TQ: Đổi đất lấy căn hộ, ước mơ làm giàu của thôn dân thất bại cùng các dự án

Năm 2009, Bella Zhao đổi một ngôi nhà nông thôn cũ và một mảnh đất nông nghiệp nhỏ để lấy 5 căn hộ và 2 cửa hàng. Lúc đó cô nghĩ mình đã trúng xổ số. Vài năm sau, khi bất động sản Trung Quốc rơi vào khủng hoảng kéo dài, cô phát hiện ra “tấm vé số” không thể đổi được nữa, căn hộ chung cư mà mình sở hữu dù miễn phí tiền thuê cũng không có người ở.

Tờ Wall Street Journal đưa tin hôm 23/4, các nhà phát triển bất động sản do Tập đoàn Wanda dẫn đầu đã chuyển đến những ngôi làng phủ đầy tuyết, dân cư thưa thớt ở tỉnh Cát Lâm. Wanda có kế hoạch chi 2,8 tỷ USD để biến khu vực này thành khu nghỉ dưỡng cao cấp với các khu trượt tuyết, sân gôn, khu săn bắn và khách sạn 5 sao. Các nhà phát triển cung cấp cho người dân địa phương những căn hộ mới để đổi lấy ngôi nhà cũ của họ.

Bella Zhao lúc đó còn là một thiếu niên, đã đổi ngôi nhà cũ thừa kế của gia đình để lấy những căn hộ mới.

Hiện tại, cả 5 căn hộ của cô đều trống rỗng. Trong số các cửa hàng thì chỉ có một cửa hàng có người thuê. Dự án phát triển bất động sản đầy tham vọng đó đã bị đình trệ từ nhiều năm trước; sự bùng nổ du lịch như hứa hẹn chưa bao giờ thành hiện thực. Zhao đã từ bỏ mọi hy vọng và hiện sẵn sàng cho thuê những căn hộ này miễn phí, chỉ cần người thuê đồng ý trả các hóa đơn điện nước và phí quản lý tài sản.

Cô nói nhưng không ai muốn sống ở đó, thậm chí là miễn phí. Cô nói những người vẫn sống ở thành phố giờ đây đã sở hữu tài sản riêng của mình.

Sau sự sụp đổ của ngành bất động sản Trung Quốc, rất nhiều sự chú ý đổ dồn vào các nhà phát triển bất động sản trong nước, nhưng các chủ nhà cũng gặp khó khăn. Nhiều người đang muốn bán nhà nhưng không tìm được người mua. Những chủ nhà khác giống như Zhao, ban đầu nghĩ rằng mình đủ may mắn để mua được nhiều căn nhà một cách bất ngờ, nhưng rồi nhận ra rằng họ không thể rút tiền ra.

Hoàn cảnh khó khăn của họ làm tăng thêm sự bất ổn mà nền kinh tế Trung Quốc phải đối mặt. Điều này đã cản trở nỗ lực của Chính phủ Trung Quốc nhằm thúc đẩy tiêu dùng và từ đó vực dậy nhu cầu trong nước, buộc chính phủ một lần nữa phải tập trung vào chính sách công nghiệp và tăng nguồn cung.

Thị trường bất động sản Trung Quốc đã trì trệ trong 3 năm sau khi chính sách của chính phủ cố gắng chọc thủng bong bóng nợ của lĩnh vực này gây ra sự hoảng loạn. Ban đầu, giá nhà vẫn ở mức cao ngay cả khi doanh số bán giảm. Nhưng theo dữ liệu của nhà môi giới bất động sản Centaline, giá nhà bắt đầu giảm vào năm 2022, ở một số thành phố phát triển nhất, giá nhà đã mất 1/5 giá trị.

Zhao, 26 tuổi, cho biết khi giá nhà bắt đầu giảm, cô cảm thấy rất bất an và cảm thấy kế hoạch cuộc đời mình bị làm rối loạn.

Kể từ đó, thị trường nhà ở có rất ít thời gian nghỉ ngơi. Trong quý đầu tiên năm nay, doanh số bán nhà mới của 100 công ty bất động sản hàng đầu Trung Quốc đã giảm 47,5% so với cùng kỳ năm ngoái, hiện đang dao động gần mức thấp nhất trong lịch sử. Vào tháng Ba, giá bán nhà ở cũ ở các thành phố hạng nhất đã giảm 7,3% so với cùng kỳ năm ngoái, mức giảm lớn nhất kể từ khi Chính phủ Trung Quốc bắt đầu công bố dữ liệu vào năm 2011.

Thị trường bất động sản Dương Châu Trung Quốc đang phải đối mặt với một vấn đề kinh tế đơn giản: Có quá nhiều người bán và quá ít người mua. Liu Yuan, giám đốc nghiên cứu của Centaline Real Estate, cho biết vấn đề càng trở nên tồi tệ hơn khi những người dân làng thường bán nhà của họ cho các nhà phát triển để đổi lấy một vài căn hộ mới, và chắc chắn đang làm tăng nguồn cung tiềm năng.

Một chủ nhà ở Nam Kinh cho biết không thể bán được giá hời. Cô sở hữu 8 bất động sản cùng chồng và bố mẹ, 5 trong số đó là tiền bồi thường di dời.

Dữ liệu về quyền sở hữu tài sản của những chủ nhà buôn bán nhà ở để lấy căn hộ mới hiếm khi được cập nhật. Tuy nhiên, theo báo cáo do Nie Riming và Guo Xiaojing thuộc Viện Tài chính và Luật Thượng Hải (Shanghai Institute of Finance and Law), khoảng 6,8% nhà ở cũ trong năm 2017 là do những người trao đổi nhà cũ ở nông thôn lấy được.

Một người đàn ông ở tỉnh Hà Nam cho biết ông vẫn đang chờ đợi 6 căn hộ như đã hứa khi một nhà đầu tư khi đến thị trấn của ông vào năm 2018, để đổi lấy nhà ở và một mảnh đất nông nghiệp của ông. Những căn hộ này ban đầu dự kiến ​​được giao vào năm 2021, nhưng việc phát triển các dự án bất động sản liên quan đã bị đình trệ.

Ông cho biết ông lạc quan rằng các căn hộ cuối cùng sẽ được hoàn thành, nhưng mặt khác lại kém lạc quan hơn. Ông cho biết có khả năng 2 trong số các căn hộ sẽ được các gia đình ở, số còn lại sẽ bị bỏ trống.

Ông nói không thể bán hoặc cho thuê, trong khi việc cải tạo cũng không đáng.

Suy thoái bất động sản đã tác động nghiêm trọng đến các thị trấn và làng nhỏ của Trung Quốc. Theo ước tính được trích dẫn rộng rãi, bất động sản và các ngành liên quan chiếm khoảng 1/4 sản lượng kinh tế của Trung Quốc trước cuộc khủng hoảng, nhưng đối với một số khu vực nghèo hơn không có gì để cung cấp ngoài đất đai, tầm quan trọng của ngành này thậm chí còn cao hơn.

Chính quyền địa phương đang tăng cường nỗ lực khuyến khích mua nhà. Đầu tháng này, các quan chức ở Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam, đã ra lệnh cho một doanh nghiệp nhà nước mua tới 10.000 căn nhà cũ với điều kiện người bán phải dùng tiền để mua bất động sản mới.

Nhưng chiến lược này không giúp ích được gì nhiều cho những người như Zhao.

Zhao đã rời khỏi ngôi làng cũ của mình để đến thành phố Trường Xuân gần đó, nơi có nhiều cơ hội việc làm hơn. Cô nói rằng chỉ cần tìm được người mua thì tổng giá trị tài sản của cô có thể lên tới 500.000 USD.

Cuộc khủng hoảng bất động sản ở Trung Quốc dự kiến ​​sẽ trở nên tồi tệ hơn khi doanh số bán nhà mới sụt giảm và các nhà phát triển bất động sản ngập trong nợ nần phải vật lộn để đảm bảo đủ vốn để hoàn thành các dự án. Trưởng văn phòng Trung Quốc của tờ Wall Street Journal, Zheng Ziyang đã tới khu phức hợp biệt thự bỏ hoang ở Thẩm Dương để tìm hiểu những thách thức đặt ra cho chính phủ do sự suy thoái của thị trường bất động sản Trung Quốc. 

Nếu bán nhà, cô sẽ không có ý định đầu tư tiền vào thị trường bất động sản đang lung lay ở Trung Quốc.

Cô nói sẽ thật tuyệt nếu cô có thể bán nhà và dùng tiền để mua đô la Mỹ, trái phiếu Mỹ hoặc Kho bạc Hoa Kỳ hoặc Bitcoin.