Thiên tài cứu châu Âu thoát khỏi Napoleon (P2)

Rút quân khỏi Moskva, bảo toàn lực lượng trước một Napoleon hãy còn mạnh mẽ, Kutuzov lặng lẽ đi theo một con đường riêng để không phải gặp mặt những người muốn nhân cơ hội này để dè bỉu mình. Ông giữ kín ý đồ, nhẫn nhịn chịu mọi lời đàm tiếu và vu khống để lo cho đại cuộc.

• Tiếp theo phần 1

Quân Pháp đến Moskva thì thấy thành phố hoang tàn, dân chúng cùng lương thực và nhu yếu phẩm đã rút theo quân đội. Chiếm một thành phố không có gì cả khiến quân Pháp không thu được lợi gì, Napoleon liền cho quân truy đuổi theo quân Nga.

Cuộc chuyển quân thiên tài giúp quân Nga nắm lợi thế

Thế nhưng lúc này Kutuzov thực hiện cuộc điều quân mà lịch sử ghi nhận là thiên tài. Khi quân Nga đến Krasnaya Pakra, Kutuzov cho hậu binh tiếp tục tiến theo đường Ryazan nhằm nghi binh nhử quân Pháp đuổi theo. Trong khi đó lực lượng chính của quân Nga vòng sang hướng Tây Nam theo đường Kaluga rồi đến đóng ở làng Taroutino.

Đóng quân tại Taroutino, quân Nga có thể bảo vệ vùng đất phía nam giàu có, trung tâm công nghiệp và lúa nước, đồng thời cũng có thể tiến ra phía bắc ngăn quân Pháp tiến đánh kinh thành Saint Petersburg. Bằng một cuộc điều quân, Kutuzov đã thay đổi tình hình chiến cục và giành lấy lợi thế cho quân Nga.

Quân Nga sau giai đoạn nghỉ ngơi đã được bổ sung thêm lực lượng khi mỗi ngày có hàng nghìn người đến Tarutino để đầu quân tham gia chống quân Pháp. Đồng thời Kutuzov cũng cho thành lập các đội quân du kích nhằm gây khốn đốn cho hoạt động hậu cần của quân Pháp.

Quân Nga án binh bất động, trong khi quân Pháp bị sa lầy

Bị mất dấu quân chủ lực Nga, Napoleon cho quân ở Moskva để chờ viện binh và lương thực, đồng thời củng cố lực lượng để quyết chiến vào mùa xuân năm sau.

Thế nhưng lương thực và viện binh quân Pháp đến được Moskva rất ít vì phải vận chuyển quãng đường rất dài, lại bị quân du kích Nga đánh chặn. Quân Pháp lúc này tinh thần sa sút, binh lính đào ngũ ngày càng nhiều.

Gặp khó khăn, Napoleon đã cử Lauriston đến bản doanh của Kutuzov để thương lượng. Lauriston đã phải nói thẳng rằng Hoàng Đế ông ta muốn chấm dứt chiến tranh. Kutuzov đáp rằng: “Chấm dứt chiến tranh gì? Chúng tôi chỉ mới bắt đầu…”

Kutuzov tỏ ra rất hiểu khó khăn của quân Pháp nên chỉ lo củng cố lực lượng và án binh bất động. Dù kế sách của Kutuzov bị Nga Hoàng và những người chống đối chỉ trích nhưng Nga Hoàng không dám cách chức ông bởi ông được lòng dân chúng và binh sĩ, nếu cách chức thì sẽ làm suy giảm nghiêm trong tinh thần người Nga trong khi cuộc chiến đang đến hồi gay cấn.

Khi nước Nga bước vào mùa đông, thời tiết đã gây kinh hoàng cho quân Pháp. Quân Pháp không lường trước cái rét cắt da ở nước Nga nên họ không có đủ áo ấm.

Lương thực ít ỏi và mùa đông nước Nga khiến Napoleon buộc phải quyết định rút lui về nước theo đường Kaluga. Sự kiên trì của Kutuzov đã có kết quả.

Quân Pháp rút lui

Kutuzov lệnh cho quân nhanh chóng mai phục trên đường Kaluga. Chỉ trong hai ngày 5 và 6 tháng 10, đội tiên phong của Pháp bị đánh cho tan tác.

Ngày 12/10, quân Pháp tiến đánh thành Maloyaroslavets, hai bên giao tranh ác liệt, quân Pháp dù chiếm được thành này nhưng bị hao tổn binh lực rất lớn.

Bị chặn mất đường tiến ra Kaluga, Napoleon buộc phải chọn con đường tiến ra Smolensk. Quân Nga có những trận tập kích trên đường khiến binh lực quân Pháp cứ bị tiêu hao dần.

Những người lính Pháp bước đi thành hàng dài trên con đường tuyết rơi, chốc chốc lại có một người lính gục xuống vì không chịu nổi cái lạnh cắt da của mùa đông nước Nga.

Napoleon dùng tài năng giúp quân Pháp thoát được về nước

Khi quân Pháp gần đến sông Berezina, Nga Hoàng lệnh cho toàn quân ngăn quân Pháp vượt sông thoát được về nước.

Ngày 23/11/1812, quân Pháp đến Borisov bên sông Berezina. Người Pháp lúc này chỉ còn lại 4 vạn quân, trong khi cả quân Pháp và quân chư hầu khi tiến vào nước Nga có đến hơn 60 vạn. Đến ngày 26, quân Pháp thả cầu phao do các kỹ sư sáng chế rồi để một cánh quân vượt sông. Quân Nga đến gần và tấn công từ hai phía khiến quân Pháp bị thiệt hại nhiều.

Nhưng quân chủ lực của Pháp do Napoleon chỉ huy vẫn ở Borisov mà không vượt sông. Ông chỉ để một cánh quân dùng cầu phao vượt sông nhằm nghi binh để quân Nga tập trung vào, còn bản thân Napoleon cùng số quân còn lại qua sông an toàn về nước vào ngày 29/11.

Kế sách này của Napoleon sau này được đánh giá là sáng suốt bởi nếu không quân Pháp có thể bị tiêu diệt toàn bộ.

Sự sụp đổ của Napoleon

Mikhail Illarionovich Kutuzov được tôn làm anh hùng nhờ giúp nước Nga có được chiến thắng lịch sử. Sau thất bại này, quân Pháp từ thế chủ động tấn công khắp châu Âu đến chỗ không còn đủ lực để giữ các lãnh thổ chiếm được. Liên minh các nước tìm cách tấn công nước Pháp.

Chỉ hai năm sau khi Kutuzov và người Nga có chiến thắng lịch sử, quân Nga đã có thêm niềm vui chiến thắng khi tiến vào được đến tận Kinh đô Paris của nước Pháp, đánh dấu sự sụp đổ của Napoleon.

Trần Hưng

Xem thêm: