Chính phủ cần vay 604.380 tỷ đồng bù bội chi, trả nợ gốc năm 2023

Bội chi ngân sách năm 2023 ước tính hơn 402.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 16,4 tỷ USD). Mức bội chi này ước bằng 4% GDP, thấp hơn mức Bộ Tài chính dự toán 0,42 điểm phần trăm. 

• Ngân sách năm 2020: Bội chi 216.405 tỷ, vay 436.000 tỷ bù đắp bội chi và trả nợ gốc
• Năm 2022: Việt Nam dự kiến thu ngân sách hơn 1,41 triệu tỷ, chi hơn 1,78 triệu tỷ

Chính phủ vừa gửi báo cáo lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tình hình nợ công năm 2023, dự kiến năm 2024 và sơ kết 3 năm kế hoạch vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021-2025.

Theo báo cáo, những khó khăn từ các thị trường bất động sản, ngân hàng đã tác động không thuận lợi tới cân đối ngân sách nhà nước. Xuất nhập khẩu, đầu tư nước ngoài – những động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế – chững lại hoặc giảm sút so với cùng kỳ 2022.

Năm 2023, ước thu cân đối ngân sách đạt dự toán là hơn 1,62 triệu tỷ đồng; bội chi ở mức 4% GDP. Nếu tính theo quy mô GDP năm 2022 là 409 tỷ USD thì mức bội chi năm 2023 khoảng hơn 402.000 tỷ đồng (tương đương gần 16,4 tỷ USD).

Tỷ lệ bội chi/GDP năm 2023 thấp hơn 0,42 điểm phầm trăm so với dự toán Bộ Tài chính đưa ra hồi đầu năm (4,42% GDP), song tăng thêm khoảng 0,4 điểm phần trăm so với năm 2022. So với giai đoạn dịch COVID-19, từ 2020 trở lại đây, tỷ lệ bội chi đều dưới 4% GDP.

Năm 2023, Quốc hội phê chuẩn tổng mức vay của ngân sách trung ương là 621.015 tỷ đồng, trong đó vay để bù đắp bội chi ngân sách trung ương là 430.500 tỷ đồng (bằng 4,18% GDP), vay để trả nợ gốc ngân sách trung ương là 190.515 tỷ đồng.

Trên cơ sở này, tại báo cáo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ cho biết dự kiến vay 604.379 tỷ đồng, tương đương 93,8% kế hoạch. Trong đó, hơn 90% nguồn bù đắp bội chi (khoảng 547.085 tỷ đồng) từ vay trong nước qua phát hành trái phiếu Chính phủ, còn lại là vay nước ngoài (vốn ODA, ưu đãi từ các nhà tài trợ). Kỳ hạn trái phiếu hiện tăng 1-3 năm so với trước, bình quân 12,6 năm; lãi suất phát hành bình quân là 3,7-4%/năm, tăng 0,22-0,52 điểm phần trăm so với năm 2022 (3,48%/năm).

Theo báo cáo, tổng trả nợ của Chính phủ năm 2023 ước đạt 311.537 tỷ đồng, trong đó trả nợ trực tiếp ước đạt 279.742 tỷ đồng, bằng 95,3% dự toán; trả nợ vay nước ngoài về cho vay lại ước đạt 31.795 tỷ đồng, bằng 93,8% kế hoạch.

Chính phủ dự kiến các chỉ tiêu nợ đến cuối năm 2023 nằm trong giới hạn trần và ngưỡng cảnh báo an toàn đã được Quốc hội quyết định. Đến cuối năm 2023, nợ công khoảng 39-40% GDP; nợ Chính phủ khoảng 36-37% GDP; nợ nước ngoài của quốc gia/GDP 37-38%.

Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 20-21% tổng thu ngân sách; nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 7-8% kim ngạch xuất khẩu.

Chính phủ dự kiến mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2024 khoảng 6-6,5%. Dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2024 là 1.650 nghìn tỷ đồng, bội chi ngân sách nhà nước khoảng 3,6% GDP, nhu cầu vay, trả nợ để triển khai dự toán ngân sách nhà nước năm 2024.

Với ngân sách địa phương, tổng số vay trong năm khoảng 15.920 tỷ đồng (giảm 11.278 tỷ đồng so với mức vay Quốc hội duyệt là 27.198 tỷ đồng). Các địa phương phải trả nợ gốc khoảng 2.648 tỷ đồng (giảm 156 tỷ đồng so với mức 2.804 tỷ đồng theo dự toán của Quốc hội).

Với số liệu vay, trả nợ nói trên, dự kiến bội chi ngân sách địa phương năm 2023 khoảng 13.271 tỷ đồng, giảm 11.729 tỷ đồng so với dự toán Quốc hội.