Muốn biết nhân phẩm của một người, hãy nhìn vào thái độ của họ đối với mọi việc

Để hiểu rõ tố chất và nhân phẩm của một người, đừng chỉ dừng lại ở vẻ bề ngoài hời hợt, mà hãy xem thái độ của họ qua từng cử chỉ nhỏ trong cuộc sống, vì đó mới thực sự là lúc phản ánh thái độ chân thật nhất.

Khổng Tử nói: “Ngày xưa, khi nghe một người nói, ta tin vào hành vi của người đó. Bây giờ, ta không chỉ nghe những gì người ta nói, mà còn phải quan sát hành vi của người đó”.

Trong thế giới thật giả lẫn lộn này, nếu chỉ nghe những lời nói phiến diện của một người thì thật khó để hiểu được nhân phẩm thực sự của người đó. Một người dù giả vờ giỏi đến đâu thì sau nhiều lần tiếp xúc cũng khó có thể che giấu được thái độ thực sự của mình. Bởi vì thái độ làm việc của một người không chỉ bộc lộ trí tuệ mà còn thể hiện nhân phẩm chân thật nhất của họ.

Biết đặt mình vào hoàn cảnh của người khác

Môi trường phát triển và trải nghiệm của mỗi người là khác nhau. Nếu bạn có thể hiểu cách đặt mình vào vị trí của người khác trong mọi việc hàng ngày, quan tâm đến người khác một cách tinh tế và tận tình, cũng không cần người khác biết đến và báo đáp trở lại, điều đó phản ánh rằng bạn là một người rất lương thiện.

Thẩm Tòng Văn là một nhà văn nổi tiếng, anh đã từng chia sẻ kinh nghiệm cá nhân trong tác phẩm của mình:

Những năm đầu đời, anh kiên quyết bỏ nghề thư ký tòa án ở quê nhà và chọn phiêu bạt phương Bắc để theo đuổi giấc mơ văn chương. Do trình độ học vấn thấp và không tìm được việc làm, nên vốn liếng mang từ quê đều đã tiêu hết, một người bạn đi cùng anh vì khó khăn trong việc tìm kế sinh nhai mà đã chọn trở về quê hương, nhưng Thẩm Tòng Văn vẫn cố gắng ở lại.

Trong tình cảnh túng thiếu, anh không còn cách nào khác là phải viết thư cho bạn bè để nhờ sự hỗ trợ, không ngờ chỉ có một người tên là Úc Đạt Phu đã theo địa chỉ trên thư và đích thân đến thăm anh.

Ngày hôm đó, Úc Đạt Phu cảm thấy rất thương tâm khi nhìn thấy Thẩm Tòng Văn giữa mùa đông vẫn mặc quần áo mỏng manh, ở trong một ngôi nhà đơn sơ không có lò sưởi hay đồ đạc tươm tất gì.

Úc Đạt Phu vội vàng đưa chiếc khăn quàng cổ mà mình đang quàng cho Thẩm Tòng Văn, biết anh đói nên dẫn anh đến nhà hàng, ăn một bữa no nê.

Những ngày sau đó, Úc Đạt Phu thường xuyên giúp đỡ Thẩm Tòng Văn và tiến cử anh khi có cơ hội việc làm tốt. Úc Đạt Phu tuy tài chính không khá giả nhưng vẫn âm thầm giúp đỡ anh, để giữ danh dự cho Thẩm Tòng Văn, anh ta chưa bao giờ nói công khai ra ngoài. Vợ anh tò mò tại sao anh lại im lặng khi làm việc tốt, anh liền nói ra suy nghĩ thật của mình:

“Nhìn thấy Thẩm Tòng Văn bây giờ làm tôi nhớ đến quá khứ của mình. Mỗi người đều có tôn nghiêm của mình. Không ai muốn để người khác biết tình cảnh khốn cùng của mình. Anh ấy chỉ bất đắc dĩ nên mới tìm đến tôi. Giúp anh ấy bây giờ chỉ là khó khăn nhất thời, không phải cả đời, đừng nói gì cả”.

Sau đó, Thẩm Tòng Văn đã viết về sự việc này trong tác phẩm của mình, anh cảm ơn Úc Đại Phu vì đã giúp đỡ anh và cố gắng giữ lòng tự trọng khi anh ở thời điểm khó khăn trong cuộc đời, từ đó trở đi, hai người trở thành bạn bè thân thiết của nhau.

Có người đã từng nói: “Khi trong tâm bạn có họ thì trong tâm họ mới có bạn. Chúng ta tưởng như đang giúp đỡ người khác, nhưng cuối cùng thực sự đều là đang giúp đỡ chính mình”. Ý nghĩa của cuộc sống nằm ở việc chúng ta có thể đặt mình vào vị trí của người khác và đồng cảm với họ khi giải quyết bất cứ việc gì. Khi chúng ta hiểu được khó khăn của người khác thì người khác cũng có thể đối đãi tử tế như vậy với chúng ta.

Trong cuộc sống hàng ngày, những ai có thể khiến mọi người cảm thấy thoải mái trong cách cư xử, hơn nữa có thể âm thầm giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn nhất thì những người như vậy không chỉ có nhân phẩm tốt mà còn xứng đáng có được tình bạn tốt trọn đời. 

Biết đối xử chân thành với mọi người

Trong cách cư xử hàng ngày, người có thể giữ lời hứa, trung thực và không lừa dối người khác trong bất kỳ hoàn cảnh nào thì cho thấy đây là người chân thành.

Có một câu chuyện như vậy:

Vào thời Bắc Tống có một nhà chính trị gia nổi tiếng tên là Tư Mã Quang, vì mẹ ông bị bệnh và cần tiền gấp, nên ông đã nhờ quản gia bán một con ngựa ở nhà. Người quản gia làm theo lệnh và dắt ngựa ra chợ bán.

Một ông lão đi tới hỏi: “Con ngựa này được đó, nhưng hơi già, bán giá bao nhiêu vậy?”

Người quản gia thấy có khách, vui mừng đến mở hàm trên và hàm dưới của con ngựa cho ông lão xem rồi nói: “Chưa già đâu, ông có thể thấy hàm răng của nó tương đối chắc khỏe. Giá là 15 xâu”.

Ông lão nghe vậy lập tức cảm thấy thích thú, giá quả thực rẻ hơn giá thị trường, hơn nữa nó là của Tư Mã Quang. Đang định thương lượng, ông lão lục túi thấy không có đủ tiền nên đành đồng ý hôm sau quay lại.

Quản gia hôm đó chỉ có thể dắt ngựa về nhà, về đến nhà, ông hãnh diện kể lại cho Tư Mã Quang toàn bộ quá trình bán ngựa.

Tư Mã Quang vuốt ve bờm ngựa một cách trìu mến, chợt nhớ ra con ngựa đã mắc bệnh phổi, lại nói với quản gia: “Nếu ngày mai người mua quay lại, phải báo cho họ biết ngựa bị bệnh, nếu chịu mua thì có thể hạ giá xuống.” 

Người quản gia trả lời: “Ngài nói như vậy là không hợp lý. Nếu mua bán ở chợ mà thành thật kể lại tình hình con ngựa như vậy thì ngựa sẽ không bán được, chẳng có ai nói thật khi mua bán ở chợ cả. Hơn nữa, hôm nay giá cả đã được thương lượng xong hết với người ta rồi”.

Nhưng Tư Mã Quang vẫn kiên định nói thật với người mua và đối xử chân thành với họ.

Ngày hôm sau, người quản gia lại cho ngựa ra chợ, thành thật nói với ông lão về bệnh tình của ngựa và sẵn sàng hạ giá thêm. Hành động này đã khiến ông lão và những người xung quanh đều khen ngợi Tư Mã Quang.

Trình Di chỉ ra: “Tu học mà không lấy chân thành làm gốc, thì ắt học cái tạp loạn. Làm việc mà không lấy cái chân thành làm gốc, thì ắt chuốc lấy thất bại. Kết giao mà không lấy sự chân thành làm gốc thì ắt đức tổn, người oán”.

Trên thế giới này, cách duy nhất để một người có thể được người khác công nhận là đối xử chân thành với người khác và duy trì nội tâm khoan dung.

Theo Phú Thư,

Trúc Nhi biên dịch