“Trung Hoa mộng” tan vỡ trong những công trình dang dở

Người dân Trung Quốc mong muốn được an cư lạc nghiệp, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng đề xuất “Trung Hoa mộng”. Tuy nhiên, khi cuộc khủng hoảng nợ của các nhà phát triển bất động sản nổ ra, những tòa nhà dang dở bị bỏ lại khắp nơi, “Trung Hoa mộng” cũng tan vỡ trên thị trường bất động sản.

Dữ liệu mới nhất cho thấy thị trường nhà đất Trung Quốc yếu hơn dự kiến

Tại cuộc họp báo về tình hình hoạt động của nền kinh tế quốc dân trong tháng 8 do Văn phòng Thông tin Quốc vụ viện Trung Quốc tổ chức vào ngày 15/9, ông Phó Lăng Huy, người phát ngôn Cục Thống kê Quốc gia, kiêm Giám đốc Cục Kinh tế Quốc gia Toàn diện đã công bố dữ liệu mới.

Số liệu cho thấy, đầu tư cố định trong tháng 8 tệ hơn dự kiến, đầu tư bất động sản vẫn chưa ngừng chảy máu. Đồng thời, diện tích xây dựng cũng ngày càng bị thu hẹp và diện tích hoàn thiện ngày càng tăng.

Các biện pháp của Chính phủ Trung Quốc nhằm kích thích thị trường bất động sản vẫn chưa phát huy hiệu quả. Doanh số bán nhà ở thương mại giảm 3,2% trong 8 tháng đầu năm. Diện tích rao bán tăng gần 20%. Chỉ số tâm lý phát triển bất động sản đã giảm trong 4 tháng liên tiếp.

Ông Phó Lăng Huy cho biết, do tác động của nhiều yếu tố, hoạt động mua bán, phát triển và xây dựng trên thị trường bất động sản nói chung có xu hướng giảm, và vẫn đang trong giai đoạn điều chỉnh trong tháng 8, dẫn đến doanh số bán trên thị trường và đầu tư bất động sản vẫn giảm.

Tuy nhiên, vấn đề các tòa nhà chưa hoàn thiện trên khắp Trung Quốc vẫn chưa được giải quyết.

Người mua nhà sống trong tòa nhà dang dở, ước mơ an cư lập nghiệp tan vỡ

Theo báo cáo của Reuters ngày 15/9, ông Sử 39 tuổi đã mua trước một căn hộ ở TP.Đồng Xuyên, tỉnh Thiểm Tây, tây bắc Trung Quốc vào năm 2015. Khi đó chủ đầu tư khẳng định đây là “sản phẩm chất lượng cao”, có thể “cha truyền con nối”.

8 năm sau, nó vẫn là một tòa nhà chưa hoàn thiện. Ông phải leo 20 tầng cầu thang mỗi đêm, để ngủ trong một căn phòng đổ nát không có nước, lò sưởi hay điện. “Tôi hầu như không bao giờ uống nước, rửa mặt hay đánh răng”, ông Sử, người mới chuyển đến tòa nhà đang xây dựng hồi tháng 5 năm nay, cho biết.

“Tôi hy vọng công trình này có thể hoàn thành càng sớm càng tốt, để bố mẹ già có nơi an dưỡng tuổi già… Giờ tôi không còn tiền, tài sản của gia đình cũng không còn, chỉ còn lại tòa nhà dang dở này”.

Để vào được tòa nhà, người mua phải cẩn trọng đi bộ ngang qua một cánh đồng cỏ mọc um tùm, đi qua những máy móc xây dựng bị bỏ hoang, đến một cái lỗ trên tường. Bên trong tòa nhà chưa hoàn thiện, đèn năng lượng mặt trời chiếu sáng những bức tường bê tông lộ thiên, sàn nhà phủ một lớp bụi và sỏi.

Người mua nhà nấu ăn trong bếp chung ở tầng 1, chỉ có bếp ga, còn nhà vệ sinh chung nằm trong một nhà kho kim loại tạm bợ.

Người dân họ Cao, một thợ khai thác than, đã trả 240.000 nhân dân tệ (khoảng 32.896USD) mua nhà vào năm 2018 cho biết: “Tiền tiết kiệm cả đời của tôi đã tiêu hết ở đây. Con trai tôi vẫn chưa lấy vợ. Tôi đã 60 tuổi, vài năm nữa tôi sẽ không thể leo nhiều cầu thang như vậy”.

• (Nội dung twitter: “Chủ đầu tư xây dựng dở dang, nhưng không thể kháng cáo: Ngày 12/9, hàng chục người mua nhà trước một khu dân cư đang xây dở ở thành phố Đồng Xuyên, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, cầm hợp đồng nhà ở và hét lên: ‘Chúng tôi muốn có nhà!’”)

Ông Sử và hàng chục người mua nhà đang tuyệt vọng giơ cao hợp đồng mua nhà đã ký và hô vang “Chúng tôi muốn có nhà”.

Người mua nhà cho biết, việc xây dựng đã nhiều lần bị đình trệ kể từ năm 2015, nhưng các căn hộ vẫn tiếp tục được bán đến tận năm 2020. Reuters nhìn thấy nhiều hợp đồng nhà ở cho thấy tên của các nhà phát triển và dự án bất động sản đã thay đổi nhiều lần.

Kể từ năm 2019, người mua nhà đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình tại tòa thị chính. Những người mua nhà cho biết, vào năm 2020, chính phủ nói rằng một ủy ban đã được thành lập để giải quyết vấn đề này, nhưng việc xây dựng vẫn chưa được tiếp tục.

Lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình từng nói: “Bản chất của Trung Hoa mộng là thịnh vượng quốc gia, chấn hưng dân tộc và nhân dân hạnh phúc”.

Tuy nhiên, người dân khắp Trung Quốc mua những tòa nhà chưa hoàn thiện không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải sống trong những tòa nhà còn dang dở này. Giấc mơ an cư của họ cũng tan thành mây khói.

Các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc đang gặp khủng hoảng nợ nần, chuỗi vốn của họ bị đứt và họ không thể tiếp tục phát triển bất động sản.

Năm 2022, hàng trăm chủ sở hữu bất động sản chưa hoàn thiện đã đưa ra tuyên bố ngừng trả nợ thế chấp cho đến khi các dự án liên quan được nối lại hoàn toàn. Tính đến cuối năm ngoái, theo thống kê chưa đầy đủ, có hơn 345 dự án bất động sản như vậy tồn tại.

Chủ sở hữu những bất động sản dở dang ở nhiều nơi đều có nhu cầu tương tự. Hầu hết mọi người đều hy vọng các nhà phát triển bất động sản có thể tiếp tục xây dựng, và bàn giao tài sản trong thời gian sớm nhất. Nếu không họ sẽ ngừng trả nợ thế chấp.

Ngoài việc chỉ ra trách nhiệm chính của các nhà phát triển bất động sản, cơ quan giám sát xây dựng và nhà ở của chính quyền địa phương, trong thông báo, một số chủ sở hữu tài sản còn cáo buộc, rằng các ngân hàng thương mại cũng phạm phải “3 tội” sau:

Thứ nhất, việc cho vay thế chấp trước khi kết cấu chính của ngôi nhà chưa được hoàn thiện là vi phạm pháp luật.

Thứ hai, nguồn vốn vay thế chấp đã được chuyển trái phép vào tài khoản không được giám sát.

Thứ ba, bên giám sát quỹ không tích cực thực hiện nghĩa vụ của mình, dẫn đến việc chi tiêu quỹ trước khi bán không rõ ràng.

Tương lai bất động sản đáng lo ngại

Nhiều số liệu trong ngành bất động sản giảm mạnh, điều gì sẽ xảy ra trong tương lai? Ông Vương Thạch, người sáng lập kiêm Chủ tịch danh dự của Hội đồng quản trị của Vanke Group (Vạn Khoa), một nhà phát triển bất động sản lớn ở Trung Quốc, đã đưa ra phân tích khi tham gia một diễn đàn vào cuối tháng 8 năm nay.

Ông đề cập đến 2 dữ liệu. Một là về diện tích sinh sống bình quân đầu người. Vào những năm 1980, diện tích sinh hoạt bình quân đầu người của Trung Quốc là 5m2. Mặc dù hiện nay có nhiều số liệu thống kê khác nhau, nhưng nhìn chung con số này đã lên tới 40m2. “Vấn đề nhà ở cơ bản đã được giải quyết. Sự phát triển của bất động sản sẽ suy giảm khi đạt đến đỉnh cao.”

Thứ hai, nhà ở thương mại chiếm 80% thị trường bất động sản Trung Quốc, và là thị trường độc nhất trên thế giới. Cơ cấu thị trường cũng sẽ thay đổi trong tương lai.

“Rõ ràng, các nhà phát triển thuộc mọi quy mô sẽ thực hiện những điều chỉnh và cải tổ mới, có thể được gọi là sấm sét cuồn cuộn hoặc mây đen dày đặc cũng không quá. Ngành này vẫn sẽ tồn tại, nhưng những điều chỉnh của doanh nghiệp sẽ rất lớn”, ông Vương Thạch nói.