Thương chiến tạm ngừng 90 ngày: Mỹ, Trung ai được lợi?

Sau cuộc họp lãnh đạo hai nước Mỹ – Trung bên lề Hội nghị G20 hôm 1/12, Trump và Tập đồng ý không áp thuế quan mới sau ngày 1/1/2019, và giữ nguyên thuế suất ở mức 10% trong 90 ngày.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc họp ăn tối bên lề Hội nghị G20 hôm 1/12.

Hơn một giờ sau “bữa tối được mong đợi nhất trong nhiều năm giữa lãnh đạo Hoa Kỳ và Trung Quốc” kết thúc, kênh truyền thông nhà nước Trung Quốc, CCTV, đã loan báo tin Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đi đến đồng thuận giữ cuộc thương chiến Mỹ – Trung không tiếp tục leo thang, với lời hứa tạm dừng áp thuế quan mới lên hàng hóa của nhau, điều có ý nghĩa như một thỏa thuận ngừng chiến.

Như một phần của thỏa thuận ngừng áp thuế quan giữa hai nhà lãnh đạo, không có mức thuế bổ sung nào sẽ được áp dụng sau ngày 1/1/2019, CCTV đưa tin.

Trong khi đó, theo tin tức từ Nhà Trắng, thì Trump và Tập đã có một “cuộc họp rất thành công”. Tòa Bạch Ốc cho biết Trump đã đồng ý dừng đánh thuế đối với các sản phẩm Trung Quốc xuất vào Mỹ với tỷ lệ 10% vào ngày 1/1/2019 , khi chính quyền Bắc Kinh đã đồng ý mua một “số lượng đáng kể” các sản phẩm từ Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, cũng cần nhấn mạnh rằng việc “ngừng áp thuế” trong cuộc thương chiến Mỹ – Trung chỉ là tạm thời: sau 90 ngày, nếu không có một hiệp định thương mại nào đạt được giữa hai bên, thuế quan có thể sẽ lại tăng lên mức 25%.

Để đạt được thỏa thuận ngừng áp thuế tạm thời, và trong những gì có thể được xem là chiến thắng cho ông Trump, Nhà Trắng cho biết Trung Quốc đã đồng ý mua “một lượng đáng kể” nông sản, năng lượng, công nghiệp và các sản phẩm khác của Hoa Kỳ “ngay lập tức” để giảm sự mất cân bằng thương mại giữa hai nước.

Ông Tập cũng đồng ý xác định “fentanyl” (loại opeoid được sử dụng như thuốc giảm đau có tác dụng gây mê) là một chất thuộc diện bị kiểm soát, “có nghĩa rằng người bán fentanyl sang Mỹ sẽ phải chịu hình phạt pháp luật cao nhất của Trung Quốc”, Bloomberg trích dẫn lời của Sarah Sanders, Thư ký Nhà Trắng, cho hay.

Theo đó, nếu Trung Quốc thực sự thực thi điều này, có thể sẽ giúp làm giảm tỷ lệ tử vong bởi opioid – một nhóm thuốc dùng trong giảm đau, gây mê, bao gồm cả thuốc phiện và morphin – cho người Mỹ.

Cuối cùng, nguồn tin Nhà Trắng cho biết thêm Chủ tịch Tập cũng đang rất “mở” để cân nhắc đến việc phê chuẩn thương vụ sáp nhập Qualcomm-NXP nếu nó được đệ trình lần nữa.

• Ông Trump được gì sau khi cứu ZTE của Trung Quốc?

Quay trở lại Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ Thương mại Vương Thụ Văn (Wang Shouwen) cho biết với báo giới rằng Mỹ và Trung Quốc đã đồng ý đẩy mạnh đàm phán về việc hủy bỏ tất cả hàng rào thuế quan.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã tổ chức một cuộc họp báo ngay sau bữa tối, trong đó ông nói rằng quan hệ Mỹ – Trung chắc hẳn phải tốt lên sau cuộc đàm phán thương mại mang tính xây dựng, và rằng hai quốc gia đã đồng ý trao đổi các chuyến thăm song phương.

Ông cũng nói rằng Trung Quốc và Mỹ đã đồng ý mở cửa thị trường cho nhau, với việc Trung Quốc đồng ý tăng nhập khẩu hàng hóa của Mỹ cũng như giải quyết sự mất cân bằng cán cân thương mại hai nước.

Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Trung Quốc cho biết thêm rằng các mối quan tâm chính đáng của Mỹ sẽ được giải quyết khi Trung Quốc mở cửa, và rằng quốc gia sẽ đẩy mạnh các biện pháp nhằm loại bỏ hơn nữa các rào cản thuế quan.

Về mối quan hệ giữa Mỹ – Đài Loan, ông Vương Nghị cho biết phía Mỹ sẽ đồng ý tiếp tục ủng hộ chính sách “một Trung Quốc” của Bắc Kinh.

Trước đó, thỏa thuận ngừng áp thuế đã được nhiều người kỳ vọng và được ám chỉ bởi giai điệu lạc quan của Tổng thống Trump vào đầu bữa ăn tối: “Mối quan hệ mà tôi có với Chủ tịch Tập rất đặc biệt. Đây sẽ là một lý do rất quan trọng rằng tại sao chúng ta có thể sẽ kết thúc [mọi bất đồng]”.

Dù vậy, giới phân tích nhận định ngoài việc giữ cho hiện trạng của cuộc chiến thương mại không có thêm thuế quan và không tăng thuế suất, thì không có gì thực sự thay đổi bên cạnh một vài lời hứa mơ hồ từ cả hai phía để đạt được một “thỏa thuận không tưởng” (trade utopia) – điều mà đôi bên biết rõ sẽ không bao giờ xảy ra.

Chân Hồ (T/h)

Xem thêm: