Bộ máy kiểm duyệt của ĐCSTQ tăng cường hoạt động trước thềm kỷ niệm Lục Tứ

Ngày 4/6 là kỷ niệm 30 năm đảng Cộng sản Trung Quốc đàn áp đẫm máu phong trào sinh viên trên Quảng trường Thiên An Môn. Ngày kỷ niệm này sắp đến, bộ máy kiểm duyệt của chính quyền Trung Quốc đang tăng cường hoạt động.

(Ảnh minh họa từ Getty Images) 

Theo Reuters, kiểm duyệt viên của các công ty mạng internet tại Trung Quốc cho biết, họ cũng sử dụng robot để kiểm tra và chặn những nội dung liên quan đến thông tin chính quyền đàn áp phong trào Thiên An Môn năm 1989.

Bốn nhân viên làm về kiểm duyệt nội dung đến từ công ty ByteDance, Weibo, Baidu cho biết, mỗi ngày họ phải kiểm duyệt 5.000 đến 10.000 thông tin, tương đương mỗi phút 5 – 7 tin.

Năm 1989, chính quyền đảng Cộng sản Trung Quốc đã điều động xe tăng để đàn áp hoạt động kháng nghị đòi cải cách dân chủ, người tham gia chủ yếu là sinh viên. Sau 30 năm, cuộc đàn áp Thiên An Môn vẫn là một chủ đề bị ngăn cấm tại Trung Quốc. Bắc Kinh chưa bao giờ công bố số người tử vong trong cuộc đàn áp này, nhưng các tổ chức nhân quyền và những nhân chứng tận mắt chứng kiến ước tính, số người tử vong dao động từ vài trăm đến vài nghìn thậm chí là hàng chục nghìn.

>>Hồ sơ giải mật Anh: Thảm sát Thiên An Môn giết chết hơn 10.000 người

Bản tin của Reuters nói, trong thời thời gian ngày 4/6, một trò “trốn tìm” có thể được chơi trên mạng internet tại Trung Quốc Đại lục. Cư dân mạng bắt đầu sử dụng các cách nói thay thế trên phương tiện truyền thông xã hội, mỗi năm, họ đều đăng những từ ngữ mơ hồ và những trích dẫn liên tục được đổi mới, bởi vì những ám thị rõ ràng sẽ bị chính quyền ngăn chặn ngay lập tức. Trong vài năm qua, có cư dân mạng thậm chí còn không thể sử dụng được từ “hôm nay” trong các bài đăng của mình.

Trong ngày kỷ niệm Lục Tứ năm 2012, chỉ số chứng khoán được theo dõi nhiều nhất của Trung Quốc đã giảm 64,89 điểm, trùng với ngày kỷ niệm sự kiện Lục Tứ. Mặc dù các chuyên gia phân tích nói rằng điều này có thể là một sự trùng hợp kỳ lạ, và tránh không nói, tuy nhiên, cơ quan kiểm duyệt vẫn chặn từ khóa “thị trường chứng khoán Thượng Hải” và các thẻ chỉ mục trên Weibo cùng những từ mơ hồ khác về các vấn đề nhạy cảm.

Dù các công cụ kiểm duyệt của các công ty công nghệ tại Trung Quốc đang dần dần tinh vi hơn, nhưng các chuyên gia phân tích, học giả và người dùng cho biết, ĐCSTQ đột nhiên thi hành nghiêm ngặt chính sách kiểm duyệt thì có nghĩa là thời kỳ nhạy cảm sắp đến; ví dụ như ngày kỷ niệm Lục Tứ, thời điểm diễn ra sự kiện chính trị quan trọng sắp đến, các đơn vị liên quan sẽ tiến hành kiểm duyệt các chủ đề trên mạng một cách rộng rãi. Họ nói, trước ngày kỷ niệm Lục Tứ năm nay, trên mạng xã hội, cơ quan kiểm duyệt đã tiến hành kiểm duyệt công nhân, các nhà hoạt động môi trường và các tổ chức phi chính phủ.

Công nghệ kiểm duyệt liên tiếp được nâng cấp, cũng liên quan đến chính sách mới được Văn phòng Ủy ban An ninh mạng và Thông tin hóa (Cyberspace Administration of China, CAC) ban hành. Tháng 11 năm ngoái, CAC đã công bố quy định mới nhằm triệt tiêu những ý kiến bất đồng trên mạng internet, yêu cầu trừng phạt nghiêm khắc những kênh và  cá nhân “ngụy tạo lịch sử của ĐCSTQ” trên mạng internet.

Ngoài ra, quy định cũng yêu cầu nền tảng trên Internet phải thực hiện đăng ký tên thật của người dùng, ghi lại địa chỉ mạng, thời gian sử dụng của người dùng, lịch sử trò chuyện và lịch sử cuộc gọi.

Một quan chức của CAC tiết lộ, việc đẩy mạnh kiểm duyệt gần đây rất có thể liên quan đến ngày kỷ niệm Lục Tứ đang đến gần, “Trong khoảng thời gian này, văn phòng liên tục liên lạc với những công ty kiểm duyệt.” Mặc dù ông từ chối nói trực tiếp tới sự kiện Thiên An Môn, nhưng lại chỉ ra, “tháng Sáu là thời kỳ nhạy cảm”.

Bí mật không thể nói

Cùng với việc thắt chặt mạng internet của ĐCSTQ, lưu lượng thông tin cũng đã tập trung vào Bộ Tuyên truyền ĐCSTQ và mạng lưới truyền thông quốc gia. Nhân viên kiểm duyệt và những nhân viên liên quan nói rằng, việc này đã giảm áp lực kiểm duyệt sự kiện cho họ, như tin tức chính trị quan trọng, thiên tai và các chuyến thăm nước ngoài.

Một nhân viên của Baidu nói, “Khi bài đăng nói đến tin thời sự, quy tắc rất đơn giản … nếu nó không phải là từ truyền thông nhà nước, vậy thì không được thông qua, đặc biệt là nội dung liên quan đến lãnh đạo và chính trị.”, “Chúng tôi có một danh sách các từ khóa cần kiểm duyệt, bao gồm chi tiết các từ khóa liên quan sự kiện năm 1989, nhưng trí thông minh nhân tạo có thể sàng lọc một cách dễ dàng hơn.”

Nếu kiểm duyệt viên không thể kiểm duyệt nội dung một cách thích đáng, có thể sẽ đối mặt với trừng phạt nặng. Nếu trên mạng lan truyền thông tin liên quan đến sự kiện nhạy cảm cảm do người dùng hoặc của các nhà hoạt động đăng, thì kiểm duyệt viên có thể bị phạt tiền hoặc bị tù.

Theo CAC cho biết, trong 6 tuần vừa qua, các ứng dụng nhiều người sử dụng như ứng dụng tin tức của Netease Inc, ứng dụng tin tức hàng ngày của Tencent Holdings Ltd, ứng dụng Sina của Sina Corp đều bị đình bản vài ngày đến vài tuần; điều này có nghĩa là những ứng dụng này tạm thời không thể truy cập vào mạng được.

Tại Trung Quốc, người dùng mạng xã hội phải dùng tên thật và mã số căn cước công dân để đăng ký sử dụng; về mặt pháp luật, công ty công nghệ cũng phải cung cấp thông tin người dùng cho chính quyền khi cần thiết.

Một người dùng tên Andrew Hu nói với Reuters rằng, “Chúng tôi đã quen với việc có một số thứ, và hiểu rằng nó không thể được chia sẻ.” và “Nó chính là sự thực mà không thể nào được nói ra”.

Năm 2015, vì đăng một dòng tin về ô nhiễm không khí phía dưới bức ảnh giống sự kiện đàn áp Thiên An Môn, nên người nhà của Andrew Hu ở khu vực Nội Mông Cổ đã bị cơ quan chức năng câu lưu 3 ngày. Anh nói, khi cảnh sát đến nhà bố mẹ anh, anh cảm thấy rất kinh ngạc, nhưng không hề sợ hãi.

Anh nói, “Mặc dù cơ quan chấp pháp biết hành động này của họ là bất hợp pháp, nhưng họ cũng vẫn sẽ gây áp lực lớn hơn cho (người vô tội).”

Trí Đạt

Xem thêm: