Báo động: Tỷ lệ tăng huyết áp ở trẻ em toàn cầu đang tăng vọt

Một nghiên cứu toàn cầu đã phát hiện ra tỷ lệ huyết áp cao ở trẻ em đã tăng gần gấp đôi kể từ đầu thế kỷ trong bối cảnh gia tăng tỷ lệ béo phì ở trẻ em.

Hơn 1 trên 20 trẻ em và thanh thiếu niên, tương đương 6,2%, được cho là bị tăng huyết áp vào năm 2020—tăng từ 3,2% vào năm 2000.

Điều này có nghĩa là huyết áp cao hiện đang ảnh hưởng đến 114 triệu trẻ em trên toàn thế giới, theo một nhóm các học giả quốc tế bao gồm các nhà nghiên cứu từ Đại học Edinburgh và Đại học Chiết Giang ở Trung Quốc.

Được công bố trên tập san Lancet Child and Adolescent Health, nghiên cứu dựa trên dữ liệu từ 443.000 trẻ em từ 21 quốc gia.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng gần 19% trẻ em và thanh thiếu niên được xếp vào nhóm béo phì bị tăng huyết áp, so với 3% trẻ em ở nhóm có cân nặng khỏe mạnh.

Điều này phù hợp với quan điểm y khoa rằng, mặc dù không phải là yếu tố duy nhất, nhưng béo phì có mối liên quan mật thiết đến huyết áp cao, hay còn gọi là tăng huyết áp.

‘Yếu tố rủi ro chính’ ở người lớn

Các yếu tố lối sống khác, bao gồm căng thẳng mãn tính, hút thuốc và uống rượu quá mức cũng như một số loại thuốc, bao gồm thuốc chống trầm cảm và thuốc chống viêm, và việc sử dụng chất gây nghiện đều có thể làm tăng huyết áp. Yếu tố di truyền cũng được cho là một yếu tố.

Huyết áp cao, bản thân nó không gây ra triệu chứng, là một yếu tố rủi ro chính gây ra đột quỵ, bệnh tim và bệnh thận mãn tính. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sớm ở người lớn trên toàn thế giới, khiến hơn một tỷ người có rủi ro mắc bệnh.

Việc tỷ lệ huyết áp cao ở trẻ em tăng gần gấp đôi trong vòng 20 năm “cần phải gióng lên hồi chuông cảnh báo cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và người chăm sóc”, giáo sư Igor Rudan của Đại học Edinburgh, tác giả của nghiên cứu trên tạp chí Lancet, cho biết.

“Nhưng tin tốt là chúng ta có thể hành động ngay bây giờ, chẳng hạn như cải thiện công tác sàng lọc và phòng ngừa, để giúp kiểm soát huyết áp cao ở trẻ em và giảm rủi ro phát sinh thêm các biến chứng sức khỏe khác trong tương lai”, ông nói.

Kết quả nghiên cứu cho thấy thêm 8,2% trẻ em và thanh thiếu niên bị tiền tăng huyết áp, nghĩa là mức huyết áp cao hơn bình thường nhưng chưa đạt tiêu chuẩn tăng huyết áp.

Tiền tăng huyết áp trở nên phổ biến hơn ở tuổi vị thành niên so với trẻ em trước tuổi dậy thì, với tỷ lệ khoảng 11.8% ở thanh thiếu niên, so với khoảng 7% ở trẻ nhỏ hơn. Mức huyết áp cũng có xu hướng tăng mạnh trong giai đoạn đầu tuổi vị thành niên, đạt đỉnh điểm vào khoảng 14 tuổi, đặc biệt là ở các bé trai.

Thay đổi phân loại tăng huyết áp

Phân loại huyết áp nhi khoa và hướng dẫn chẩn đoán thực tiễn đã thay đổi trong 20 năm qua, dù không đồng bộ trên toàn thế giới.

Năm 2017, Hoa Kỳ và một số quốc gia khác đã tính toán lại các biểu đồ tham chiếu của họ chỉ dựa trên trẻ em có cân nặng bình thường, làm giảm hiệu quả các ngưỡng phân vị – vì vậy, một đứa trẻ trước năm 2017 có thể được xếp vào nhóm “tiền tăng huyết áp” giờ đây có thể rơi vào nhóm “tăng huyết áp”.

Đối với thanh thiếu niên, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ đã đưa ra các ngưỡng cố định theo kiểu người lớn thay vì các phân vị dựa trên chiều cao, điều này cũng làm tỷ lệ mắc bệnh cùng với tỷ lệ béo phì tăng vọt.

Mặc dù đã có những lo ngại về việc sử dụng rộng rãi thuốc statin để điều trị huyết áp cao ở người trưởng thành – do các tác dụng phụ mà chúng có thể gây ra và các cuộc tranh luận về cholesterol – nhưng những loại thuốc này thường không được khuyến cáo sử dụng cho trẻ em.

Hành động mạnh mẽ của Chính phủ

Bryan Williams, giám đốc khoa học và y tế của Tổ chức Tim mạch Anh, nói với PA Media rằng những phát hiện của nghiên cứu này “rất đáng lo ngại”.

Ông Williams nói: “Huyết áp cao ở thời thơ ấu thường kéo dài đến tuổi trưởng thành, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ sau này trong cuộc sống”.

“Mặc dù yếu tố di truyền và bệnh thận đóng một vai trò nhất định, nhưng sự gia tăng mạnh mẽ bệnh cao huyết áp ở trẻ em rất có thể là do sự gia tăng tỷ lệ béo phì ở trẻ em. Tin tốt là bệnh cao huyết áp liên quan đến béo phì có thể được điều trị khỏi”.

Ông kêu gọi cần có “hành động mạnh mẽ của chính phủ” để giải quyết tỷ lệ béo phì ở trẻ em. Tại Anh, lệnh cấm quảng cáo thực phẩm không lành mạnh cho trẻ em dự kiến ​​có hiệu lực vào tháng 10, nhưng đã bị hoãn lại đến ngày 5 tháng 1 năm 2026.

Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ Robert Kennedy Jr., với tư cách là người đứng đầu Ủy ban MAHA, đang tích cực thúc đẩy các hạn chế đối với việc tiếp thị thực phẩm không lành mạnh cho trẻ em tại Hoa Kỳ, đề xuất các hướng dẫn cho ngành và kêu gọi các công ty tự điều chỉnh. Tuy nhiên, chưa có lệnh cấm liên bang nào được ban hành, và phần lớn cách tiếp cận vẫn mang tính tự nguyện và chịu sự phản đối từ ngành công nghiệp.

Theo The Epoch Times