Chung Nguyên: Những khoảnh khắc bất thường tại lưỡng hội ĐCSTQ

Hôm 4 và 5/3, “lưỡng hội” của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã khai mạc tại Bắc Kinh. Nền kinh tế Trung Quốc đang trong tình trạng khó khăn, lưỡng hội chỉ có thể công bố một cách máy móc mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 5% vào năm 2025, nhưng chưa có biện pháp hữu hiệu nào được đưa ra. Giới quan sát bên ngoài Trung Quốc hiện không còn tập trung vào những điều này, thay vào đó họ hy vọng thông qua sự kiện công khai hiếm hoi này để theo dõi xem quân đội và giới lãnh đạo cấp cao Trung Quốc sẽ có những thay đổi mới nào. Các phóng viên nước ngoài cũng tận dụng cơ hội hiếm hoi trong năm để nắm bắt những khoảnh khắc bất thường.

Ngày 5/3/2025, một màn hình lớn trên đường phố Bắc Kinh phát sóng hình ảnh khai mạc kỳ họp Đại hội Nhân đại toàn quốc của ĐCSTQ (Ảnh: Greg Baker/AFP qua Getty Images)

Đại biểu quân đội không muốn lộ mặt

Vào năm 2024, nội bộ quân đội ĐCSTQ lại một lần nữa dậy sóng, hai bộ trưởng quốc phòng của ĐCSTQ lần lượt bị khai trừ khỏi đảng và quân đội. Cuối năm, Ủy viên Quân ủy Trung ương phụ trách công tác chính trị Miêu Hoa bị đình chỉ điều tra và đến nay vẫn chưa có kết luận. Do hàng loạt sĩ quan cấp cao “ngã ngựa”, số lượng đại biểu quân đội tham dự lưỡng hội sụt giảm đáng kể, nhưng có vẻ như cuộc thanh trừng vẫn chưa chấm dứt.

Tại các sự kiện công khai trong kỳ lưỡng hội năm nay, đại diện của quân đội ĐCSTQ không thể không lộ diện, nhưng có một số sĩ quan sợ hãi rước họa vào thân, giống như “chim sợ cành cong”, dùng mũ che mặt. Những người khác mặc dù không che mặt, nhưng về cơ bản đều là vẻ mặt đờ đẫn, muốn nhanh chóng làm cho xong thủ tục hình thức. 

Hành động cố tình che mặt này cho thấy quân đội của ĐCSTQ vẫn còn xáo động, vẫn còn rất nhiều chuyện không dám công khai. 

Vào ngày 5/3/2025, trước khi khai mạc Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc của ĐCSTQ, các đại biểu quân sự đến bên ngoài Đại lễ đường Nhân dân cạnh Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh. (Ảnh: Wang Zhao/AFP qua Getty Images)

Sự biểu đạt thái độ khác nhau của hai Phó Chủ tịch Quân ủy

Gần đây, những tin đồn về quyền kiểm soát quân đội của ĐCSTQ liên tục xuất hiện, và các dấu hiệu cho thấy ông Tập Cận Bình đang dần mất quyền lực quân sự cũng ngày càng rõ ràng. Từ những thay đổi bất thường khi lãnh đạo ĐCSTQ thị sát quân đội, đến việc báo chí quân đội nhiều lần phát ra những tín hiệu bất thường, cũng như việc các thân tín của ông Tập như ông Miêu Hoa lần lượt “mất tích”, tất cả đều chứng tỏ rằng Quân ủy Trung ương ĐCSTQ đang gặp vấn đề nghiêm trọng.

• Tin đồn: Việc thoái vị của ông Tập Cận Bình chỉ còn chờ thông báo chính thức

Có tin đồn rằng ông Trương Hựu Hiệp hiện đang nắm quyền kiểm soát thực tế quân đội, nhưng mối quan hệ giữa ông ấy và Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Hà Vệ Đông vẫn còn mơ hồ. Tại lưỡng hội, ông Hà Vệ Đông vẫn ngồi gần trung tâm khán đài hơn vì trong danh sách Ủy viên Bộ Chính trị, ông được xếp trên ông Trương Hựu Hiệp.

Ngày 5/3, sau khi khai mạc Đại hội Nhân đại toàn quốc, hai người đã tham gia thảo luận nhóm của đoàn đại biểu quân đội. Trong báo cáo của Tân Hoa Xã, phát biểu của ông Trương Hựu Hiệp được đặt trước ông Hà Vệ Đông, trái ngược với thứ tự ngồi tại lưỡng hội.

Vào ngày 4/3/2025, ông Trương Hựu Hiệp (trái) và ông Hà Vệ Đông có mặt tại lễ khai mạc hội nghị Chính hiệp ĐCSTQ. (Ảnh: Pedro Pardo/AFP qua Getty Images)

Trong bài phát biểu của mình, ông Trương Hựu Hiệp nhắc đến “Chủ tịch Tập” một cách hiếm thấy, nhưng không nhấn mạnh “chế độ phụ trách của Chủ tịch Quân ủy”. Ông Hà Vệ Đông cũng nhắc đến “Chủ tịch Tập”, nhưng đặt “Trung ương đảng” trước “Chủ tịch Tập”, sau đó nhắc đến “chế độ phụ trách của Chủ tịch Quân ủy”. Tuy nhiên, cả hai phó chủ tịch Quân ủy Trung ương và các đại biểu quân sự phát biểu đều không bày tỏ lòng trung thành với ông Tập Cận Bình như trước đây rằng họ “kiên quyết nghe theo chỉ huy của Chủ tịch Tập”.

Những thay đổi này chắc chắn sẽ gây ra nhiều đồn đoán hơn, các tin đồn về tranh giành quyền lực quân sự của ĐCSTQ, lãnh đạo ĐCSTQ ở lại hay rời ghế có thể sẽ không dừng lại.

Phải chăng “Tập hạt nhân” thực sự sắp biến mất?

Trước lưỡng hội, những tin đồn mới nhất ở Bắc Kinh cho rằng ông Hồ Cẩm Đào, ông Ôn Gia Bảo và ông Hồ Đức Bình thực sự nắm quyền lực cao nhất của ĐCSTQ, còn ông Tập Cận Bình chỉ chờ thông báo chính thức giải nhiệm. Tất nhiên, giới quan sát hy vọng có thể tìm ra một số manh mối từ các địa điểm công khai của hai lưỡng hội. 

Tại lễ khai mạc hội nghị Chính hiệp và Nhân đại, những người còn lại phải ngồi đợi các ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị cuối cùng vào hội trường rồi vỗ tay; Sau cuộc họp, các thành viên Thường vụ Bộ Chính trị ra khỏi hội trường trước, những người khác lại phải vỗ tay tán thưởng. Đại hội Nhân đại được biết đến là cơ quan quyền lực cao nhất của ĐCSTQ, nhưng các nhà lãnh đạo cao nhất của ĐCSTQ cố tình phô trương quyền uy, thực chất là để lợi dụng sự kiện công khai này nhằm củng cố tính hợp pháp cho sự cai trị của họ.

Bất kể khi vào hay ra hội trường, ông Tập Cận Bình vẫn như thường lệ đi trước tiên để thể hiện vị thế “hạt nhân” của mình. Tuy nhiên, khi ông đi qua, một số quan chức vỗ tay, nhưng cũng có người không làm vậy. Hơn nữa, phần lớn ánh mắt không hướng về phía Tập, mà lại dõi theo những người đi sau ông. Ngay trước mặt ông Tập, họ dường như cố tình hoặc vô ý phớt lờ sự hiện diện của ông. Liệu có phải họ đã biết rằng Tập không còn là “hạt nhân” nữa? Cảnh tượng này khiến những tin đồn càng trở nên chân thực hơn.

Vào ngày 5/3/2025, sau khi lễ khai mạc kỳ họp Nhân đại Trung Quốc kết thúc, ông Tập Cận Bình cùng các Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị rời hội trường trước. Khi ông Tập đi qua, một số quan chức đứng bên không vỗ tay, và phần lớn ánh mắt không hướng về phía ông, mà lại dõi theo những người đi phía sau ông. (Ảnh: Adek Berry/AFP via Getty Images)

Những thay đổi của Thủ tướng Lý Cường

Tại kỳ họp lưỡng hội năm nay, ông Lý Cường không tỏ ra phục tùng ông Tập Cận Bình như trước. Tương tác giữa hai người dường như trở nên bình đẳng hơn, và tâm trạng của ông Lý Cường có vẻ cũng khá tốt.

Ngược lại, ông Thái Kỳ – người ngồi bên kia của ông Lý Cường – lại luôn giữ vẻ mặt căng thẳng. Cuộc đấu đá giữa ông Lý Cường và ông Thái Kỳ từ lâu đã trở nên công khai. Trước đây, ông Thái Kỳ nhờ mối quan hệ thân cận với ông Tập Cận Bình mà chiếm thế thượng phong, nhưng nay khi quyền lực của ông Tập suy yếu, ông Thái Kỳ khó có cơ hội nổi bật trở lại, khả năng kế nhiệm trở thành lãnh đạo ĐCSTQ gần như không còn.

Ngày 5/3/2025, ông Lý Cường (trái) và ông Thái Kỳ tại Đại hội Nhân đại. (Ảnh: Lintao Zhang/Getty Images)

Ông Lý Cường đã đọc báo cáo tại Đại hội Nhân đại toàn quốc ngày 5/3, công bố mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 5% vào năm 2025. Trước đó 5 ngày, trong báo cáo của Hội nghị Bộ Chính trị ngày 28/2, mục tiêu này không được đề cập chính thức. Đến ngày 5/3, ông Lý Cường là người chính thức công bố. Điều này đặt ra câu hỏi liệu ông ấy có phải là bắt đầu giành được quyền chủ đạo về kinh tế hay không. Tuy nhiên, sau kỳ họp lưỡng hội, ông vẫn chưa được phép chủ trì cuộc họp báo.

Tân Hoa Xã đã đưa tin về việc các Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị tham gia thảo luận với các đoàn đại biểu địa phương trong ngày hôm đó. Ông Tập Cận Bình tham dự cuộc thảo luận với đoàn đại biểu Giang Tô, nhưng không còn nhấn mạnh yêu cầu “kiên trì sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Trung ương”, mà chỉ nói đến “sự lãnh đạo toàn diện của Đảng”. Điều này làm dấy lên suy đoán liệu ông ấy có còn nắm quyền chủ đạo về kinh tế hay không. Ông Thái Kỳ đi cùng, nhưng không có phát biểu nào được báo cáo.

Ông Lý Cường đã tham gia thảo luận với đoàn đại biểu Vân Nam, trong đó ông nhắc đến cả “Tư tưởng Tập Cận Bình” và “các quyết sách, bố trí của Trung ương Đảng”. Ông Triệu Lạc Tế tham dự thảo luận với đoàn đại biểu Tứ Xuyên, gọi báo cáo của ông Lý Cường là một “báo cáo tốt” và nhấn mạnh “Trung ương Đảng” lấy Tập Cận Bình là “hạt nhân”. Ông Vương Hỗ Ninh, ông Đinh Tiết Tường, ông Lý Hy cũng tuyên bố “hoàn toàn tán thành” báo cáo của ông Lý Cường, đồng thời tiếp tục đề cập đến “Trung ương Đảng” lấy Tập Cận Bình là “hạt nhân”. Xem ra, trước khi một “hạt nhân” mới chính thức xuất hiện, vở kịch này vẫn phải tiếp tục diễn.

Vào ngày 5/3/2025, ông Lý Cường đọc báo cáo tại Đại hội Nhân đại toàn quốc. (Ảnh: Adek Berry/AFP qua Getty Images)

Vở kịch cũ không thay đổi

Lưỡng hội của ĐCSTQ vẫn là sân khấu để giới lãnh đạo cấp cao của ĐCSTQ phô diễn, nhằm duy trì tính hợp pháp trong việc cầm quyền. Tuy nhiên, bài toán cấp bách mà Trung Nam Hải cần giải quyết lúc này là làm sao đối phó hiệu quả với việc Mỹ liên tục tăng thuế quan. Dù truyền thông nhà nước Trung Quốc có tuyên truyền thế nào về lưỡng hội, cũng không thể che giấu được thất bại toàn diện của chiến lược đối ngoại của ĐCSTQ.

• Trung Quốc “sẵn sàng” với “mọi kiểu chiến tranh”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ: “Sẵn sàng” tham chiến

Tuy nhiên, các đại biểu tại lưỡng hội năm nay không dám bàn về tình trạng rối ren trong quân đội, cũng không dám hỏi tại sao mục tiêu tăng trưởng GDP là 5% nhưng ngân sách quốc phòng lại tăng 7,2%. Họ cũng không dám nhắc đến cuộc chiến thương mại Trung – Mỹ, không ai dám chất vấn những hành động trả đũa ngốc nghếch và lố bịch của các lãnh đạo ĐCSTQ đối với Mỹ, và càng không ai dám nói về số ca tử vong do đợt bùng phát dịch bệnh hiện nay. Họ chỉ có thể tiếp tục diễn trò cùng các quan chức cấp cao của ĐCSTQ, trở thành những cỗ máy vỗ tay và bỏ phiếu.

Vào ngày 5/3/2025, các đại biểu tham dự Đại hội Nhân đại toàn quốc đang vỗ tay hoan hô. (Ảnh: Jade Gao/AFP qua Getty Images)

Nền kinh tế Trung Quốc khó có thể chạm đáy rồi phục hồi, áp lực từ bên ngoài ngày càng gia tăng, nhưng ĐCSTQ vẫn yêu cầu phải hát những bài ca tụng. Bộ Ngoại giao ĐCSTQ lại lộ rõ bản chất “chiến lang”, công khai chửi bới Mỹ, tuyên bố sẽ “đấu đến cùng” trong cuộc chiến thương mại với Mỹ. Trong khi đó, các đại biểu tại lưỡng hội vẫn phát ngôn một cách máy móc, không một ai dám động chạm đến những vấn đề này, ngay cả khi trong trường hợp riêng cũng không dám phàn nàn, bởi vì có những cặp mắt đang theo dõi họ.

Ngày 5/3/2025, nhân viên an ninh bên trong Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh. (Ảnh: Jade Gao/AFP qua Getty Images)

Các đại biểu tham gia lưỡng hội của ĐCSTQ thực chất đều bị giám sát chặt chẽ. Người dân bình thường thậm chí không có tư cách tham gia, cũng không thể đến gần Đại lễ đường Nhân dân hay Quảng trường Thiên An Môn. Cuộc sống của người dân ngày càng khó khăn, ngày càng nhiều người không thấy lối thoát trong năm 2025. ĐCSTQ tiếp tục cai trị bằng đàn áp và mật vụ, đe dọa dân chúng, vừa bịa đặt những lời dối trá mới, vừa cố ý tạo ra bầu không khí căng thẳng và sợ hãi.

Nhân viên an ninh bên ngoài Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh trước kỳ lưỡng hội của ĐCSTQ vào ngày 3/3/2025. (Ảnh: Pedro Pardo/AFP qua Getty Images)

Giới lãnh đạo ĐCSTQ chỉ đang diễn kịch tại lưỡng hội, thực chất là “nằm ườn” (bỏ mặc mọi thứ) tập thể. Lưỡng hội năm nay không thể giải quyết những khó khăn kinh tế và hàng loạt vấn đề xã hội của Trung Quốc, cũng không thể thay đổi sự hỗn loạn trong chính trường Bắc Kinh. Những khoảnh khắc bất thường trong kỳ lưỡng hội năm nay càng khiến sự thật khó bị che giấu hơn, đồng thời cũng báo hiệu kết cục cuối cùng của triều đại đỏ của ĐCSTQ.

Sáng sớm ngày 5/3/2025, những lá cờ trên Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh đã che mất mặt trời mọc. (Pedro Pardo/AFP qua Getty Images)

Chung Nguyên
(Bài viết thể hiện lập trường và quan điểm của cá nhân tác giả, bản gốc tiếng Trung được đăng trên Epoch Times.)