Trung Quốc tìm cách gia nhập CPTPP để đối phó Mỹ

Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sớm (SMCP) dẫn nguồn tin thân cận Chính phủ cho biết các quan chức Bắc Kinh đang xem xét khả năng Trung Quốc trở thành một thành viên của Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Theo SMCP, chính quyền Bắc Kinh đang tìm cách tham gia thỏa thuận thương mại xuyên Thái Bình Dương – trước đó đã bị Mỹ ngăn chặn – trong bối cảnh áp lực từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang ngày càng leo thang.

Giới quan sát nhận định Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có thể lập nên hàng rào đối phó lại chủ nghĩa bảo hộ của Tổng thống Mỹ Donald Trump với chiến lược “Nước Mỹ trên hết” và tăng cường vai trò của Bắc Kinh trong khu vực bằng cách tham gia vào CPTPP.

Trước đó, Bắc Kinh từng nhận xét Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP – tiền thân của CPTPP) là quá phức tạp và đến nay chưa hề công khai tỏ ý muốn gia nhập TPP. Tuy nhiên, thái độ của Bắc Kinh đối với CPTPP đã thay đổi một cách lặng lẽ thông qua việc các quan chức Trung Quốc trong vài tháng qua đang xem xét và tìm lời khuyên về khả năng tham gia thỏa thuận này.

Các nhà quan sát cho rằng việc gia nhập thỏa thuận rộng rãi giữa 11 quốc gia – bao gồm Nhật Bản, Việt Nam, Malaysia, Canada, Mexico và Australia – sẽ cho phép Bắc Kinh mở rộng quan hệ thương mại và giải phóng tiềm năng tăng trưởng, trong bối cảnh Trung Quốc đang đối mặt với nguy cơ bị Mỹ cô lập về kinh tế.

Trong động thái vào tuần trước, Hiệp định thương mại 3 bên vừa đạt được giữa Mỹ, Mexico và Canada (USMCA), có điều khoản cấm các quốc gia thành viên ký kết hiệp định thương mại song phương với các nước “phi thị trường” , được cho là nhắm vào Trung Quốc. Đồng thời, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross trong một cuộc phỏng vấn ám chỉ rằng Hoa Kỳ có thể nhân rộng điều khoản này trong các hiệp định thương mại mới với Liên minh châu Âu và Nhật Bản.

“Mối lo ngại lớn nhất là khả năng liên minh mới giữa Mỹ và các nước đồng minh sẽ lập nên các rào chắn thương mại để ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận thị trường”, ông Wang Huiyao, Giám đốc Trung tâm Toàn cầu hóa và Trung Quốc nhận định.

Ông Wang cho biết động thái tìm cách gia nhập CPTPP của Trung Quốc có thể là “một thông điệp mạnh mẽ” gửi đến thế giới về tiến trình mở cửa và cải cách của chế độ Bắc Kinh.

“Gia nhập CPTPP có thể trở thành công cụ đối phó Mỹ và giúp Trung Quốc tạo ra một mạng lưới thương mại mới bên cạnh sáng kiến ’Một vành đai, một con đường’ cùng Tổ chức Hợp tác Thượng Hải. Chúng ta không thể đứng ngoài những mạng lưới thương mại khác”, ông Wang nhấn mạnh.

Theo Tu Xinquan, chuyên gia từ Đại học Kinh tế đối ngoại Bắc Kinh, gia nhập CPTPP là bước đi thông minh cần được thực hiện càng sớm càng tốt. Khi không có mặt Mỹ, Trung Quốc có vị thế tốt trong đàm phán các điều khoản.

Nhưng nhà kinh tế học Chen Long của cơ quan nghiên cứu Gavekal Dragonomics đánh giá sẽ không dễ để Trung Quốc tham gia CPTPP. “Khả năng đàm phán chính thức về gia nhập của Trung Quốc vẫn chưa rõ ràng do ảnh hưởng của Mỹ đối với các thành viên CPTPP”, ông Chen nói. “Trung Quốc sẽ gặp khó trong thương lượng về các chính sách công nghiệp và sở hữu trí tuệ”.

Cho đến nay, Mexico, Nhật Bản và Singapore đã phê chuẩn Hiệp định CPTPP. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mới đây cũng cho biết Việt Nam dự kiến sẽ phê chuẩn hiệp định trong tháng 11. CPTPP sẽ có hiệu lực sau khi có tối thiểu 6 thành viên phê chuẩn.

Tường Văn

Xem thêm: