Để tránh xảy ra kịch bản ‘vỡ trận’ viêm phổi Vũ Hán, mỗi chúng ta cần làm gì?

Có thể, điều không mong muốn đang kéo đến…

Xin mỗi chúng ta hãy hành động!

Gửi mọi người, dưới đây là những chia sẻ từ bác sĩ (Bs) về tình hình dịch bệnh cũng như suy nghĩ, thái độ của chính Bs trong giai đoạn vô cùng phức tạp này.

Mỗi sáng mai chúng ta mở tin tức ra đọc thấy những con số dương tính cứ tăng dần lên, hôm nay mới hơn 50 ngày mai đã lên 65 rồi ngày kia lên 90 .v.v… Mọi người ơi, nhưng con số đó chúng ta chỉ nên nhìn nhận theo khía cạnh chính quyền và Bộ Y tế đã phát hiện ra và đang được cách ly điều trị. Còn con số thực sự người nhiễm trong cộng đồng hiện nay sẽ cao hơn rất nhiều, cao hơn cả con số “20 lang thang” tại thủ đô Hà Nội. Vì sao lại như vậy?

Một lượng lớn người nước ngoài từ những vùng dịch đã đến Việt Nam và nhập cảnh khi có thể đang mang trong mình mầm bệnh nhưng đang ở giai đoạn ủ bệnh. Cũng với tình cảnh trên, hàng ngàn Việt kiều về nước cũng vậy, dù chúng ta đã có chương trình cách ly nhưng chỉ có thể hạn chế mà thôi, không thể sàng lọc một cách tuyệt đối được.

Ngoài ra, trong số hơn 140 người dương tính hiện nay, đâu có phải họ nhiễm vi rút là dương tính ngay, vậy nên trước khi chúng ta có test dương tính thì số lượng người tiếp xúc và lây lan của những người này cũng đã rất cao rồi. Thêm điều nữa, có rất nhiều người sẽ có kết quả âm tính giả hoặc bị nhiễm covid19 nhưng cơ thể tự chữa khỏi được, tuy nhiên chính hai nhóm người này sẽ là những nhân tố lây lan rất lớn trong cộng đồng.

Hôm nay, Bs có xem hình ảnh cắt lớp phổi từ một bác sĩ chẩn đoán hình ảnh chia sẻ, bạn ấy thông tin rằng tổn thương phổi rất đặc trưng của COVID-19 trên nền bệnh nhân có biểu hiện viêm đường hô hấp tuy nhiên người đó lại có test COVID-19 âm tính.

Hoặc, Bs đọc bài chia sẻ từ GS Nguyễn Tuấn, là một nhà khoa học y khoa chuyên về dịch tễ học và di truyền loãng xương tại Đại học Garvan (Úc). Ông phân tích về hệ số lây lan (R0) và ông cũng cho biết tại Việt Nam đã làm xét nghiệm trên 17.148 người, trong số này có 123 ca dương tính, tức tỉ lệ tầm 0,72%. Vậy nếu 10 triệu người Sài Gòn đi làm xét nghiệm, chúng ta sẽ có chừng… 71 ngàn người có kết quả dương tính, đó là con số trung bình. Kết quả thực tế còn phụ thuốc nhiều yếu tố khác nữa, ví dụ chúng ta có thói quen ngồi gần nhau, thường tụ tập chỗ đông người, tương tác đi lại nhiều, ý thức dự phòng bệnh dịch kém… thì kết quả chắc chắn sẽ còn cao hơn.

Bs chia sẻ vậy để mỗi người chúng ta hiểu được rằng với bệnh lý truyền nhiễm, tác nhân gây bệnh nhỏ bé vô cùng, bằng mắt thường không thể nhìn thấy được nhưng lại âm thầm lan truyền và lây nhiễm, đến một mức nào đó nõ sẽ bùng nổ với hàng ngàn ca bệnh lâm sàng nếu mỗi chúng ta không ý thức tự cách ly lúc này.

Chính phủ cùng Bộ Y tế và các ban ngành đang ngày đêm gồng mình lên chống dịch, tuy vậy nếu dịch bệnh bùng phát mạnh trong thời gian tới, hệ thống y tế sẽ quá tải. Câu chuyện Vũ Hán, Ý, Tây Ban Nha, Mỹ… và rất nhiều nước phát triển khác đã và đang diễn ra là minh chứng cho điều đó. Bs cũng xin mỗi người dân hãy từ bỏ ý nghĩ rằng nếu trong tình huống dịch bệnh dữ dội lỡ mình nhiễm bệnh sẽ được chữa trị một cách chu đáo như những bệnh nhân dương tính đầu tiên hiện nay. Không phải vì nhân viên y tế không tận tình, không phải vì chính quyền không có trách nhiệm mà vì… lực bất tòng tâm. Lượng người bệnh tăng đột biến, số người nặng và nguy kịch vì vậy cũng sẽ tặng theo, trang thiết bị và nhân viên y tế không đủ…

Lúc này, câu chuyện lựa chọn máy thở cho người này và rút máy thở của người kia vì tiên lượng không qua khỏi như ở một số nước Châu Âu hay lời khuyên nếu bạn bị dương tính nhưng bệnh nhẹ hãy ở nhà như nhiều nước hiện nay trên thế giới đang làm là điều hoàn toàn có thể trở thành sự thật. Nhân viên y tế ở Vũ Hán, ở Ý, ở Mỹ, ở Tây Ban Nha… đang bất lực chứng kiến hàng ngàn người nhập viện, suy hô hấp, tử vong mỗi ngày. Mỗi gia đình chúng ta sẽ phải đối diện với viễn cảnh tự xoay xở, tự chữa trị và cũng có thể bất lực chứng kiến cả hình ảnh mất mát người thân… nếu dịch bệnh trở nên mất kiểm soát trong thời gian tới, mà điều này Bs nhận thấy hoàn toàn có thể xảy ra.

Vậy mỗi chúng ta cần làm gì bây giờ?

Giai đoạn lây nhiễm cao như hiện nay, Bs xin mỗi người dân hãy:

➢ Cư xử với người đối diện mình như thể rằng người đó đang nhiễm bệnh, có như vậy mỗi chúng ta mới có thể thực hành dự phòng lây nhiễm quyết liệt và làm đứt gãy quá trình lây lan dịch bệnh được. Đọc thông tin bệnh nhân số bao nhiêu đó đã đi những đâu, gặp những ai… với Bs lúc này không còn ý nghĩa nữa vì với Hà Nội, Sài Gòn và một số địa phương thì nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng đang là rất cao.

Chúng ta không nên dựa theo những địa điểm di chuyển của người bệnh ở trên mà tự huyễn hoặc mình không đi qua vùng đó hay không tiếp xúc thời gian đó. Giữ khoảng cách 2 m, đeo khẩu trang, không bắt tay nhau, không dùng chung vật dụng, sau tiếp xúc nên rửa tay ngay… là những việc nên làm.

➢ Cách ly nghiêm ngặt toàn quốc 21 ngày tới là điều cần thiết. Hiện nay, thế giới đang phong toả-giới nghiêm cỡ 1/3 dân số (~ 2,5 tỷ dân), không phải ngẫu nhiên mà hơn 65 nước đang áp dụng điều đó. Thủ tướng Ấn Độ quyết định mỗi người tự cách lý ở nhà 21 ngày với hơn 1 tỷ dân, các nước Pháp, Đức… phạt rất nặng khi người dân tự ý ra ngoài, ở Nga bỏ tù 5 năm. Tất cả cho chúng ta thấy, cách giải quyết tốt nhất khi dịch đã lan rộng là cách ly nghiêm ngặt, không cho chúng có cơ hội lây lan và bùng phát để giảm hệ số lây lan, có như vậy mới mong kiểm soát được dịch. Mà việc này cần phải làm ngay vì mọi sự chậm trễ chúng ta sẽ mất đi cơ hội cứu vãn. Với tình hình dịch của đất nước ta hiện nay, đây cũng chính là giải pháp mang tính quyết định. Việc săn lùng những ca bệnh dương tính lúc này sẽ ít còn hiệu quả về mặt kiểm soát dịch lây lan vì tỷ lệ người nhiễm đang lưu thông trong cộng đồng hiện là rất cao.

Các doanh nghiệp, công ty… nếu được xin hãy làm online, nếu không thể đừng xin hãy tạm dừng giai đoạn này. Vì không như ung thư, không như tai nạn…ai bị người đó lĩnh mà với bệnh truyền nhiễm, khi một nhân viên mắc để có test dương tính, có thể đã có rất nhiều người trong cty lây nhiễm, trong đó hoàn toàn không loại trừ cả chính mình. Chúng ta không thể kiểm soát được người khác đã đi những đâu, tiếp xúc những ai… trước khi đến gặp mình, cách tốt nhất là không giao tiếp với ai thời gian này. Chúng ta chấp nhận lùi một bước, chấp nhận thua lỗ, chấp nhận khó khăn trong thời gian này còn hơn có thể phải đánh đổi cả mạng sống, đánh đổi cả nhiều năm trời sau đó không thể thoát ra được dịch bệnh.

➢ Mỗi chúng ta hãy luôn thực hành đeo khẩu trang khi tiếp xúc và hãy giặt nó sau mỗi ngày, ngày mới dùng cái khác luân phiên nhau, tuyệt đối không được dùng lại khẩu trang của ngày hơm qua mà chưa giặt. Kết hợp rửa tay thường xuyên và đúng cách, không cho tay lên mặt, súc họng mỗi ngày, ăn uống thể thao và đọc sách để nâng cao thể trạng.

➢ Khi có vấn đề sức khoẻ thực sự cấp cứu như tai nạn, tai biến, nhồi máu cơ tim, lồng-tắc ruột… hãy đến viện lúc này, còn lại nếu có thể xin hãy xin tư vấn từ xa với những người bạn bè làm trong y tế. Khó khăn quá xin hãy nhắn cho Bs theo số 09 6318 6789, Bs sẽ cố gắng tư vấn tốt nhất có thể trong giới hạn năng lực của mình.

➢ Sáng nay trên đường đến viện Bs còn nhìn thấy rất nhiều người tụ tập vỉa hè café ăn sáng, khẩu trang không đeo, cười nói với nhau ở khoảng cách rất gần… Với nguồn lây tiềm ẩn trong cộng đồng cao như hiện nay => chính Bs hay chính anh chị hay người thân của chúng ta có thể nhiễm bệnh bất cứ lúc nào trong thời điểm này, anh chị ạ. Chỉ những người làm ngành y mới thấy được sự nguy hiểm ở những con vi trùng bé nhỏ này.

➢ Thủ tướng chính phủ khuyến cáo không nên tụ tập quá 20 người và chính quyền các cấp khuyến cáo hạn chế người dân ra ngoài. Còn cá nhân Bs khuyên mọi người trong giai đoạn này không nên gặp người khác, chứ không tính đến chuyện tu tập nếu đó không phải thành viên trong gia đình mình. Bs cũng khuyến khích chính quyền mạnh tay hơn nữa với những người không tuân thủ cách ly vì giai đoạn này là thời điểm sống còn của cuộc chiến, sự hời hợt của một người, của một địa phương có thể trả già bằng cả hàng trăm hàng ngàn mạng người khi dịch bùng phát.

➢ Mọi người dân đang đi từ một vùng khác về địa phương mới nên tự giác cách ly nghiêm túc nếu chính quyền địa phương khuyến cáo. Ngày hôm kia một người quen Bs đi từ Phú Quốc về xóm nơi Bà Nội Bs ở cũng đã tự giác đăng thông tin tự cách ly tại nhà 14 ngày, đó là điều mỗi người trong chúng ta nên ý thức được lúc này. Giai đoạn này về cơ bản, ai đang ở đâu nên ở đấy, tránh về quê hay đi đâu đó lúc này để giảm nguy cơ lây nhiễm ở vùng mới cũng như phức tạp thêm tình hình.

➢ Chính quyền và mỗi người dân ở các địa phương hiện đang “âm tính” cũng nên chuẩn bị cho những tình huống bệnh dịch trong thời gian tới, vì giai đoạn ủ bệnh người dân đi về nhiều nhất và cũng là giai đoạn lây nhiễm cao nhất. Xin hãy hạn chế hội họp trực tiếp, tụ tập theo nhóm, gặp gỡ giao lưu… lúc này vì có thể mọi người đang ở trong giai đoạn…”âm tính giả”

➢ Xin đừng đong đếm con số hữu hình về số người nhiễm mỗi ngày nữa (nó chỉ là phần nổi của một tảng băng chìm khủng khiếp), cũng xin đừng truy vấn lịch sử di chuyển, tiếp xúc của bất cứ bệnh nhân nào, việc đó chính quyền sẽ làm. Bs xin nhắc lại, mỗi chúng ta hãy tự cách ly bảo vệ gia đình mình cũng như cư xử với người mới tiếp xúc như thể người đó đang nhiễm bệnh, chỉ có vậy cộng đồng mới cắt đứt đường đường lây của bệnh truyền nhiễm.

Lúc này, xin mỗi người hãy ở nhà và thực hành dự phòng lây nhiễm. Đã nhiều nước phải trả giá vì sự chậm trễ cách ly-phong toả, đất nước ta?

Xin hãy chia sẻ vì cộng đồng và cho chính chúng ta.

Bác sĩ Trần Quốc Khánh

Website: Phauthuatcotsong.vn