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm hơn 16% tổng dân số. Đến năm 2036, Việt Nam sẽ chuyển sang giai đoạn dân số già, với tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên đạt 14,2%. Nếu xu hướng này tiếp diễn, đến năm 2069, số người cao tuổi có thể đạt 25,2 triệu người.

Với thời gian chuyển từ già hóa dân số sang dân số già chỉ từ 17 đến 20 năm, Việt Nam có tốc độ già hóa nhanh nhất châu Á và nằm trong top 10 quốc gia có tốc độ già hóa cao nhất thế giới.

Giáo sư Nguyễn Đức Công nhấn mạnh rằng người cao tuổi ở Việt Nam thường mắc đa bệnh lý, với trung bình 3 đến 4 bệnh mạn tính khi nhập viện. Các bệnh này chủ yếu là mạn tính, yêu cầu theo dõi lâu dài và sử dụng nhiều loại thuốc. Đặc điểm này làm tăng gánh nặng lên hệ thống y tế, đặc biệt khi người cao tuổi cần điều trị liên tục.

Ông Công cho rằng đào tạo nhân lực ngành lão khoa và xây dựng chiến lược chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi là nhiệm vụ cấp thiết.

Người cao tuổi tại Việt Nam được chia thành ba nhóm chính. Nhóm thứ nhất là lão hóa thành công, gồm những người vẫn hoạt động tốt, làm việc và sinh hoạt bình thường, thường nhanh nhẹn, đầy sinh lực, duy trì vận động thể lực đều đặn.

Nhóm thứ hai là lão hóa thông thường, gồm những người có thể tự chăm sóc bản thân, vận động thể lực theo thời điểm, như theo mùa, nhưng không khỏe bằng nhóm đầu.

Nhóm thứ ba là lão hóa suy yếu, gồm những người gặp khó khăn trong sinh hoạt, có thể bị liệt hoặc mất chức năng, cần sự hỗ trợ thường xuyên.

Ngoài ra, người cao tuổi còn được phân loại theo tình trạng sức khỏe. Nhóm rất khỏe duy trì vận động đều đặn và không có triệu chứng bệnh tiến triển. Nhóm khỏe không có bệnh tiến triển nhưng vận động kém hơn nhóm rất khỏe. Nhóm sức khỏe ổn định có bệnh lý nhưng được kiểm soát tốt, chủ yếu chỉ đi bộ mà ít tham gia các hoạt động khác. Đánh giá chức năng hoạt động dựa trên các tiêu chí như tự tắm rửa, mặc quần áo, đi vệ sinh, ăn uống, và di chuyển. Người đạt 8/8 điểm được xếp loại tốt, trong khi người đạt 4 điểm trở xuống được xem là suy yếu.

Bác sĩ Trần Thao Lược, thuộc Khoa Tim mạch, Khớp, Nội tiết của Bệnh viện Quân y 175, cho biết bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, chiếm một phần ba số ca tử vong toàn cầu.

Trong đó, ba phần tư số ca tử vong do bệnh tim mạch xảy ra ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, bao gồm Việt Nam. Rối loạn lipid máu là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến các bệnh lý tim mạch như xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim, và suy tim, gây gánh nặng lớn cho sức khỏe cộng đồng.

Một khía cạnh quan trọng khác là chăm sóc xã hội cho người cao tuổi. Giáo sư Nguyễn Đức Công nhấn mạnh rằng mạng lưới hỗ trợ xã hội đóng vai trò quyết định việc người cao tuổi có thể sống tại nhà hay phải nhập viện.

Các yếu tố như người chăm sóc khi ốm đau, mức độ hỗ trợ hiện có, và các vấn đề tiềm ẩn cần được đánh giá kỹ lưỡng để can thiệp kịp thời. Người chăm sóc cũng cần được tầm soát các vấn đề tâm lý như trầm cảm hoặc căng thẳng, đồng thời có thể cần hỗ trợ từ các nhóm tư vấn.

Đặc biệt, các dấu hiệu nghi ngờ bạo hành người cao tuổi, như bầm tím, bỏng, loét tì đè, suy dinh dưỡng, hoặc tổn thương sinh dục – hậu môn, phải được xem xét kỹ lưỡng trong quá trình đánh giá và điều trị.