Không bao giờ là quá muộn để tạo ra tế bào não mới

Trong suốt nhiều thập kỷ, các nhà khoa học từng tin rằng quá trình tạo ra tế bào não mới chỉ xảy ra trong giai đoạn đầu đời và sẽ ngừng lại sau tuổi trưởng thành. Quan niệm này khiến chúng ta lo ngại rằng khả năng học hỏi và cải thiện trí nhớ sẽ dần suy giảm theo tuổi tác. Tuy nhiên, một nghiên cứu đột phá gần đây đã chỉ ra rằng não bộ người trưởng thành vẫn có thể tạo ra tế bào thần kinh mới, và điều này không hề giảm sút theo thời gian. Khám phá này không chỉ mở ra hy vọng mới cho việc cải thiện trí nhớ và khả năng học hỏi, mà còn có thể mang lại những giải pháp mới trong việc điều trị các rối loạn thần kinh và tâm lý liên quan đến tuổi tác.

Trong nhiều năm, các nhà khoa học đã tin rằng quá trình sản xuất tế bào não mới ở các khu vực chịu trách nhiệm về trí nhớ, cảm xúc và học tập sẽ ngừng lại sau tuổi vị thành niên. Đây là một quan niệm khá phổ biến và đã tồn tại trong suốt thời gian dài, làm cho chúng ta nghĩ rằng sau một độ tuổi nhất định thì khả năng của não bộ trong việc tái tạo các tế bào thần kinh sẽ dần dần suy giảm. 

Quan niệm này dẫn đến suy nghĩ rằng khi người lớn già đi, họ sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề về cảm xúc, trí nhớ và khả năng học hỏi. Những vấn đề này có thể khiến cho việc duy trì sự minh mẫn, tỉnh táo và khả năng tiếp thu thông tin trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây đã hoàn toàn thay đổi quan điểm này và mang lại niềm hy vọng mới về sự linh hoạt và khả năng tái tạo của não bộ.

Khám phá mới về tế bào não

Một nghiên cứu gần đây do các nhà khoa học từ Đại học Columbia (Mỹ) thực hiện đã tiết lộ một phát hiện quan trọng: các tế bào não mới (hay còn gọi là nơ-ron) vẫn tiếp tục được tạo ra ở người lớn, và điều này không bị ảnh hưởng hay suy giảm theo thời gian, kể cả khi con người già đi. Khám phá này là một bước tiến đáng kể trong lĩnh vực nghiên cứu não bộ, vì trước đây các nhà khoa học cho rằng quá trình tái tạo tế bào thần kinh sẽ ngừng lại sau tuổi dậy thì hoặc giai đoạn trưởng thành. Điều này đồng nghĩa với việc người lớn không thể tạo ra tế bào não mới, điều này gây ra những lo ngại về các bệnh lý liên quan đến tuổi tác như mất trí nhớ, Alzheimer hay các rối loạn tâm lý khác.

Tạo ra các tế bào não mới

Trong các nghiên cứu trước đó, chuột thường được sử dụng như một mô hình sinh học để nghiên cứu các quá trình này. Chuột là loài động vật có hệ thần kinh tương đối đơn giản và có thể cung cấp nhiều thông tin hữu ích về cách thức não bộ hoạt động và phát triển. Tuy nhiên, các nghiên cứu này đã chỉ ra một sự khác biệt rõ rệt giữa chuột và con người khi nói đến khả năng tạo ra tế bào thần kinh mới. Trong khi ở chuột, quá trình tạo tế bào não giảm nhanh chóng khi chúng già đi, thì ở người, các nghiên cứu gần đây cho thấy tế bào não vẫn tiếp tục được tạo ra ngay cả khi tuổi tác tăng lên. Đây là một điều mà trước đây các nhà khoa học không nghĩ đến, và nó đã thay đổi toàn bộ cách tiếp cận trong nghiên cứu các bệnh lý về thần kinh và tâm lý.

Tế bào não mới có thể giúp cải thiện khả năng học hỏi và cảm xúc

Theo Tiến sĩ Maura Boldrini, tác giả chính của nghiên cứu từ Đại học Columbia ở New York, sự hiện diện của các tế bào não mới và các tế bào chưa trưởng thành có thể phát triển thành tế bào trưởng thành ở người lớn tuổi, “có thể cho thấy rằng chúng ta cần những tế bào thần kinh này để học hỏi phức tạp và phản ứng cảm xúc trong các tình huống hành vi nhận thức”. Điều này có nghĩa là não bộ của chúng ta vẫn có khả năng tạo ra các tế bào thần kinh mới để hỗ trợ các quá trình học hỏi và xử lý cảm xúc ngay cả khi chúng ta đã bước vào độ tuổi trưởng thành hoặc lão hóa.

Việc sản sinh tế bào thần kinh mới có thể giúp cải thiện khả năng học tập, đặc biệt trong các lĩnh vực đòi hỏi sự sáng tạo, tư duy phản biện và khả năng xử lý thông tin phức tạp. Những tế bào thần kinh này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh cảm xúc và quản lý hành vi. Điều này có thể giúp giảm thiểu tác động của các vấn đề về cảm xúc và tinh thần mà người lớn tuổi thường gặp phải như lo âu, trầm cảm hay rối loạn cảm xúc.

Nghiên cứu chi tiết và phương pháp thực hiện

Nghiên cứu này đã bao gồm 28 người khỏe mạnh, nam và nữ, trong độ tuổi từ 14 đến 79, tất cả đều đã qua đời. Các mẫu não của họ được thu thập từ khu vực hồi hải mã (hippocampus), nơi chịu trách nhiệm chính về trí nhớ, cảm xúc và động lực. Đây là khu vực não quan trọng đối với các chức năng học tập và quản lý cảm xúc. Các mẫu não được thu thập trong vòng vài giờ sau khi các cá nhân qua đời, và chúng đã được kiểm tra để tìm kiếm dấu hiệu của các tế bào thần kinh mới.

Các nhà nghiên cứu tìm kiếm các dấu hiệu của quá trình tạo tế bào thần kinh mới, bao gồm sự hình thành các mạch máu mới, sự phát triển của các tế bào từ giai đoạn chưa trưởng thành đến tế bào trưởng thành. Họ cũng kiểm tra sự thay đổi về số lượng tế bào trong các giai đoạn phát triển khác nhau để hiểu rõ hơn về cách thức và thời gian các tế bào thần kinh mới được tạo ra. Điều này đã giúp các nhà khoa học khẳng định rằng quá trình tái tạo tế bào thần kinh ở người không chỉ tồn tại mà còn tiếp tục diễn ra trong suốt cuộc đời.

Tầm quan trọng của nghiên cứu đối với sức khỏe tâm thần và lão hóa

Khám phá này có ý nghĩa rất lớn đối với nghiên cứu về bệnh lý thần kinh, đặc biệt là những bệnh liên quan đến tuổi tác như Alzheimer, Parkinson hay mất trí nhớ. Bằng cách hiểu rõ hơn về cơ chế tạo ra tế bào thần kinh mới trong não người, các nhà khoa học hy vọng có thể phát triển những phương pháp điều trị mới để ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ và chức năng nhận thức khi chúng ta già đi. Thêm vào đó, việc tìm ra cách thức kích thích quá trình tái tạo tế bào thần kinh có thể giúp cải thiện sức khỏe tâm thần và mang lại một cuộc sống chất lượng cao hơn cho người lớn tuổi.

Khám phá này cũng mở ra cơ hội mới trong việc nghiên cứu các phương pháp điều trị cho các rối loạn tâm lý như trầm cảm, lo âu và các vấn đề liên quan đến cảm xúc. Nếu chúng ta có thể tìm cách duy trì hoặc kích thích quá trình tạo tế bào thần kinh mới, chúng ta có thể cải thiện khả năng đối phó với những thay đổi cảm xúc và tinh thần trong cuộc sống.

Kết luận

Khám phá về khả năng tạo ra tế bào não mới ở người lớn là một bước tiến quan trọng trong nghiên cứu não bộ. Nó không chỉ thay đổi quan niệm của chúng ta về khả năng tái tạo của não mà còn mở ra hy vọng mới cho việc điều trị các bệnh lý liên quan đến tuổi tác và các vấn đề tâm lý. Đây là một minh chứng cho sự kỳ diệu của bộ não con người, cho thấy rằng ngay cả khi chúng ta già đi nhưng bộ não vẫn có thể tiếp tục học hỏi, thay đổi và phát triển.

Trúc Nhi t/h
Theo Naturally savvy