Chuyện danh tướng Nhạc Dương thành tài nhờ nghe lời vợ

Vào thời tiền Chiến Quốc, Nhạc Dương ở Trung Sơn là một vị tướng tài. Mà khi nói đến tài năng của ông, không thể không nhắc đến sự đóng ghóp của vợ ông.  “Hậu Hán thư – Liệt nữ truyện” có ghi chép một câu chuyện về ông như sau.

Một lần Nhạc Dương đi trên đường và nhặt được một thỏi vàng. Ông liền đem về cho vợ xem, người vợ liền nói: “Thiếp nghe nói chí sĩ không uống trộm nước suối, người liêm khiết không nhận đồ bố thí. Phu quân sao có thể đi nhặt đồ người khác đánh rơi, đã làm ô uế phẩm hạnh của mình rồi phải không?”

Nhạc Dương nghe vợ  nói thì vô cùng hổ thẹn, liền đem thỏi vàng đến để ở chỗ cũ.

Sau đó Nhạc Dương từ giã vợ đến học ở nước Lỗ và nước Vệ, nhưng chỉ sau 1 năm thì trở về. Vợ hỏi thì Nhạc Dương đáp rằng do nhớ nhà quá nên trở về.

Người vợ liền cầm chiếc kéo, đi đến trước bàn dệt chỉ vào thớt vải rồi nói:

“Đây là vải do tơ tằm dệt thành, từng sợi từng sợi tơ tằm tích lũy lại mới có thể trở thành một tấc, từng tấc từng tấc tích lũy lại về sau mới có thể trở thành một trượng vải. Vải phải như thế này mới có tác dụng, mới có thể làm y phục. Nếu như thiếp dệt được một chút xíu liền đem nó cắt đứt, như vậy thì thớt vải phải bỏ đi. Việc học tập của phu quân cũng giống như dệt vải, mỗi ngày đều có thể biết một chút kiến thức mà trước kia mình không biết, phải tích lũy hàng ngày như vậy mới có thể thành tựu.”

Nhạc Dương nghe ra liên tếp tục học hành thêm. Sau 7 năm cuối cùng ông hoàn tất việc học của mình.

Lúc này nước Ngụy dần dần trở nên hùng mạnh. Trong khi đó Vua nước Trung Sơn là Cơ Quật suốt ngày hưởng lạc, mặc cho dân chúng cơ cực, thiên tai xảy ra liên tiếp. Năm 409 TCN, Ngụy Văn Hầu cử danh tướng Ngô Khởi đưa binh đánh Trung Sơn.

Bấy giờ Nhạc Dương đến làm môn khách của đại thần Địch Hoàng nước Ngụy. Biết ông là người có tài cầm quân, Địch Hoàng liền tiến cử ông lên Vua, Ngụy Văn Hầu liền để ông cầm quân đánh Trung Sơn. Các quan tướng trong Triều đều phản đối, vì Nhạc Dương chưa thể hiện được tài năng gì cả, con trai của ông lại đang làm Đại phu ở Trung Sơn nên không thể tin được. Tuy nhiên năm 408 TCN, Ngụy Văn Hầu vẫn để Nhạc Dương làm chủ tướng thay Ngô Khởi cầm quân.

Nhờ học hành thành tài, Nhạc Dương cầm quân đánh đâu thắng đó, chẳng mấy chốc đã tiến quân đến Kinh thành của Trung Sơn.

Vua Trung Sơn kinh hoàng, liền cho con của Nhạc Dương là Nhạc Thư đến xin nghị hòa. Nhạc Thư xin phụ thân khoan công thành để mình thương lượng với Vua trước, Nhạc Dương liền cho thời hạn 1 tháng.

Qua 1 tháng vẫn chưa thương lượng được, Nhạc Dương liền chờ thêm suốt 3 tháng liền. Các quan trong Triều lại tâu lên Ngụy Văn Hầu rằng Nhạc Dương không chịu công thành, khiến phải vận chuyển quân lương rất vất vả tốn kém, xin cử người khác đến thay.

Ngụy Văn Hầu hỏi lại Địch Hoàng vì sao đến giờ mà Nhạc Dương vẫn chưa công thành. Địch Hoàng đáp rằng hẳn phải có lý do riêng. Ngụy Văn Hầu vì vậy không nghe theo lời các quan khác, tiếp tục để Nhạc Dương công thành. Đồng thời Ngụy Văn Hầu còn sai xây một căn nhà lớn chờ Nhạc Dương chiến thắng khải hoàn trở về.

Nhạc Dương sau khi nghe được tin này cũng rất cảm kích, nói với các thuộc hạ rằng ông sở dĩ chưa công thành là vì Vua Trung Sơn không màng đến dân chúng, nếu tấn công ngay thì nhiều thường dân vô tội sẽ bị chết. Chưa vội công thành thì sẽ có được lòng dân.

Sau 3 năm kiên nhẫn chờ đợi, vào năm 406 TCN, Nhạc Dương mới phát lệnh tấn công. Trung Sơn bị diệt, Nhạc Dương khải hoàn chiến thắng trở về. Ngụy Văn Hầu liền ban thưởng và cho ông đất ở Linh Thọ (thuộc tỉnh Hà Bắc ngày nay) làm ấp phong.

Sự thành tài của Nhạc Dương, đức tính kiên trì mà ông thể hiện trong chiến trận, không thể không kể đến công của người vợ hiền luôn khuyên ông kiên nhẫn học hành.

Trần Hưng

Xem thêm:

• Chuyện vương hậu Phàn Cơ tạo nên bá chủ chư hầu thời Xuân Thu
• Nước chảy đá mòn: Lời vợ dạy giúp đỗ trạng nguyên ngoài 50 tuổi

Mời xem video: