Chính quyền Trump chỉ trích hạn chế của EU đối với AI và quyền tự do ngôn luận

Tổng thống Trump đang gây sức ép toàn diện chống lại sự kiểm duyệt “kiểu Orwell” của châu Âu trong bối cảnh Hoa Kỳ đang nỗ lực giải phóng AI.

Chính quyền Trump đã tiến hành chiến dịch kéo dài nhiều tháng để chỉ trích những gì họ cho là các quy định kiểm duyệt hà khắc ở Châu Âu, không chỉ kìm hãm quyền tự do ngôn luận mà còn trở thành rào cản khác trong quá trình phát triển trí tuệ nhân tạo (AI).

“Tại châu Âu, hàng ngàn người đang bị kết án vì tội chỉ trích chính phủ của họ,” gần đây Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã đăng trên X, kèm theo một hình ảnh đồ họa chỉ trích Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA) của châu Âu. “Thông điệp kiểu Orwell này sẽ không thể đánh lừa Hoa Kỳ. Kiểm duyệt không phải là tự do.”

Năm 2022, EU đã thông qua DSA để quản lý các nền tảng trực tuyến như mạng xã hội, nền tảng chia sẻ nội dung và kho ứng dụng, và nhằm mục đích “ngăn chặn các hoạt động bất hợp pháp và có hại trực tuyến cũng như việc lan truyền thông tin giả”. Kể từ đó, DSA đã vấp phải sự phản đối từ chính quyền Trump trong bối cảnh luật này đang thúc đẩy quyền tự do ngôn luận trên trường quốc tế.

Bài đăng trên nền tảng X của Bộ Ngoại giao diễn ra sau chiến dịch kéo dài nhiều tháng của các quan chức Trump chỉ trích châu Âu vì những quy định nghiêm ngặt hạn chế quyền tự do ngôn luận – đáng chú ý nhất là trực tuyến, trong thế giới AI và công nghệ đang phát triển.

Fox News Digital đã trao đổi với ông Darren Beattie, quyền thứ trưởng ngoại giao đặc trách ngoại giao công chúng và các vấn đề công chúng, ông giải thích rằng khi chính quyền Trump mạnh tay với các hạn chế và kiểm duyệt – đáng chú ý nhất là trực tuyến và những gì còn sót lại từ thời cựu tổng thống Biden – thì châu Âu đã có động thái tăng cường kiểm duyệt bằng các luật như DSA.

“Trong khi chúng ta đang đẩy lùi ngành kiểm duyệt tại Hoa Kỳ bằng những hành động như những gì Bộ Ngoại giao đã thực hiện, những gì chúng ta đã thực hiện tại Bộ Ngoại giao khi đóng cửa (Trung tâm Hợp tác Toàn cầu), thì điều này lại đang diễn ra trên khắp chính quyền,” ông nói. “Điều đang xảy ra là Châu Âu, Liên minh Châu Âu và Anh đang hành động để bù đắp cho sự trì trệ. Nghĩa là, khi chúng ta đang đẩy lùi chế độ kiểm duyệt trong nước, thì việc này lại đang gia tăng ở Châu Âu.”

Trung tâm Hợp tác Toàn cầu là một văn phòng được thành lập trong Bộ Ngoại giao dưới thời cựu tổng thống Obama, bị chỉ trích bởi các cáo buộc kiểm duyệt trong khi vẫn tự định vị mình là tập trung vào việc chống lại tuyên truyền và thông tin sai lệch của nước ngoài. Bộ Ngoại giao dưới thời chính quyền Trump đã đóng cửa văn phòng này vào đầu năm 2025.

Ông Beattie nói thêm rằng về vấn đề này, Hoa Kỳ không hề có thái độ “tự cho mình là thánh thiện hơn người”, lưu ý rằng kiểm duyệt đã hoành hành khắp Hoa Kỳ dưới thời chính quyền Biden. Ông chỉ ra những trường hợp như trường hợp người dùng mạng xã hội Douglass Mackey, người này đã bị kết án vào năm 2023 vì âm mưu ngăn chặn tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu vào năm 2016 sau khi đăng tải thông tin bỏ phiếu giả mạo.

“Dưới thời cựu tổng thống Biden, chúng ta đang đi theo hướng đó một cách rất nguy hiểm,” ông nói. “Việc vũ khí hóa chính phủ diễn ra dưới thời ông Biden là rất nghiêm trọng.”

Tổng thống Donald Trump đã có bài phát biểu rất được mong đợi về AI vào cuối tháng Bảy, công bố kế hoạch hành động của chính quyền của ông, bao gồm việc bảo vệ các hệ thống AI khỏi sự thiên vị. Giám đốc Chính sách Văn phòng Khoa học và Công nghệ Nhà Trắng, ông Michael Kratsios, đã tiết lộ kế hoạch này với giới truyền thông, trong đó có cảnh báo rằng Hoa Kỳ sẽ không đi theo con đường công nghệ giống như châu Âu, viện dẫn các quy định nghiêm ngặt của châu Âu về công nghệ.

Ông cho biết: “Kế hoạch hành động này kêu gọi giải phóng hoạt động đổi mới AI của Mỹ khỏi những thủ tục hành chính quan liêu không cần thiết, đảm bảo tất cả người Mỹ đều được hưởng lợi từ công nghệ AI và tận dụng AI để thúc đẩy những đột phá khoa học mới”.

“Về việc bãi bỏ quy định, chúng ta không thể đi theo con đường quy định tiêu diệt sự đổi mới của châu Âu. Các cơ quan liên bang hiện sẽ xem xét lại các quy định hiện hành và bãi bỏ những quy định cản trở sự phát triển và triển khai AI trong nhiều ngành, từ dịch vụ tài chính và nông nghiệp cho đến y tế và giao thông vận tải.”

Kế hoạch AI tập trung vào 3 trụ cột, một trong số đó tập trung vào việc đảm bảo sự thiên vị không tồn tại trong các hệ thống của Hoa Kỳ.

“Thứ hai là, chúng tôi tin rằng các hệ thống AI phải không bị ảnh hưởng bởi định kiến ý thức hệ và không được thiết kế để theo đuổi các chương trình nghị sự được thiết kế theo hướng xã hội hóa”, “ông trùm” về AI và tiền điện tử David Sacks phát biểu trong cuộc họp báo ngày 23/7. “Vì vậy, chúng tôi có một số đề xuất về cách đảm bảo rằng AI vẫn luôn tìm kiếm sự thật và đáng tin cậy.”

Phó tổng thống JD Vance là người đi đầu trong số các nhà lãnh đạo hành chính chỉ trích những hạn chế của châu Âu đối với AI và quyền tự do ngôn luận, bao gồm Đạo luật dịch vụ số của EU.

“Các nhà đổi mới sáng tạo Hoa Kỳ ở tất cả quy mô đều đã quen với việc phải đối mặt với những quy tắc quốc tế nặng nề”, ông Vance nói tại Hội nghị Thượng đỉnh Hành động Trí tuệ Nhân tạo ở Paris hồi tháng Hai. “Nhiều công ty công nghệ năng suất nhất của chúng ta buộc phải tuân thủ Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số của EU và những quy định khổng lồ mà đạo luật này đặt ra về việc gỡ bỏ nội dung và kiểm soát cái gọi là thông tin sai lệch.”

“Tương lai của AI sẽ không thể đạt được bằng cách lo lắng về vấn đề an toàn. Nó sẽ đạt được bằng cách xây dựng – từ các nhà máy điện đáng tin cậy đến các cơ sở sản xuất có thể sản xuất vi mạch bán dẫn của tương lai,” ông nói thêm.

Ông Vance đã đến Hội nghị An ninh Munich vài ngày sau bài phát biểu tại Paris và có một bài phát biểu gay gắt khác chỉ trích châu Âu vì sử dụng các chiến thuật “kiểu Liên Xô” để làm tê liệt quyền tự do ngôn luận.

“Đối với nhiều người trong chúng ta ở phía bên kia Đại Tây Dương, điều này ngày càng giống như những lợi ích cũ kỹ, cố hữu ẩn sau những từ ngữ chẳng hay ho gì của thời Liên Xô như ‘thông tin sai lệch’ và ‘tin giả’, chỉ đơn giản vì họ không thích ý tưởng rằng một người có quan điểm khác có thể bày tỏ ý kiến khác, bỏ phiếu theo cách khác, hoặc thậm chí tệ hơn là giành chiến thắng trong cuộc bầu cử”.

Bài phát biểu đã gây ra nhiều chỉ trích ở châu Âu và Hoa Kỳ, bao gồm cả việc người dẫn chương trình của CBS Margaret Brennan gợi ý trong một cuộc phỏng vấn với Ngoại trưởng Marco Rubio trên chương trình “Face the Nation” hồi tháng Hai rằng quyền tự do ngôn luận đã bị “vũ khí hóa” để gây ra cuộc diệt chủng Holocaust ở Đức Quốc xã.

Ngoại trưởng Rubio đã đưa ra sự bảo vệ mạnh mẽ đối với phó tổng thống Vance trong khi lưu ý rằng châu Âu có cùng các giá trị tương tự như Hoa Kỳ, chẳng hạn như bảo vệ quyền tự do ngôn luận và dân chủ.

“Tại sao các đồng minh của chúng ta, hay bất kỳ ai, lại khó chịu với quyền tự do ngôn luận và việc ai đó đưa ra ý kiến của họ? Suy cho cùng, chúng ta là những nền dân chủ mà”, ông Rubio nói. “Hội nghị An ninh Munich phần lớn là một hội nghị của các nền dân chủ, trong đó một trong những điều chúng ta trân trọng và đề cao là khả năng tự do ngôn luận và đưa ra ý kiến của mình. Vì vậy, tôi nghĩ nếu ai đó tức giận về những lời nói của ông ấy, họ không nhất thiết phải đồng tình với ông ấy, nhưng việc tức giận về điều đó, tôi nghĩ, thực ra là họ đã chứng minh được quan điểm của ông ấy.”

“Tôi nghĩ những điểm hợp lý mà ông ấy muốn nói đến châu Âu là: Chúng tôi lo ngại rằng những giá trị thực sự mà chúng tôi chia sẻ, những giá trị gắn kết chúng tôi với châu Âu, chính là những điều như tự do ngôn luận, dân chủ và lịch sử chung của chúng tôi trong việc giành chiến thắng trong hai cuộc chiến tranh thế giới,” Ngoại trưởng Rubio nói thêm về bài phát biểu của phó tổng thống Vance.

Hồi tháng Ba, người đứng đầu Ủy ban Truyền thông Liên bang Brendan Carr cho biết hoạt động giám sát nội dung trực tuyến của DSA không phù hợp với quyền tự do ngôn luận của Hoa Kỳ.

“Có một rủi ro là chế độ quản lý (EU) áp đặt các quy định quá mức đối với tự do ngôn luận”, ông nói tại Đại hội Thế giới Di động ở Barcelona hồi tháng Ba. “Việc kiểm duyệt có khả năng được đưa ra sau [Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số] là điều không phù hợp với… truyền thống tự do ngôn luận của chúng ta.”

Cuối tháng Bảy, Nhà Trắng đã nêu rõ rằng một trong những nỗ lực hàng đầu của họ trong khi phát triển trí tuệ nhân tạo – thứ mà họ cho là sẽ mở ra “cuộc cách mạng công nghiệp” tiếp theo – sẽ tập trung vào việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận đồng thời khuyến khích đổi mới công nghệ thông qua việc cắt giảm quy định.

Nhà Trắng cho biết họ sẽ cập nhật “Hướng dẫn mua sắm của Liên bang để đảm bảo rằng chính phủ chỉ ký hợp đồng với các nhà phát triển mô hình ngôn ngữ lớn tiên tiến, những người đảm bảo rằng hệ thống của họ khách quan và không có định kiến ý thức hệ từ trên xuống”, cũng như loại bỏ “các quy định nặng nề của Liên bang cản trở sự phát triển và triển khai AI, đồng thời tìm kiếm ý kiến đóng góp từ khu vực tư nhân về các quy định cần loại bỏ”.

Tổng thống Trump đã ký bộ 3 sắc lệnh hành pháp nhằm thực hiện chương trình nghị sự về AI của mình, bao gồm một sắc lệnh cấm chính phủ liên bang mua sắm trí tuệ nhân tạo được xây dựng dựa trên hệ tư tưởng “tỉnh thức” (woke).

“Tôi sẽ ký lệnh cấm chính phủ liên bang mua sắm công nghệ AI bị tiêm nhiễm định kiến đảng phái hoặc các chương trình nghị sự tư tưởng, chẳng hạn như lý thuyết chủng tộc phê phán, điều này thật lố bịch. Và từ nay trở đi, Chính phủ Hoa Kỳ sẽ chỉ làm việc với những AI theo đuổi sự thật, công bằng và vô tư tuyệt đối,” ông nói.

“Chúng ta sẽ không phải trải qua sự điên rồ mà chúng ta đã trải qua trong 4 năm qua nữa.… Bây giờ điều đó không còn tồn tại nữa. Thực ra, điều đó thật không ổn chút nào, như ai đó đã nói với tôi hôm nọ, thật không ổn chút nào khi ‘tỉnh thức’ (woke),” ông nói thêm.