Thủy điện Hố Hô đã tăng lưu lượng xả lũ gấp 3,7 lần trong một ngày

Với túi nước khổng lồ 38 triệu m3 treo lơ lửng trên cao trình 72m, không có tràn xả lũ, việc xả lũ tự do, bất ngờ vào chiều tối ngày 14/10 của Nhà máy Thủy điện Hố Hô có thể nào coi là sự cố? 

Tốc độ xả lũ tăng bất ngờ từ 500 m3 đến 1.800m3 mỗi giây

Theo thông tin từ Phó Giám đốc nhà máy thuỷ điện Hố Hô – ông Nguyễn Văn Thông và Giám đốc Công ty Cổ phần thủy điện Hố 4, kiêm Trưởng ban Phòng chống thiên tai của Nhà máy thủy điện Hố Hô – ông Vũ Mạnh Hùng, tốc độ xả lũ của thủy điện Hố Hô trong đợt mưa lớn vừa qua như sau:

• Từ đêm 13 đến ngày 14/10: nhà máy tiến hành điều tiết xả nước tăng dần
• 13h30 ngày 14/10: lưu lượng xả 500m3/s (lượng nước về hồ là 550m3/s)
• 17h30 ngày 14/10: xả 3 cửa với mức tổng 1.700m3/s
• 18h30 ngày 14/10: dừng hoạt động phát điện, nâng bổng cả 3 van cửa để xả tràn tự do với mức 1.843m3/s, tương đương với lượng nước từ núi đổ về hồ
• 21h ngày 14/10: giảm lưu lượng xả, xuống còn 1.800m3/s
• 2h sáng ngày 15/10: nước đổ về bắt đầu giảm, hạ cửa van xuống, điều tiết giảm lưu lượng xả
• Sáng ngày 16/10: xả nước với lưu lượng 824m3/s (lượng nước về hồ là 915m3/s)

Theo đó, trong cùng một ngày 14/10, lưu lượng xả tăng gấp 3,4 lần trong vòng 4 tiếng, sau đó tăng tiếp gấp 3,7 lần với mức xả hết cỡ từ 1.800 – 1.843m3/s. Lần xả này kéo dài trong 8 tiếng rưỡi (từ 18h30 ngày 14/10 đến 2h sáng ngày 15/10).

Ông Đặng Quốc Khánh, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho rằng việc thủy điện Hố Hô xả lũ bất ngờ từ 500m3 lên 1.800m3 mỗi giây đã khiến người dân trở tay không kịp.

Chủ tịch UBND huyện Hương Khê – ông Lê Ngọc Huấn cho biết đối với vụ xả nước chiều tối 14/10, đại diện nhà máy chỉ thông báo qua điện thoại tới phó chủ tịch huyện vào lúc 16h với mức xả thông báo là khoảng 1.700 m3/s. 

Việc xả lũ ồ ạt với lưu lượng trên dưới 1.800 m3/s trong nhiều giờ kèm theo mưa lớn khiến mực nước lên rất nhanh. Vào thời điểm từ chiều tối đến đêm, hàng ngàn hộ dân chỉ kịp tháo chạy để bảo toàn tính mạng, không kịp di dời tài sản.

“Khi chưa mưa thì không xả, lại nhè lúc mưa lớn để xả. Nước trên đổ về, nước sông dâng lên, tôi đề nghị dừng lại từ 1-2 tiếng cho nước rút bớt, điều kiện lúc đó có thể dừng xả một tiếng nhưng lãnh đạo nhà máy không chấp thuận”, ông Huấn nói, theo báo Vietnamnet.

>> Tin lũ khẩn cấp trên các sông ở Hà Tĩnh, Quảng Bình

Thủy điện Hố Hô không có dung tích phòng lũ

Nằm giáp ranh giữa hai huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình) và Hương Khê (Hà Tĩnh), Nhà máy Thủy điện Hố Hô có công suất 14 MW, hồ chứa dung tích 38 triệu m3.

Được đưa vào vận hành năm 2010 nhưng do bị trận lũ lịch sử năm 2010 tàn phá nên đến đầu năm 2013, nhà máy mới chính thức đi vào vận hành trở lại. Tuy nhiên, đến tháng 5/2015, nhà máy vẫn chưa hoàn thiện các phương án phòng chống siêu bão, phương án bảo vệ đập và vùng hạ du, chưa hoàn thành hồ sơ thuê đất, chưa hoàn thành chi trả tiền đền bù giai đoạn 2, chưa tập huấn phòng chống bão lụt cho người dân vùng hạ du, chưa nộp tiền trồng rừng thay thế…

Tại thời điểm này, ông Nguyễn Văn Việt – Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê cho biết: Công ty mới lắp được 3 cụm còi hú báo động và chỉ phục vụ được trong bán kính nhỏ, chưa đạt yêu cầu. Đề nghị lắp đủ hệ thống còi báo động tại các xã Hương Trạch, Hương Đô, Gia Phố trước 15/6; sớm hoàn thành việc đền bù giai đoạn 2 cho người dân (Báo Hà Tĩnh, 20/5/2015).

Trở lại vụ việc xả lũ hết cỡ, bất ngờ gây thiệt hại lớn vào ngày 14/10, đại diện nhà máy cho biết thủy điện Hố Hô không có chức năng điều tiết lũ, cứ “nước đầy là xả“.

Trong một bài phỏng vấn đăng trên Tiền Phong (20/11/2013), ông Nguyễn Minh Việt, Viện trưởng Viện Thủy điện và Năng lượng tái tạo cho biết các nhà máy thủy điện ở miền Trung đều muốn tối đa hóa lợi nhuận nên không có dung tích phòng lũ.

“Các dự án thủy điện ở miền Trung đều do doanh nghiệp đầu tư. Họ luôn cố gắng tối đa hóa lợi nhuận nên việc xây dựng dung tích phòng lũ không được thực hiện bởi tốn kém và không có giá trị kinh tế.“

Khi không có dung tích phòng lũ, các nhà máy thủy điện sẽ không có giá trị trong phòng lũ, cắt lũ. Do đó, “nước về bao nhiêu, xả bấy nhiêu“, ông Việt cho hay.

Lê Trai (T/H)

Xem thêm: