3 nhà khoa học Mỹ trong sự kiện chỉnh sửa gen thai nhi bị điều tra

Sự kiện nhà khoa học Trung Quốc Hạ Kiến Khuê chỉnh sửa gen thai nhi đã từng khiến dư luận thế giới dậy sóng. Truyền thông Mỹ cho biết, 3 vị Giáo sư Đại học Stanford cũng đang bị điều tra do liên quan đến sự kiện này. Trong số đó có người từng là thầy hướng dẫn nghiên cứu của ông Hạ Kiến Khuê.

Ông Hạ Kiến Khuê (Ảnh từ Getty Images) 

Cuối năm ngoái (năm 2018), một cặp song sinh được chỉnh sửa gen tại Trung Quốc đã chào đời, sự kiện này gây tiếng vang lớn trên thế giới. Tháng 1/2019, truyền thông Trung Quốc tiết lộ còn có 2 người phụ nữ nữa đang mang thai đã được chỉnh sửa gen, sự kiện này lại tiếp tục khiến dư luận chú ý.

Hãng tin AP đưa tin cho biết, gần đây, 3 vị giáo sư Đại học Stanford đang bị điều tra. Trong đó có Giáo sư Stephen Quake, từng là thầy hướng dẫn nghiên cứu của ông Hạ; ông William Hurlbut, nhà Đạo đức sinh học; ông Matthew Porteus, chuyên gia Di truyền học.

Họ đều cho biết, năm ngoái họ vẫn luôn giữ liên lạc với ông Hạ Kiến Khuê, biết hoặc nghi ngờ ông Hạ muốn thử nghiệm kỹ thuật chỉnh sửa gen trong phôi thai và cấy ghép người cho mẹ. Ông William Hurlbut và Matthew Porteus nói, họ phản đối và không khuyến khích bất cứ thực nghiệm nào tương tự; còn ông Stephen Quake cho biết, ông chỉ thảo luận khái quát về thuật ngữ thông thường liên quan đến chỉnh sửa gen.

Sau khi ông Hạ Kiến Khuê học xong Tiến sĩ tại Đại học Stanford, đã trở về Trung Quốc công tác tại Đại học Khoa học Công nghệ Phương Nam ở Thâm Quyến.

Thực tế, từ cuối năm ngoái, ông Hạ Kiến Khuê công khai tuyên bố dùng kỹ thuật chỉnh sửa gen cho thai nhi đã chào đời, Đại học Rice liền tuyên bố, sẽ tiến hành điều tra việc trao đổi thông tin giữa ông Hạ Kiến Khuê và ông Michael Deem – thầy hướng dẫn của ông Hạ.

Sự kiện “Chỉnh sửa gen thai nhi” đã gây chấn động giới khoa học thế giới, các nhà khoa học đã cùng nhau lên tiếng chỉ trích hành vi vi phạm luân lý khoa học của ông Hạ Kiến Khuê, cũng như chỉ ra sự nguy hại trong hành động của ông Hạ là khó lường trước được. Bởi vì qua chỉnh sửa gen có thể làm tổn thương đến các gen khác, hơn nữa gen đã chỉnh sửa có thể sẽ di truyền cho nhiều đời sau.

Trước đó, nhiều kênh truyền thông đưa tin cho biết, ông Hạ Kiến Khuê bị giới học thuật toàn cầu chỉ trích do chỉnh sửa gen thai nhi, ông Hạ sau cũng đã bị chính quyền Trung Quốc giam lỏng tại Thâm Quyến. Còn những đối tác của ông Hạ lại trách móc, ông Hạ có để lại một đống rắc rối.

Ngày 21/1, chính quyền Trung Quốc tuyên bố, “ông Hạ Kiến Khuê truy cầu danh lợi cá nhân, cố ý né tránh sự giám sát của chính phủ và trường học nơi ông đang công tác để thực hiện hoạt động chỉnh sửa phôi thai người”, “vụ án này sẽ chuyển cho cơ quan công an xử lý, và sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.”

Chính quyền cho biết, ông Hạ Kiến Khuê liên quan đến vi phạm “Nguyên tắc chỉ đạo luân lý cho nghiên cứu tế bào gốc phôi người” được chính quyền công bố năm 2016, thực hiện hoạt động chỉnh sửa gen người cho mục đích sinh sản mà nhà nước đã cấm. Hành vi của ông Hạ đã vi phạm đạo đức khoa học, vi phạm quy định liên quan của nhà nước.

Tuy nhiên, dư luận cũng có nhiều nghi ngờ vì thái độ của chính quyền thay đổi 180 độ trong sự kiện này do sức ép dư luận trong và ngoài nước; nghi ngờ ông Hạ là người chịu oan thay cho chính quyền, trở thành người phải hy sinh trong sự kiện này.

Ngày 26/12 năm ngoái tại Hồng Kông, ông Hạ Kiến Khuê đã tuyên bố “trẻ được chỉnh sửa gen” đã được được sinh ra trong tay nhóm thực hiện của ông, trong cùng ngày, tờ tờ Nhân dân Nhật báo lập tức đưa tin tuyên dương ông Hạ, đây là “đột phá mang tính lịch sử” của giới y học Trung Quốc. Bản tin còn dẫn lời của ông Hạ Kiến Khuê cho biết, kỹ thuật chỉnh sửa gen thai nhi này đã thể hiện “5 nguyên tắc đạo đức”. Tuy nhiên, vài ngày sáu đó, truyền thông của chính quyền Trung Quốc lại đổi giọng, chuyển sang công kích ông Hạ.

Huệ Anh

Xem thêm: