Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc có thể chỉ đạt 2,5% hoặc thấp hơn

Ban lãnh đạo Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 khoảng 5%, nhưng báo cáo mới từ một tổ chức nghiên cứu Mỹ ước tính tăng trưởng thực chất chỉ từ 2,5% đến 3%. Một số chuyên gia còn cho rằng con số thực tế có thể là âm. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước đó hiếm hoi thừa nhận sự “vội vã, mạo hiểm” trong nội bộ đảng, đồng thời tuyên bố theo đuổi “tăng trưởng không bị thổi phồng”, bị nhận định là dấu hiệu chuẩn bị “đổ trách nhiệm” để tự bảo vệ.

Tăng trưởng thực chỉ khoảng 2,5% – chuyên gia cảnh báo có thể âm

Gần đây, Trung Quốc công bố dữ liệu tăng trưởng cho biết quý III/2025 tăng 4,8% so với cùng kỳ năm trước, ba quý đầu năm đạt 5,2%.

Theo Reuters, tại kỳ họp thường niên “lưỡng hội” vào tháng 3/2026, dự kiến Trung Quốc sẽ tuyên bố đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm khoảng 5% và công bố kế hoạch 5 năm tiếp theo, khẳng định xuất khẩu vẫn mạnh bất chấp chiến tranh thuế với Mỹ và nhu cầu trong nước yếu.

Tuy nhiên, báo cáo ngày 22/12 từ Rhodium Group (Mỹ) ước tính GDP thực tế Trung Quốc năm 2025 chỉ tăng 2,5%–3%, chỉ bằng một nửa so với mức 5,2% do chính quyền công bố. Nguyên nhân chính là đầu tư tài sản cố định giảm mạnh trong nửa cuối năm.

Giáo sư Tạ Điền (Xie Tian), Đại học South Carolina, Mỹ, cho biết:

“Thực ra 2,5%–3% cũng là cao. Tôi cho rằng tăng trưởng thực sự của Trung Quốc hiện là âm, vì chỉ còn xuất khẩu có thể hỗ trợ, cơ sở hạ tầng và tiêu dùng đều giảm mạnh. Thật khó để đạt 5% tăng trưởng.”

Ông Tạ nhận định số liệu của Rhodium gần với thực tế, cho thấy Trung Quốc đã thổi phồng số liệu, nhưng chính quyền này luôn làm vậy, tình trạng thực tế là suy giảm liên tục.

Số liệu chính thức cũng cho thấy kinh tế xấu đi

Dữ liệu mới của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố ngày 15/12 cho thấy:

• Doanh thu bán lẻ hàng hóa tiêu dùng xã hội tháng 11 tăng 1,3% so với cùng kỳ, thấp hơn mức 2,9% của tháng 10.
• Giá trị sản xuất công nghiệp tháng 11 tăng 4,8% so với cùng kỳ, giảm nhẹ so với 4,9% tháng 10.
• Giá nhà trung bình tại 70 thành phố lớn và vừa giảm 2,8% so với cùng kỳ, tháng 10 giảm 2,6%.
• Đầu tư tài sản cố định 1–11 tháng giảm 2,6% so với cùng kỳ, giảm mạnh hơn mức 1,7% trong 1–10 tháng.
• Đầu tư phát triển bất động sản giảm 15,9% so với cùng kỳ, so với mức giảm 14,7% trong 10 tháng đầu năm.
• Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực tế 11 tháng đầu năm đạt 693,18 tỷ Nhân dân tệ, giảm 7,5%.

Ngoài ra, dữ liệu “cán cân thanh toán quốc tế” quý III và 3 quý đầu năm cho thấy vốn FDI ròng chỉ đạt 8,5 tỷ USD, giảm 51% so với quý trước, và so với 2022, tổng vốn FDI hai năm giảm hơn 90%.

Tập Cận Bình hiếm hoi chỉ trích dữ liệu “thổi phồng”

Tháng trước, khi tới thăm tỉnh Quảng Đông, Chủ tịch Tập Cận Bình phát biểu rằng “Quảng Đông cần so sánh với chính mình” sau khi các quan chức nói tốc độ tăng trưởng 3 quý đầu năm thấp hơn mức trung bình toàn quốc. Bloomberg nhận định, dưới áp lực giảm phát, Bắc Kinh sẽ chấp nhận mức tăng trưởng chậm hơn khoảng 4%.

Tại Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương, ông Tập cũng chỉ trích các quan chức “thổi phồng số liệu”, yêu cầu “tăng trưởng thực chất, không thổi phồng”. Chuyên gia Tạ Điền nhận định, đây có thể là động thái đổ trách nhiệm trước thực trạng số liệu quá lệch so với thực tế, vì Rhodium đánh giá tăng trưởng thực chỉ bằng một nửa mục tiêu hoặc thấp hơn.

Đầu tư nước ngoài sẽ thận trọng hơn

Rhodium dự báo tăng trưởng Trung Quốc năm 2026 chỉ đạt 1%–2,5%, thấp hơn nhiều so với mức 4,5% của IMF.

Chuyên gia David Huang nhận định, trong khi IMF nhìn vào số liệu vĩ mô, Rhodium phân tích dựa trên cấu trúc kinh tế, tính bền vững và tính minh bạch thị trường. Do đó các doanh nghiệp, đặc biệt là tư nhân và đa quốc gia, thường tin vào phân tích của Rhodium hơn là số liệu của IMF.

Hiện nhiều công ty nước ngoài tiếp tục rút vốn khỏi Trung Quốc, chuyển trọng tâm xuất khẩu từ châu Âu và Mỹ sang Đông Nam Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Số liệu chính thức cho thấy thương mại với các nước “Vành đai và Con đường” tăng 6% so với cùng kỳ, cao hơn mức tăng toàn bộ xuất nhập khẩu.

Ông Huang nhận định, trong tương lai, các tập đoàn đa quốc gia sẽ cân nhắc rủi ro không chắc chắn ở Trung Quốc, đầu tư thận trọng hơn, và có khả năng rút khỏi các lĩnh vực đã quá công suất hoặc phụ thuộc vào trợ cấp.