Ngộ độc rượu methanol – Hiểm họa từ những ly rượu không rõ nguồn gốc

Vừa qua, sáu người đàn ông từ Tiền Giang đã nhập viện tại Bệnh viện Chợ Rẫy sau khi uống rượu trái cây trong chuyến du lịch tại Ninh Thuận. Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về mối nguy hiểm của ngộ độc methanol từ rượu không rõ nguồn gốc.

Theo thông tin từ các cơ quan y tế, vào tối 29/3, nhóm này đã tiêu thụ hơn 3 lít rượu trái cây mang nhãn hiệu K.T., sản xuất tại Tiền Giang. Khoảng 6 giờ sau, họ bắt đầu có triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, nôn ói nhưng chủ quan, nghĩ rằng đó chỉ là hiện tượng say rượu thông thường.

Tuy nhiên, đến chiều 30/3, trên đường trở về Tiền Giang, tình trạng sức khỏe của họ trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là một bệnh nhân 25 tuổi rơi vào trạng thái lơ mơ. Cả nhóm được đưa vào Bệnh viện Đa khoa Khu vực Cần Giuộc (Long An) cấp cứu, sau đó chuyển lên Bệnh viện Chợ Rẫy.

Tại đây, hai bệnh nhân 51 và 25 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, tụt huyết áp, phải thở máy và được điều trị tích cực bằng phương pháp lọc máu liên tục. Bốn người còn lại tỉnh táo nhưng mệt mỏi, nôn ói, cũng được tiến hành lọc máu nhanh tại khoa cấp cứu để đào thải chất độc.

Methanol – Sát thủ ẩn trong những ly rượu kém chất lượng

Xét nghiệm ban đầu cho thấy cả sáu bệnh nhân đều bị toan chuyển hóa nghiêm trọng, dấu hiệu đặc trưng của ngộ độc methanol – một loại cồn công nghiệp nguy hiểm, thường có mặt trong rượu giả, rượu không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, bệnh nhân 25 tuổi hiện vẫn hôn mê sâu, nghi ngờ tổn thương não do tác động của methanol.

Methanol là một chất cực độc đối với cơ thể con người. Khi vào cơ thể, methanol chuyển hóa thành formaldehyde và axit formic, gây tổn thương nghiêm trọng đến hệ thần kinh, mắt và các cơ quan nội tạng. Triệu chứng ngộ độc thường xuất hiện muộn, từ 6 đến 24 giờ sau khi uống, bao gồm:

• Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn
• Mờ mắt, nhìn đôi, giảm thị lực, có thể dẫn đến mù lòa
• Đau bụng, tiêu chảy, khó thở
• Lơ mơ, co giật, hôn mê
• Tụt huyết áp, suy đa cơ quan

Chẩn đoán và điều trị ngộ độc methanol

Chẩn đoán ngộ độc methanol dựa trên tiền sử uống rượu không rõ nguồn gốc, các triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm cận lâm sàng. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

Lâm sàng:

• Bệnh nhân có tiền sử uống rượu nghi ngờ chứa methanol
• Các triệu chứng như buồn nôn, nôn ói, đau đầu, mờ mắt, rối loạn ý thức
• Hơi thở có mùi đặc trưng của rượu
• Dấu hiệu thần kinh như mất phản xạ, co giật, hôn mê

Xét nghiệm cận lâm sàng:

• Định lượng methanol trong máu: Giúp xác định nồng độ độc chất và mức độ nguy hiểm
• Xét nghiệm khí máu động mạch: Phát hiện tình trạng toan chuyển hóa với khoảng trống anion tăng cao
• Đo khoảng trống thẩm thấu huyết tương (osmol gap): Nếu khoảng trống này lớn hơn 10 mOsm/kg, có thể nghi ngờ nhiễm độc methanol
• Xét nghiệm chức năng gan, thận: Đánh giá mức độ ảnh hưởng đến các cơ quan
• Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan) não: Giúp phát hiện tổn thương thần kinh do methanol gây ra

Điều trị ngộ độc methanol

Điều trị ngộ độc methanol bao gồm:

• Sử dụng ethanol hoặc fomepizole: Hai chất này ức chế enzyme alcohol dehydrogenase, làm chậm quá trình chuyển hóa methanol thành các chất độc hại
• Lọc máu: Giúp loại bỏ methanol và axit formic khỏi cơ thể, đặc biệt trong trường hợp nồng độ methanol trong máu cao hoặc bệnh nhân có triệu chứng nặng
• Điều chỉnh toan chuyển hóa: Sử dụng natri bicarbonate để điều chỉnh pH máu
• Bổ sung folate: Giúp tăng tốc độ chuyển hóa axit formic thành CO2 và nước, giảm độc tính
• Hỗ trợ hô hấp và tuần hoàn: Đảm bảo bệnh nhân có đủ oxy và huyết áp ổn định nếu xảy ra biến chứng nặng

Cảnh báo từ các chuyên gia y tế

Bác sĩ Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy, khuyến cáo người dân tuyệt đối không tiêu thụ rượu không rõ nguồn gốc, đặc biệt là các loại rượu trái cây tự chế. Ngộ độc methanol không chỉ gây nguy hiểm đến tính mạng mà còn để lại di chứng nặng nề cho người sống sót, bao gồm tổn thương não và mù lòa.

Để phòng tránh ngộ độc rượu, người dân nên chọn mua rượu từ các cơ sở sản xuất có uy tín, có chứng nhận an toàn thực phẩm. Nếu xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc methanol, cần đưa nạn nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức để được xử lý kịp thời.

Vụ việc trên là một lời cảnh báo mạnh mẽ về hiểm họa của rượu giả và rượu kém chất lượng. Hãy nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình bằng cách nói không với rượu không rõ nguồn gốc.