Nghiên cứu: Tiêm một liều thuốc “giả” giúp cải thiện đau lưng trong một năm

Các nhà nghiên cứu phát hiện kê đơn giả dược một cách trung thực cho bệnh đau lưng mãn tính vẫn đem lại hiệu quả tương đương với dùng thuốc và phẫu thuật. 

Giả dược là thuật ngữ chỉ thuốc hay biện pháp không có tác dụng dược lý đối với bệnh cần điều trị. Giả dược thường chứa các thành phần trung tính và vô hại. 

Các nhà khoa học thấy rằng dùng giả dược “mở” có thể sánh với thuốc, tiêm steroid hay thậm chí phẫu thuật trong giảm đau cho người bệnh đau thắt lưng mãn tính. Điểm đặc biệt là bệnh nhân biết rằng họ đang dùng giả dược, nhưng hiệu quả vẫn đến. 

Khái niệm giả dược vẫn có tác dụng giảm đau không phải là mới, thông thường bệnh nhân không biết được họ đang dùng thuốc “giả”, mà tin rằng đang dùng thuốc thực sự. Trước đây, tác dụng của giả dược là do bênh nhân vẫn nghĩ rằng đang dùng thuốc thật. Nghiên cứu mới này phá vỡ tiền lệ bằng cách thông tin cho người bệnh rằng họ đang dùng giả dược.

Theo các tác giả, hiện chưa có công trình nào nghiên cứu cơ chế não bộ của điều trị giả dược nhãn mở. Nhãn mở nghĩa là bệnh nhân biết được thuốc họ đang dùng là giả dược hay thuốc thực sự. 

Thử nghiệm được đăng tải trên tạp chí JAMA Network Open, tiến hành trên 101 người lớn bị đau lưng mãn tính độ tuổi từ 21 đến 70. Các tác giả phát hiện điều trị giả dược một cách trung thực có thể mang lại lợi ích lâm sàng có ý nghĩa cho bệnh nhân đau lưng mạn tính, cơ chế là do tham gia vào dẫn truyền thần kinh liên quan đến điều chỉnh đau. 

Một nửa số người tham gia nghiên cứu được tiêm một liều nước muối duy nhất vào lưng. Nửa còn lại không được nhận thêm phương pháp điều trị nào. 

Theo ông Yoni Ashar, phó giáo sư khoa học thần kinh và là tác giả nghiên cứu, nước muối không đem lại lợi ích sức khoẻ.

Đặc biệt người tham gia được thông tin rằng họ điều trị giả dược, và hiểu rằng giả dược không đem lại lợi ích sức khoẻ. 

Các nhà khoa học phát hiện những người được tiêm giả dược giảm cường độ đau một tháng, và một mũi tiêm “có đem lại lợi ích kéo dài ít nhất một năm sau điều trị”, theo bài báo nghiên cứu. 

Niềm tin thúc đẩy chữa lành

“Hiệu ứng giả dược là một phần của mọi biện pháp hay thủ thuật điều trị, giúp thúc đẩy quá trình chữa lành, bao gồm cả thể dục. Nếu bạn tin rằng thể dục có tác dụng, thì sẽ càng có khả năng là như vậy”, Ông Ashar cho hay. 

Nhóm giả dược được điều trị bằng tiêm nước muối và gặp một bác sĩ từ nhóm nghiên cứu. Thông qua trao đổi và video, người tham gia được thông tin rằng:

• Thuốc giả dược không chứa thành phần hoạt tính
• Thuốc giả dược có thể có tác dụng mạnh mẽ
• Thuốc giả dược có thể có tác dụng ngay cả khi không hoạt động bằng cách kích hoạt “các con đường vô thức” tự động kích hoạt phản ứng chữa lành tự nhiên

Nhóm đối chứng gồm một nửa tổng số người tham gia được yêu cầu tiếp tục phép điều trị bình thường đang áp dụng và không dùng phương pháp điều trị mới. Họ không nhận thêm biện pháp điều trị từ nhóm nghiên cứu. 

Để nghiên cứu cơ chế liên quan não bộ, các tác giả tiến hành chụp cộng hưởng từ chức năng để so sánh nhóm dùng giả dược và nhóm đối chứng. Nhóm giả dược giảm cường độ cơn đau một tháng sau điều trị so với nhóm đối chứng. 

“Sau 1 năm theo dõi, tình trạng giảm đau không kéo dài, mặc dù đã quan sát thấy những lợi ích đáng kể đối với chứng trầm cảm, tức giận, lo lắng và rối loạn giấc ngủ”, các nhà nghiên cứu viết.

Phản ứng của não bộ đối với đau lưng rõ rệt hơn ở nhóm dùng giả dược so với nhóm đối chứng ở một số khu vực. Những người tham gia báo cáo không có tác dụng phụ nào từ các mũi tiêm giả dược.

Sức mạnh của “ám thị”

Ông Ashar đã trích dẫn một nghiên cứu năm 2007, minh hoạ về tác động tích cực của giả dược. Trong nghiên cứu đó, những người giúp việc khách sạn nữ được cho biết rằng công việc dọn phòng của họ là bài tập thể dục tốt, đáp ứng các khuyến nghị của Bác Sĩ Phẫu Thuật Chung về lối sống lành mạnh. Nhóm đối chứng không được cung cấp thông tin này. Bốn tuần sau, nhóm được thông tin rằng đang tập thể dục đã tận hưởng nhiều lợi ích, bao gồm giảm cân, hạ huyết áp và giảm mỡ cơ thể, mặc dù không có thay đổi đáng kể nào về hành vi.

Trong trường hợp này, giả dược không phải là phương pháp điều trị vật lý mà là một thủ thuật tạo ra sự kết nối giữa tâm trí và cơ thể. Hiệu ứng giả dược được định nghĩa là tin rằng một phương pháp điều trị hoặc thủ thuật sẽ có hiệu quả.

Tương tự như vậy, ông Ashar nhấn mạnh rằng nghiên cứu của nhóm ông đã chứng minh được sức mạnh của tâm lý con người. 

Ông nói: “Kết quả của chúng tôi chỉ ra sức mạnh của cách chữa bệnh bằng tinh thần, ngay cả khi mọi người biết rằng đây chỉ là liệu pháp tâm lý”.