Tòa án Hồng Kông ra lệnh thanh lý tài sản Tập đoàn China Evergrande

Hôm thứ Hai (29/1), một tòa án Hồng Kông đã ra lệnh thanh lý tài sản Tập đoàn bất động sản khổng lồ China Evergrande. Động thái này có thể gây ra tác động dây chuyền đối với thị trường tài chính đang sụp đổ của Trung Quốc trong bối cảnh các nhà hoạch định chính sách ở Bắc Kinh đang nỗ lực tìm cách ngăn chặn cuộc khủng hoảng ngày càng trầm trọng.

Thẩm phán Linda Chan đã quyết định thanh lý tài sản nhà phát triển bất động sản mắc nợ nhiều nhất thế giới với tổng nợ hơn 300 tỷ đô la sau khi bà lưu ý rằng Evergrande đã không thể đưa ra một kế hoạch tái cơ cấu nợ cụ thể sau hơn hai năm không thanh toán được trái phiếu và sau nhiều phiên điều trần tại tòa án.

Thẩm phán Chan tuyên bố: “Đã đến lúc tòa án phải nói thế là đủ rồi.” Bà sẽ đưa ra lý do chi tiết vào cuối thứ Hai (29/1).

Phát biểu với giới truyền thông Trung Quốc, Giám đốc điều hành Siu Shawn của Evergrande cho biết, tập đoàn sẽ đảm bảo các dự án xây nhà ở vẫn sẽ được giao bất chấp lệnh thanh lý tài sản của tòa án. Ông cam đoan, lệnh này sẽ không ảnh hưởng các hoạt động của các đơn vị trong và ngoài nước của Evergrande.

Quyết định của tòa án tạo tiền đề cho một quá trình thanh lý phức tạp dự kiến sẽ kéo dài với những cân nhắc chính trị tiềm ẩn do liên quan đến nhiều cơ quan chính quyền. Các nhà đầu tư nước ngoài sẽ tập trung vào cách chính quyền Trung Quốc đối xử với các chủ nợ nước ngoài khi một công ty trong nước phá sản.
Ông Gary Ng, chuyên gia kinh tế cấp cao tại ngân hàng Natixis thuộc Tập đoàn BPCE của Pháp, nhận định: “Đây không phải là sự kết thúc mà là sự khởi đầu của quá trình thanh lý kéo dài, điều này sẽ khiến hoạt động hàng ngày của Evergrande trở nên khó khăn hơn. Vì hầu hết tài sản của Evergrande nằm ở Trung Quốc đại lục, nên có những điều không chắc chắn về cách các chủ nợ có thể tịch thu tài sản và thứ hạng được trả nợ của các trái chủ ở nước ngoài, và tình hình thậm chí có thể còn tệ hơn đối với các cổ đông.”

Cổ phiếu của Evergrande đã giảm 20% trước phiên điều trần. Giao dịch cổ phiếu của China Evergrande cũng như các công ty con của họ như China Evergrande New Energy Vehicle Group và Evergrande Property Service đã bị tạm dừng sau phán quyết của tòa án.

Quá trình thanh lý phức tạp

Evergrande, có tài sản trị giá 240 tỷ đô la, đã khiến lĩnh vực bất động sản đang gặp khó khăn của Trung Quốc rơi vào tình trạng trầm trọng hơn khi công ty này vỡ nợ vào năm 2021. Phán quyết thanh lý tài sản Evergrande của tòa án Hồng Kông có thể làm rung chuyển thêm thị trường vốn và bất động sản vốn đã mong manh dễ vỡ của Trung Quốc.

Bắc Kinh đang gặp rất nhiều khó khăn với một nền kinh tế kém hiệu quả, thị trường bất động sản tồi tệ nhất trong 9 năm cũng như thị trường chứng khoán giảm xuống gần mức thấp nhất trong 5 năm, do đó bất kỳ cú sốc mới nào đối với niềm tin của nhà đầu tư đều có thể hủy hoại thêm những nỗ lực của các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đang tìm cách phục hồi sự tăng trưởng.

Hôm thứ Hai (29/1), Evergrande đã nộp đơn xin hoãn lại lệnh thanh lý tài sản khi luật sư của tập đoàn này cho biết Evergrande đã đạt được “một số tiến bộ” trong đề xuất tái cơ cấu nợ. Trong phương án tái cơ cấu nợ mới nhất, Evergrande đề xuất các chủ nợ hoán đổi nợ của họ thành tất cả cổ phần mà tập đoàn này nắm giữ tại hai đơn vị của họ ở Hồng Kông. Evergrande nắm giữ khoảng 30% cổ phần tại các công ty con này trước phiên điều trần cuối cùng vào tháng 12/2023.

Luật sư của Evergrande lập luận rằng lệnh thanh lý tài sản có thể gây tổn hại đến các hoạt động của tập đoàn này cũng như các đơn vị của họ như công ty quản lý bất động sản và công ty xe điện, điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của tập đoàn cho tất cả các chủ nợ.

Evergrande đã và đang thực hiện kế hoạch cải tiến cách trả nợ cho khoản nợ trị giá 23 tỷ đô la với một nhóm chủ nợ được gọi là nhóm trái chủ đặc biệt trong gần hai năm.

Ông Fergus Saurin, đối tác của Kirkland & Ellis, người đã tư vấn cho các trái chủ ở nước ngoài của Evergrande, nhấn mạnh: “Chúng tôi không ngạc nhiên với kết quả này và đó là kết quả của việc công ty [Evergrande] không hợp tác với nhóm [trái chủ] đặc biệt. Đã có lịch sử về việc cam kết vào phút cuối mà không đi đến đâu. Và trong hoàn cảnh đó, công ty [Evergrande] chỉ có thể tự trách mình khi bị tổn hại.”

Trong phiên điều trần tại tòa án vào tháng 7/2023, trích dẫn một phân tích của Deloitte, Evergrande ước tính rằng tỷ lệ thu hồi nợ là 3,4% nếu nhà phát phát triển này bị thanh lý tài sản. Hồi tháng 9/2023, sau khi Evergrande thông báo đơn vị hàng đầu của họ và Chủ tịch Hui Ka Yan đang bị chính quyền Trung Quốc điều tra, các chủ nợ hiện dự đoán tỷ lệ thu hồi nợ dưới 3%.

Tuy nhiên, phán quyết của tòa án Hồng Kông dự kiến sẽ có ít tác động đến các hoạt động của Evergrande bao gồm các dự án xây dựng nhà ở trong thời gian tới bởi vì có thể phải mất nhiều tháng hoặc nhiều năm để các chủ nợ chỉ định một cơ quan thanh lý tài sản ở nước ngoài nắm quyền kiểm soát các công ty con của Evergrande trên khắp Trung Quốc đại lục, một khu vực tài phán khác với Hồng Kông.

Đơn yêu cầu thanh lý tài sản được đệ trình lần đầu tiên lên tòa án vào tháng 6/2022 bởi Top Shine, một nhà đầu tư vào Fangchebao, công ty con thuộc Tập đoàn Evergrande. Top Shine cáo buộc Evergrande đã không tôn trọng thỏa thuận mua lại cổ phần mà họ đã mua của công ty con này.

Trước thứ Hai (29/1) kể từ khi cuộc khủng hoảng nợ hiện nay bắt đầu diễn ra vào giữa năm 2021, ít nhất 3 nhà phát triển bất động sản của Trung Quốc đã bị tòa án Hồng Kông ra lệnh thanh lý tài sản.