Đào hố cát trên bãi biển tiềm ẩn nguy cơ gây tử vong rất cao

Vào mùa hè, nhiều người đến bãi biển để nghịch nước hoặc tham gia các hoạt động giải trí khác nhau, bao gồm cả việc đào hố cát và đặc biệt là trẻ em rất thích trò này. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng việc đào hố cát trên bãi biển có thể gây tử vong, thậm chí tỷ lệ tử vong còn cao hơn cả các cuộc tấn công của cá mập.

Stephen P. Leatherman, giáo sư khoa học bờ biển tại Đại học Quốc tế Florida (Florida International University) đã viết trên trang web The Conversation rằng, việc đào một cái hố trên bãi biển trông có vẻ vô hại, nhưng nếu hố đủ các yếu tố như đủ sâu và sụp xuống, bạn có thể sẽ bị mắc kẹt bên trong và sẽ rất khó để thoát ra.

Người phát ngôn quốc gia của Hiệp hội Cứu hộ Mỹ (American Lifeguard Association), Wyatt Werneth, trước đó cũng nói với đài ABC rằng, mọi người chưa nhận được đủ cảnh báo và nhiều hiểu biết về nguy hiểm của việc chơi với cát trên bãi biển.

Trên thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy, số người chết vì bị cát chôn sống và ngạt thở còn nhiều hơn số người chết vì bị cá mập tấn công.

Leatherman đã trích dẫn một ví dụ. Vào tháng 2/2024, một bé trai 9 tuổi và bé gái 7 tuổi đã đào một hố cát sâu 1,5 mét ở bãi biển Lauderdale-by-the-Sea, Florida. Hai bé bất ngờ bị chôn sống bởi lớp cát sụp đổ. Bất chấp nỗ lực của người dân xung quanh để cứu nhưng bé gái đã tử vong.

Leatherman, với tư cách là một nhà nghiên cứu khoa học ven biển đã nghiên cứu bãi biển trong nhiều năm, ông được mời đến để giúp điều tra cái chết của bé gái. Thật không may, lính cứu hỏa địa phương đã không đến cho đến vài phút sau khi vụ việc xảy ra và không thể cứu sống cô gái kịp thời.

Vào ngày 18/7 vừa qua, một vụ sập hang cát khác xảy ra tại một bãi biển ở San Diego, bang California, Mỹ. Nạn nhân lần này là một cô gái 16 tuổi. Cô đào một cái hố sâu 6 feet (1,8 mét) trên cát nhưng nó bất ngờ sập xuống, chôn sống cô.

May mắn thay, lực lượng cứu hộ cũng đã giải cứu được cô gái ra khỏi hố cát sau khoảng 20 phút.

Đào hố cát nguy cơ cao gây tử vong

1. Khi hố cát sụp xuống bất ngờ với độ nặng và khả năng dễ tràn thì sẽ làm người bị mắc kẹt không thể tự thoát ra ngoài.

2. Thiếu oxy: Khi bị chôn vùi trong cát, tất cả các nguồn oxy trong không khí xung quanh sẽ hoàn toàn bị cắt đứt, điều này dẫn đến nguy cơ ngạt thở và tử vong.

3. Tổn thương trong: Trọng lượng của cát, đặc biệt cát ướt là rất lớn, điều này có khả năng sẽ khiến cơ thể bị đè ép, gây ra tổn thương trong và suy hô hấp.

4. Khó cứu hộ: Cứu người bị vùi trong cát rất khó khăn. Bởi nếu không có các công cụ và kỹ thuật đặc biệt thì rất khó đảm bảo an toàn cho cả người bị nạn và người cứu hộ.

Tính chất cơ bản của cát

Ông Leatherman chỉ ra rằng, cát trên bãi biển có đường kính từ 0,06 đến 2 mm. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định tính chất và sự ổn định của cát. Cát phổ biến nhất trên bãi biển là cát thạch anh, có chứa thành phần là silic dioxide (silicon dioxide, SiO₂), ngoại trừ bờ biển nhiệt đới, nơi có cát san hô, chứa thành phần là canxi cacbonat (calcium carbonate, CaCO₃).

Trọng lượng của cát phụ thuộc vào thành phần của nó. Những bãi biển cát thạch anh nguyên chất có rất nhiều cát trắng, khi khô, trọng lượng của nó nặng khoảng 90 pound (khoảng 41 kg) mỗi foot khối (khoảng 0,028 mét khối).

Tuy nhiên, hầu hết các bãi biển đều chứa các khoáng chất khác nhau, khiến chúng có màu rám nắng. Những khoáng chất làm sẫm màu cát thường nặng hơn so với cát thạch anh nguyên chất, khi khô, trọng lượng nặng khoảng 130 pound/foot khối (khoảng hơn 58kg/0,028 mét khối).

Cát khô và rời sẽ tạo thành đống cát nghiêng một góc khoảng 33 độ, được gọi là góc nghỉ (angle of repose). Góc nghỉ cũng là góc dốc nhất mà đống cát có thể giữ ổn định và nó cũng phụ thuộc vào lực ma sát giữa mỗi hạt cát.

Cát ổn định hơn khi ướt vì sức căng bề mặt giữa nước và hạt cát có thể giữ đống cát đứng yến theo phương thẳng đứng. Nhưng khi khô, đống cát sẽ sụp đổ do không còn sức căng bề mặt nữa.

Do đó, nếu bạn muốn đào hố trên bãi biển, thì hãy chọn những bãi cát ẩm ướt. Chỉ cần cát còn ướt thì hố cát sẽ ổn định. Ngược lại khi khô, hố cát sẽ sụp đổ xuống, cát lấp đầy không gian bên trong hố, khiến người bị mắc kẹt không có không khí để thở.

Khi gặp trường hợp tuyết sụp đổ, chúng ta có thể dùng tay tạo khoảng không để thở vì tuyết rất nhẹ, nhưng khi cát sụp đổ thì không thể làm như vậy.

Tỷ lệ tử vong cao hơn bị cá mập tấn công

Ông Leatherman cho biết, từ năm 1997 đến 2007, ở Mỹ có 31 trường hợp tử vong do hố cát sụp đổ, hầu hết nạn nhân là trẻ em. Trong cùng thời điểm đó, có 21 người mắc kẹt trong hố cát nhưng may mắn được cứu sống.

Các hố cát này thường có đường kính từ 0.6 đến 4.6 mét, độ sâu từ 0.6 đến 3.7 mét. Việc đào, mở lối, nhảy vào, rơi vào hố đều có thể vô tình gây sụp đổ hố cát.

Biện pháp an toàn khi chơi trên cát

Để tránh tai nạn do sạt lở cát là khi chơi trên bãi biển, bạn cần lưu ý thực hiện một số điều quan trọng sau đây:

1. Tránh đào hố quá sâu: Werneth, người làm việc tại bãi biển Cocoa, Florida, khuyến nghị mọi người không đào hố cát sâu quá đầu gối và không nhảy vào trong hố.

2. Lấp đầy hố khi đi khỏi: Ông Leatherman nói rằng hố cát sạt lở thường xảy ra đột ngột. Khi đến bãi biển, hãy chú ý đến hố cát và lấp đầy chúng ngay lập tức. Ngay cả những hố cát nông cũng có thể gây thương tích cho người bước vào. Ngoài ra, nếu bạn đào hố cát thì nên lấp đầy trước khi rời đi.

“Điều quan trọng nhất là lấp đầy hố cát, bất kể nó sâu bao nhiêu, dù chỉ sâu bằng một cái xô thì khi ai đó dẫm vào cũng có thể bị trật chân. Ở Florida, điều này cũng rất nguy hiểm cho sinh vật biển của chúng ta.” Ông nói.

3. Trang bị kiến thức về tai nạn bãi biển: Ông Leatherman đề nghị mọi người nên tìm hiểu nguy cơ tiềm ẩn trên bãi biển, như hố cát và dòng chảy xiết, trước khi đến bãi biển để có thể đảm bảo an toàn cho bản thân và người xung quanh.

Cứu hộ khẩn cấp

Việc cứu người khỏi hố cát bị sập là rất khó khăn vì cát nặng và không ổn định. Những người có chuyên môn như lính cứu hỏa sẽ đặt những tấm ván gỗ lên trên các hố cát. Bằng cách này, họ có thể đưa tay xuống và sử dụng các công cụ để loại bỏ cát mà không cần đặt bất kỳ trọng lượng nào trực tiếp lên các cạnh của hố cát, khiến nó tiếp tục sụp đổ.

Nếu bạn đang giải cứu ai đó bị mắc kẹt trong hố cát bị sập, hãy cố gắng làm lộ miệng của người bị mắc kẹt và dọn sạch cát khỏi ngực họ. Khi miệng nạn nhân lộ ra, bạn có thể thực hiện hô hấp nhân tạo trong khi những người cứu hộ khác tiếp tục kéo nạn nhân ra.

Lưu ý quan trọng: Giữ bình tĩnh và thực hiện thao tác một cách cẩn thận để tránh gây thêm nguy hiểm cho nạn nhân.