Hơn 47.000 giáo viên nghỉ việc trong gần 4 năm, Bộ GD&ĐT nêu nguyên nhân

Gần 4 năm qua, hơn 47.000 giáo viên nghỉ việc, trong đó người trẻ dưới 35 tuổi chiếm đa số. Bộ GD&ĐT cho biết thu nhập chưa đủ sống là nguyên nhân chính, đồng thời đề xuất tăng hệ số lương đặc thù và phụ cấp để giữ chân giáo viên.

• Giáo viên mầm non ở Liêu Ninh bạo hành trẻ 1.000 lần trong 15 ngày
• 4.500 giáo viên và học sinh từ 16 trường học ở Ấn Độ học cách tập Pháp Luân Công

Ngày 2/11, Bộ GD&ĐT cho biết trong 3 năm học từ tháng 8/2020 đến tháng 8/2023, Việt Nam có hơn 40.000 giáo viên nghỉ việc hoặc chuyển việc. Trong số này, giáo viên dưới 35 tuổi chiếm 60%.

Từ tháng 8/2023 đến tháng 4/2024, thêm 7.215 giáo viên nghỉ việc, trong đó bậc mầm non có khoảng 1.600 người bỏ nghề, chiếm tỷ lệ 22% và giảm dần ở các cấp học cao hơn.

Như vậy, trong chưa đầy 4 năm, tổng cộng hơn 47.000 giáo viên đã rời vị trí. Trong khi đó, đến tháng 4/2025, Việt Nam còn thiếu 102.097 giáo viên các cấp mầm non và phổ thông trong biên chế so với định mức quy định.

Cụ thể, mầm non thiếu 30.057 người, tiểu học thiếu 22.255 người, trung học cơ sở thiếu 30.702 người, trung học phổ thông thiếu 19.083 người.

Bộ GD&ĐT nhận định thu nhập chưa đảm bảo đủ sống là một phần nguyên nhân khiến giáo viên nghỉ việc gia tăng, đặc biệt ở nhóm dưới 35 tuổi. Giáo viên mới vào nghề trong 5 năm đầu chỉ hưởng lương theo hệ số và phụ cấp ưu đãi, chưa có phụ cấp thâm niên. Do đó, mức thu nhập của họ thấp hơn nhiều so với giáo viên lâu năm dù cùng thực hiện các nhiệm vụ giảng dạy cơ bản.

Cụ thể, mức lương thấp nhất của giáo viên mầm non là khoảng 6,6 triệu đồng, giáo viên tiểu học khoảng 7,3 triệu đồng, giáo viên trung học cơ sở, trung học phổ thông và dự bị đại học khoảng 7,1 triệu đồng. Các mức này thấp hơn mức lương trung bình 7,7 triệu đồng của người lao động trong năm 2024.

Trong khi đó, mức lương cao nhất tương ứng lần lượt là 20,6 triệu đồng, 24,6 triệu đồng, 28,5 triệu đồng và 30,5 triệu đồng.
Hiện nay, giáo viên được hưởng phụ cấp ưu đãi theo nghề từ 25% đến 70%.

Tuy nhiên, khoảng 76% giáo viên chỉ nhận mức 25% đến 35%, chủ yếu ở vùng đồng bằng và thành phố. Các mức phụ cấp cao hơn như 45%, 50% hoặc 70% chỉ áp dụng cho một số trường hợp đặc thù, ví dụ: giảng dạy môn khoa học Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh tại đại học, cao đẳng; dạy mầm non, tiểu học ở miền núi, hải đảo; hoặc công tác tại trường phổ thông dân tộc nội trú, trường chuyên, trường dành cho người khuyết tật.

Bộ GD&ĐT cũng chỉ ra tình trạng thiếu giáo viên ở một số môn như Tin học, Ngoại ngữ, Nghệ thuật do nguồn tuyển hạn chế hoặc người học chuyên ngành này chọn công việc khác có thu nhập cao hơn. Tình trạng thiếu giáo viên còn xảy ra ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và khu vực có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn.

Để khắc phục, Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương và chế độ phụ cấp đối với nhà giáo.

Theo dự thảo, tất cả giáo viên được hưởng hệ số lương đặc thù: giáo viên mầm non nhân 1,25, các cấp khác nhân 1,15 so với hệ số lương hiện hưởng. Giáo viên dạy tại trường, lớp dành cho người khuyết tật, trung tâm hỗ trợ giáo dục hòa nhập, trường phổ thông nội trú vùng biên giới được cộng thêm 0,05.
Công thức tính lương là: lương cơ sở × hệ số lương hiện tại × hệ số lương đặc thù. Ngân sách phát sinh ước tính khoảng 1.652 tỷ đồng/tháng.

Ngoài ra, dự thảo đề xuất phụ cấp trách nhiệm công việc từ 0,1 đến 0,3 cho giáo viên làm công tác tư vấn, tổ trưởng hoặc tổ phó chuyên môn, dạy tiếng dân tộc thiểu số tại cơ sở giáo dục đại học. Phụ cấp lưu động hệ số 0,2 áp dụng cho giáo viên biệt phái, dạy liên trường hoặc di chuyển giữa các điểm trường, với chi phí phát sinh khoảng 5,5 tỷ đồng/tháng, tương đương 50 tỷ đồng/năm.

Riêng giáo sư được bổ nhiệm sẽ áp dụng bảng lương chuyên gia cao cấp với 3 bậc: 8,8 – 9,4 – 10,0.

Văn Duy