Cho phép phá sản ngân hàng yếu kém – Người gửi tiền chịu rủi ro lớn

Quốc hội vừa thông qua Luật các Tổ chức tín dụng (TCTD) sửa đổi, theo đó, từ ngày 15/1/2018 sẽ cho phép phá sản ngân hàng thuộc diện kiểm soát đặc biệt để tái cơ cấu các TCTD trong hệ thống.

Trong phiên họp chiều qua (20/11), Quốc hội đã thông qua Luật các TCTD với tỷ lệ tán thành 88,8%.

Dự thảo luật vừa được thông qua tập trung vào 5 phương án để cơ cấu lại các TCTD được kiểm soát đặc biệt. Trong đó bao gồm các phương án như:

1. Phương án phục hồi;
2. Phương án sáp nhập, hợp nhất, chuyển nhượng toàn bộ cổ phần, phần vốn góp;
3. Phương án giải thể;
4. Phương án chuyển giao bắt buộc;
5. Phương án phá sản.

Đây là lần đầu tiên có phương án cho phép một TCTD phá sản để tái cấu trúc hệ thống.

Trước đó, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng đã đề nghị bổ sung quy định miễn trách nhiệm của người tham gia cơ cấu lại TCTD. Tuy nhiên, dự thảo luật được Quốc hội thông qua không có quy định này. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội lý giải, điều này đã có quy định tại các luật khác có liên quan để tránh xung đột pháp lý khi xử lý trách nhiệm đối với cán bộ, công chức và các trách nhiệm dân sự, hình sự khác.

Cũng theo Thống đốc khi giải trình trước Quốc hội đã nói, để tránh đổ vỡ và gây mất an toàn hệ thống các TCTD, bảo đảm lợi ích của người gửi tiền, không ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ quốc gia, trật tự an toàn xã hội, Chính phủ có thể quyết định áp dụng việc chi trả vượt hạn mức bảo hiểm tiền gửi trong trường hợp phá sản TCTD. Nguồn sử dụng để hỗ trợ chi trả sẽ không dùng ngân sách Nhà nước, theo đúng nghị quyết của Quốc hội, mà có thể sử dụng các nguồn lực Nhà nước khác để xử lý vấn đề này. Tuy nhiên, điều này cũng không được quy định trong Luật mới được thông qua mà sẽ được xem xét tùy theo trường hợp cụ thể.

Rủi ro của người gửi tiền chưa được xét đến

Trong khi cho phép phá sản ngân hàng yếu kém sẽ cho phép các nhà làm chính sách cơ cấu lại TCTD hiệu quả. Thì câu hỏi đặt ra là vị trí của người gửi tiền đang được đặt ở đâu trên bàn nghị sự?

Theo luật bảo hiểm tiền gửi, khách hàng chỉ nhận được tối đa 75 triệu đồng/sổ tiết kiệm nếu ngân hàng người gửi tiền bị phá sản.

Trong phiên chất vấn với Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng vào sáng ngày 17/11 mới đây, nhiều đại biểu đã bày tỏ quan tâm đến vấn đề tái cơ cấu các TCTD và xử lý nợ xấu. Các đại biểu băn khoăn về tiền gửi của người dân trong ngân hàng sẽ ra sao khi cho phép phá sản ngân hàng bởi 80% tiền trong ngân hàng là của người dân.

Đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) nói người dân bất an với việc mua bắt buộc ngân hàng 0 đồng. “Trên 80% vốn ngân hàng đều là tiền gửi của nhân dân, nếu đổ vỡ sẽ tạo hiệu ứng domino gây thiệt hại nặng nề“, ông Vượt nêu vấn đề.

Đáp lại mối quan tâm của các đại biểu, Thống đốc trả lời một cách khái quát: Trong bất kỳ trường hợp nào, xử lý phương án đối với các TCTD, mục tiêu đầu tiên là phải đảm bảo an ninh kinh tế, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng, đồng thời giữ được lòng tin của người gửi tiền vào hệ thống và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.

Thống đốc khẳng định, bất cứ khi nào hoặc chọn bất cứ giải pháp nào thì mục tiêu đó phải được đảm bảo, chính vì vậy dự thảo Luật các TCTD sửa đổi của Chính phủ đã đề xuất nội dung rất cụ thể.

Khách hàng là người cuối cùng biết được thông tin ngân hàng phá sản sau khi được NHNN công bố thông tin.

Do đó, nhiều đại biểu Quốc hội đã nêu ra vấn đề bất công đối với người gửi tiền này trong phiên chất vấn 17/11.

Đại biểu Bùi Huyền Mai (Hà Nội) rất quan tâm đến việc NHNN thực hiện xếp hạng các TCTD đã 10 năm nay, nhưng không bao giờ công bố cho người dân được biết.

Đại biểu Tô Thị Bích Châu (TP.HCM) cũng cho rằng, việc cho phá sản ngân hàng nhưng bảo hiểm tiền gửi chỉ được tối đa 75 triệu đồng khiến người dân rất lo lắng. Vậy làm sao để người dân nhận biết được ngân hàng yếu kém? Nếu như hiện nay, người dân cứ gửi vào ngân hàng lớn cho chắc ăn, thì còn cơ hội nào cho các TCTD nhỏ?

Trả lời về vấn đề này, Thống đốc cho biết NHNN đang thực hiện xếp hạng các TCTD theo Dự thảo thông tư quy định về xếp hạng các TCTD thay thế cho Quyết định sô 06/2008, tuy nhiên, kết quả xếp hạng sẽ chỉ được gửi cho từng TCTD mà không được công bố công khai cho người dân bởi vì theo Thống đốc, việc xếp hạng TCTD được dùng để quản lý điều hành chính sách.

“Tới đây trong nước cũng sẽ phát triển các công ty xếp hạng tín nhiệm ngân hàng để phục vụ công khai thông tin cho các nhà đầu tư và người gửi tiền”, Thống đốc cho hay.

Như vậy, người gửi tiền sẽ không biết được tình hình sức khỏe cũng như xếp hạng tín nhiệm của ngân hàng mà mình đang gửi tiền, với việc khách hàng chỉ được chi trả tối đa 75 triệu đồng/sổ tiết kiệm, rủi ro của khách hàng sẽ rất lớn khi một ngân hàng tuyên bố phá sản.

Chân Hồ (T/h)

Xem thêm: