Bài phát biểu về ‘chân thiện mỹ trong vòng vây quyền lực’ của viện trưởng bị ĐCSTQ chặn

Mới đây, Đại học Nông nghiệp Trung Quốc đã tổ chức lễ tốt nghiệp, Viện trưởng Diệp Kính Trung (Ye Jingzhong) đã có bài phát biểu với tiêu đề “Đừng dập tắt ánh sáng của chân, thiện, mỹ trong vòng vây của quyền lực”, ngầm phê bình sự hỗn loạn trong xã hội Trung Quốc dưới sự vận hành của quyền lực. Kết quả, những ngôn luận liên quan đã bị chặn trên toàn mạng internet ở Trung Quốc Đại Lục.

Theo ảnh chụp màn hình được đăng trên Internet, vào ngày 21/6, ông Diệp Kính Trung, Viện trưởng Viện Nhân văn và Phát triển của Đại học Nông nghiệp Trung Quốc, đã có bài phát biểu với tựa đề “Đừng dập tắt ánh sáng của chân, thiện, mỹ trong vòng vây của quyền lực” tại lễ tốt nghiệp năm 2023.

Đầu tiên ông nói: “Là người Trung Quốc, chúng ta tự hào và hãnh diện khi đất nước giữ được sự phát triển ổn định lâu dài, và đạt được những thành tựu to lớn.” Sau đó, ông chuyển chủ đề và nói: “Tuy nhiên, từ phạm vi thế giới mà xét, những chuyện đang xảy ra trong thời đại này, khiến cho mỗi ngày tôi thức dậy như thể một đời người đã trôi qua. Thảm họa chiến tranh, giết chóc tàn bạo, bắt nạt, bạo lực trên mạng… Các học giả nổi tiếng cổ vũ của chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, truyền thông chính thống thiên hướng buôn chuyện giải trí, các hệ thống khu vực công tạo ra các số liệu thống kê giả mạo, v.v. Tôi không thể tưởng tượng được trong xã hội văn minh thế kỷ 21 lại xảy ra nhiều chuyện như thế này.”

Ông Diệp Kính Trung tiếp tục nói: “Từ phạm vi thế giới mà xét, mỗi lần tôi cảm thấy rằng ‘Tam quan’ đã bị phá vỡ, giới hạn thấp nhất bị đâm thủng, trí tưởng tượng của tôi bị thiếu hụt nghiêm trọng. Tôi cực kỳ hoài nghi về ‘ngày mai sẽ trở nên tốt hơn’ và cực kỳ không chắc chắn về ‘tiến trình văn minh’. Chúng ta luôn bận rộn với đủ loại công việc vô ích. Ngoài việc kiệt sức, chúng ta thường không cảm nhận được ý nghĩa của sự tồn tại. Một đồng nghiệp của tôi từng nói rằng trước đây đến thứ Sáu mới cảm thấy mệt mỏi, nhưng bây giờ mới đến thứ Tư đã bắt đầu mệt mỏi, hơn nữa lại không biết tại sao lại thế.”

Ông Diệp Kính Trung không thể che giấu sự bất lực trong lời nói của mình, ông nhắc nhở: “Trong thời đại này, tôi muốn dặn dò mọi người rằng ‘hãy giữ lấy giới hạn thấp nhất’, bởi vì hành vi của con người đang liên tục phá vỡ giới hạn thấp nhất; tôi muốn dặn dò mọi người ‘hãy trở về với lẽ thường’, bởi vì hành động của con người thường vi phạm lẽ thường; tôi muốn dặn dò mọi người rằng hãy ‘làm người một cách chân thực”, bởi vì mối quan hệ qua lại của con người thường là một sự hợp tác biểu diễn; tôi muốn dặn dò mọi người rằng ‘hãy làm việc một cách cao thượng’, bởi vì các hoạt động của nhân loại thường là hợp tác cùng nhau; tôi muốn dặn dò mọi người rằng ‘hãy coi con người là con người’, bởi vì sự phát triển của nhân loại đã coi mỗi một người sống động thành mỗi một con số; tôi muốn dặn dò mọi người rằng ‘hãy nhớ vết thương’, bởi vì con người sẽ dễ dàng quên đi những đau khổ mà họ đã trải qua trong sự phấn khích.”

“Tuy nhiên, hôm nay tôi muốn nhắn nhủ mọi người: ‘Hãy tỉnh táo trong sự bao vây của quyền lực!’” Ông Diệp Kính Trung nhấn mạnh, “Cho dù bạn là lãnh đạo đơn vị hay nhân viên bình thường, miễn là công việc liên quan đến mọi người, bạn đều có một số loại quyền lực nào đó; dù cho bạn làm bất kỳ công việc gì, kể cả việc làm linh hoạt, thậm chí không có việc làm, miễn là bạn có giao tiếp với khu vực công hoặc những người khác, thì bạn chắc chắn sẽ phải đối mặt với đủ loại quyền lực. Vì vậy, bạn sẽ cảm thấy sâu sắc hơn rằng bạn đang bị bao vây trong quyền lực. Tôi rất lo lắng rằng bạn sẽ ‘nhập gia tùy tục’ trước sự bao vây của quyền lực, dần dần bạn sẽ bắt đầu mê luyến quyền lực, đánh mất chính mình, mất phương hướng trong cuộc sống.”

Ông cũng đưa ra ví dụ, nhiều năm trước có một sinh viên đại học trở về quê, vì mẹ anh là lãnh đạo địa phương nên từ khi xuống tàu, anh đã được bố trí đầy đủ, từ ăn ở đến đi lại, trong thời gian đó còn kèm theo đủ loại khen ngợi và tâng bốc. Có một lần, một giáo sư từ một trường đại học nổi tiếng đã hào hứng mời anh đến một khu vực địa phương để nghiên cứu, lãnh đạo địa phương đó đích thân tiếp đón. Mọi lời nói và hành động của anh đều biểu lộ anh ta say sưa với cảm giác vượt trội so với người khác này.

“Vì vậy, một số người vô tình bắt đầu hùa theo quyền lực và chạy theo quyền lực. Đối mặt với quyền lực, họ đã quen với việc sử dụng một bộ ‘kỹ năng ăn nói’  tế nhị và trôi chảy, ‘gặp người nào nói lời nào, nói gì trong dịp nào’.”

“Vì điều này, một số người bắt đầu đánh mất bản thân và coi quyền lực là đại diện cho chân lý — ngay cả một câu vô tình nói ra cũng thường được hợp lý hóa, hợp pháp hóa, thao tác hóa. Họ rất khó có thể hiểu được hoặc cảm nhận được rằng quyền lực có thể mang lại cho vô số người bình thường cảm giác bất lực, vô lực, không có sự trợ giúp, và do đó sinh ra cảm giác bất an, thất vọng và xa lánh.”

“Chính vì điều này, giống như con cá bơi trong nước hàng ngày mà không biết nước là gì, khi con người hình thành quán tính vô thức, họ rơi vào vòng quay tăng tốc không ngừng, bận rộn vô hạn, trong mắt họ chỉ có việc tạo ra các tài liệu, dữ liệu và dấu vết, mà không nhớ ra có người thực đằng sau nó.”

Ông Diệp Kính Trung kêu gọi: “Hỡi các em sinh viên, dưới sự cám dỗ, chi phối và kỷ luật của quyền lực, trên thực tế, mọi người đều khó giữ được mình. Dù vậy, tôi vẫn hy vọng rằng các em sẽ không vì sức hút của quyền lực mà trở nên giảo hoạt, đừng vì sự chi phối của quyền lực mà trở nên kiêu ngạo, cố chấp, cũng đừng vì kỷ luật của quyền lực mà trở nên tê liệt, mất phương hướng. Bởi vì, các em sẽ luôn là ánh sáng trong mắt thầy cô.”

Ông Diệp Kính Trung cũng nói: “Theo tôi, đặc điểm lớn nhất của sinh viên là giản dị, chân thật và trong sạch. Mọi người đều đã học cách tìm kiếm chân, thiện, mỹ ngay từ khi còn học tiểu học. Trong bài phát biểu tốt nghiệp trước đây, tôi đã nói rằng cần ‘giữ sự chất phác xã hội phức tạp’, chính là hy vọng các bạn sẽ tìm kiếm sự chân thật (chân) khi làm việc; tôi nói cần ‘giống như kẻ yếu cảm thụ thế giới’, chính là hy vọng các bạn tìm kiếm sự tử tế (thiện) khi đối xử với người khác; tôi nói cần ‘ghi nhớ cảm tính trên con đường lý tính’, chính là hy vọng các bạn tìm kiếm vẻ đẹp (mỹ) khi đối đãi với thế giới, xã hội, tự nhiên và cuộc sống.”

Ông nhấn mạnh: “Trước sự bao vây của quyền lực, tôi không thể yêu cầu các bạn giống như một quả trứng gà đập vào bức tường, nhưng tôi hy vọng các bạn có thể giữ được tâm hồn chân, thiện, mỹ trong lớp vỏ mong manh; mong các bạn sẽ không dập tắt được ánh sáng chân, thiện, mỹ sâu thẳm trong tâm hồn; mong các bạn giữ vững dũng khí để tự do chạy về phía ánh sáng của chân, thiện, mỹ, và dù có vấp ngã vẫn có thể mỉm cười. Việc chạy của các bạn có thể khiến nhiều người hơn có được bình đẳng, làm nhiều người hơn được hưởng tự do và làm nhiều người hơn nữa được tôn trọng.”

Ông Diệp Kính Trung cuối cùng đã nói: “Khi các bạn sắp rời khỏi trường đại học, tôi hy vọng rằng các bạn, những sinh viên thân yêu, có thể cho xã hội thấy lý tưởng của Học viện Nhân văn và Phát triển với một sức mạnh không thể cưỡng lại, đó là: không để cho giả dối che đậy chân thực, không để tà ác thay thế thiện lương, không để cái xấu lấn át cái đẹp!”

Bài phát biểu dài 10 phút của ông Diệp Kính Trung nói trên đã chỉ ra một cách sắc bén sự hỗn loạn do việc kìm hãm xã hội của chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Bài phát biểu này đã gây ra tiếng vang rộng rãi trong xã hội và được lan truyền nhanh chóng trên mạng. Tuy nhiên, những ngôn luận liên quan đến bài phát biểu vì thế mà cũng nhanh chóng thu hút sự chú ý và đã bị chặn hoàn toàn bởi cơ quan quản lý không gian mạng của ĐCSTQ.

Một số cư dân mạng bình luận trên Twitter rằng bài phát biểu này đã bị chính quyền để mắt tới, nó đã bị gỡ bài trên các nền tảng như Wangyi, Fenghuang.com, The Paper, Sohu, Zhihu, Weibo, Bilibili… “Bài phát biểu chất phác đến như thế này, dạy sinh viên một số kiến thức thông thường về làm người mà cũng bị xóa, cái xã hội này đã vô phương cứu chữa rồi.”

Cũng có nhiều cư dân mạng Trung Quốc không thể chịu đựng được sự kiểm soát ngôn luận của ĐCSTQ và phát động phong trào đọc to, để cho những tinh hoa trong bài phát biểu của ông Diệp Kính Trung tiếp tục được lan truyền.