Hơn 70 phần trăm người lớn từ 60 tuổi trở lên bị huyết áp cao và hơn một nửa trong số họ dùng thuốc huyết áp để ngăn ngừa các biến cố tim mạch. (Ảnh minh họa: Shutterstock)
Niềm vui có thể cải thiện tâm trạng và hỗ trợ sức khỏe tổng thể, nhưng cả Trung y và Tây y đều nhận thấy rằng niềm vui thái quá có thể gây hại cho trái tim. Vì vậy, việc tu dưỡng một nội tâm tĩnh tại trong mọi tình huống có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch.
Một ví dụ điển hình là trường hợp của ông Lee, người bất ngờ được thăng chức tại công ty, điều này khiến ông tràn ngập niềm vui. Tuy nhiên, niềm vui quá lớn này đã gây ra những triệu chứng khó chịu như hồi hộp, mất ngủ và lo âu.
Theo Trung y, cảm xúc và sức khỏe thể chất có mối liên quan mật thiết với nhau. Bảy cảm xúc chính – vui mừng, giận dữ, lo lắng, suy nghĩ, buồn rầu, sợ hãi, kinh dị – đều có mối quan hệ chặt chẽ với các cơ quan trong cơ thể. Niềm vui thái quá và kéo dài hoặc đến đột ngột có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch.
Trong triết lý Trung y, trái tim không chỉ là cơ quan quan trọng mà còn là trung tâm điều khiển tâm trí, điều hòa các hoạt động tinh thần, cảm xúc và nhận thức. Niềm vui thái quá có thể làm gián đoạn dòng chảy năng lượng tự nhiên trong cơ thể, gây ra mất cân bằng, dẫn đến tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng tim hoặc rối loạn tuần hoàn máu. Sự mất cân bằng này có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Từ góc nhìn y học hiện đại, niềm vui thái quá có thể tăng kích thích hệ thần kinh giao cảm, gây tăng nhịp tim và huyết áp cao. Đây là những phản ứng sinh lý tự nhiên. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những thay đổi tâm trạng là một trong những yếu tố góp phần lớn gây ra các vấn đề về sức khỏe tim mạch, chẳng hạn như bệnh động mạch vành, nhồi máu cơ tim, suy tim và đột quỵ. Mối nguy này càng rõ rệt hơn đối với những người huyết áp cao, vốn dễ bị mắc các bệnh như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Nhờ điều trị bằng Trung y, ông Lee đã từ từ phục hồi sức khỏe.
Một trường hợp khác là cô Anna có nhịp tim và huyết áp tăng đột ngột sau khi trúng xổ số, kèm theo cơn đau ngực và cảm giác thắt nghẹt. Niềm vui ban đầu của cô nhanh chóng biến thành sự hoảng loạn và căng thẳng. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc quản lý cảm xúc hiệu quả.
Phát triển một thái độ tinh thần tích cực có thể mang lại sự bình yên trong tâm và giúp giảm bớt tác động tiêu cực từ những niềm vui thái quá.
Sau khi trải qua những triệu chứng nêu trên, cô Anna bắt đầu học cách quản lý cảm xúc của mình qua kỹ thuật thiền định. Thực hành cầu nguyện và thể hiện lòng biết ơn đã giúp cô duy trì sự ổn định cảm xúc trong suốt quá trình này.
Truyền thống phương Đông và phương Tây đều mang đến những bài học sâu sắc về tinh thần. Ví dụ, Kinh Thánh nhấn mạnh sự khiêm tốn, lòng biết ơn và tìm niềm vui trong những phước lành giản dị, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của sự bình an nội tâm và sự tin tưởng vào Thiên Chúa.
Tương tự, chủ nghĩa Khắc Kỷ dạy chúng ta tập trung vào những gì mình có thể kiểm soát, đồng thời chấp nhận những điều không thể thay đổi. Điều này giúp con người đối diện với những thăng trầm của cuộc sống tốt hơn. Khi áp dụng các nguyên tắc của chủ nghĩa khắc kỷ, chúng ta có thể tìm thấy sự bình yên trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Các triết lý phương Đông cũng mang đến nhiều bài học quý báu. Phật giáo giảng dạy về sự vô thường, khuyến khích con người từ bỏ những ham muốn vật chất để tìm kiếm sự bình an nội tâm. Điều này phản ánh nguyên lý “không vui mừng trước những thành công bên ngoài, cũng không buồn bã trước những mất mát cá nhân”.
Đạo giáo, theo lời dạy của Lão Tử, lại chú trọng đến sự mềm mại và hòa hợp, đề cao một lối sống tự nhiên “theo dòng chảy” và không theo đuổi những khát vọng vật chất một cách thái quá.
Các phương pháp như thiền, chánh niệm, thái cực quyền và khí công có thể giúp duy trì sự ổn định cảm xúc, ngăn ngừa biến động cảm xúc mạnh và tạo sự bình yên nội tâm.
Tuy nhiên, nhiều người cảm thấy khó tĩnh tâm trong khi thiền định, vì trong cuộc sống hàng ngày họ thường xuyên bị cuốn vào luồng suy nghĩ và công việc không ngừng nghỉ, tạo ra ràng buộc mạnh mẽ với những thứ đó. Các rối loạn tâm lý này làm tinh thần khó thư giãn. Từ góc độ này, thiền định thực sự rất quan trọng đối với việc duy trì sức khỏe tâm lý.
Một nghiên cứu vào năm 2015 cho thấy liệu pháp nhận thức dựa trên chánh niệm có thể cải thiện sức khỏe tâm lý, giảm lo âu, làm giảm số lần xuất hiện những suy nghĩ tiêu cực và phản ứng cảm xúc không có lợi đối với căng thẳng. Tương tự, một nghiên cứu năm 2023 chỉ ra rằng các phương pháp yoga chánh niệm có thể tăng khả năng phục hồi cảm xúc, cải thiện sức khỏe tâm lý và sức khỏe tim mạch.
Một số người cũng tìm đến các môn tu luyện hiện đại như Pháp Luân Công để hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa “được” và “mất”. Trong môn pháp này, “được” và “mất” được coi là có mối liên hệ sâu sắc với nhau, giúp người tập duy trì một tâm thái cân bằng. Thêm vào đó, Pháp Luân Công cũng bao gồm những bài tập nhẹ nhàng và thiền định giúp nâng cao sức khỏe thể chất.
Một nghiên cứu vào năm 2020 với hơn 1.000 người tập Pháp Luân Công tại Đài Loan cho thấy những người bị các bệnh mãn tính như bệnh tim, tiểu đường, bệnh về phổi và huyết áp cao đã có sự cải thiện từ 70% đến 89% sau khi thực hành Pháp Luân Công.
Ngủ đủ giấc là một trong những biện pháp hiệu quả để đảm bảo sức khỏe tim mạch. Trung y khuyến cáo không chỉ ngủ đủ giấc mà còn cần ngủ vào khung giờ vàng, cụ thể là từ 11 giờ tối đến 3 giờ sáng. Đây là thời gian tối ưu theo đồng hồ nội tạng bao gồm 12 thời thần trong Trung y, với mỗi khoảng thời gian tương ứng với sự hoạt động mạnh mẽ của một cơ quan cụ thể.
Đồng hồ 12 thời thần của các cơ quan trong Trung y mô tả sự lưu thông của khí (năng lượng sống) qua các cơ quan chính trong cơ thể vào những thời điểm cụ thể trong ngày và đêm. Mỗi cơ quan hoạt động mạnh nhất và hoạt động tối ưu trong khoảng thời gian hai tiếng của chu kỳ 24 tiếng. Đồng hồ này phản ánh nhịp điệu tự nhiên của cơ thể và làm nổi bật sự kết nối giữa sức khỏe, lối sống và sự lưu thông năng lượng.
Trong Trung y, giấc ngủ từ 11 giờ tối đến 3 giờ sáng phù hợp với đồng hồ nội tạng của cơ thể, tối ưu hóa chức năng của túi mật (11 giờ tối – 1 giờ sáng) và gan (1 giờ sáng – 3 giờ sáng). Trong khoảng thời gian này, túi mật hỗ trợ sự ổn định cảm xúc và ra quyết định, trong khi gan giải độc cơ thể, điều hòa lưu thông máu và cân bằng cảm xúc.
Khoảng thời gian này cũng thúc đẩy sự cân bằng âm dương, khi năng lượng âm đạt đỉnh và chuyển giao sang dương. Thức khuya sẽ phá vỡ chu kỳ này, có thể dẫn đến giải độc kém, mất cân bằng cảm xúc và căng thẳng cho tim. Ngủ trong khoảng thời gian này sẽ hỗ trợ sức khỏe tim mạch, ổn định tinh thần và giúp phục hồi cơ thể.
Thực hiện “thải độc kỹ thuật số”, tức là hạn chế thời lượng sử dụng các thiết bị như điện thoại, máy tính và TV, cũng vô cùng quan trọng. Tiếp xúc lâu dài với những thiết bị này sẽ kích thích hệ thần kinh giao cảm quá mức, khiến cơ thể sản sinh ra quá nhiều độc tố và hormone căng thẳng.
Điều chỉnh thực đơn ăn uống cũng có thể giải quyết những tác động tiêu cực khi vui thái quá. Ví dụ, vào mùa hè, ăn súp nấu từ đậu xanh, hạt sen, củ sen hoặc nấm tuyết có thể giúp thanh nhiệt và dưỡng tim. Trong Đông y, “thanh nhiệt” có nghĩa là giảm nhiệt lượng dư thừa bên trong cơ thể, hay năng lượng dương. Từ quan điểm y học hiện đại, có thể hiểu là làm giảm tình trạng viêm do hệ thần kinh giao cảm hoạt động quá mức.
Bằng cách thực hiện những thay đổi đơn giản trong chế độ ăn uống, bạn có thể ổn định cảm xúc và cải thiện sức khỏe tim mạch.
Thành phần:
Chuẩn bị:
Hạt sen rất giàu hợp chất phenolic, có tác dụng chống oxy hóa, điều hòa miễn dịch và bảo vệ thần kinh. Trong Trung y, hạt sen thường được dùng để tĩnh tâm, dưỡng tim và bổ thận.
Củ sen được đánh giá cao vì khả năng dưỡng phổi, giảm ho và giảm căng thẳng tinh thần. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng củ sen có đặc tính chống khối u, chống viêm và chống trầm cảm.
Thành phần:
Cách chế biến:
Lưu ý: Không cần thêm đường vì táo tàu có vị ngọt tự nhiên. Tuy nhiên, nếu thích vị ngọt hơn, bạn có thể thêm một lượng nhỏ đường phèn.
Nấm tuyết đã được sử dụng trong liệu pháp ẩm thực từ hàng nghìn năm qua. Nghiên cứu chỉ ra rằng polysaccharides trong nấm tuyết có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, tăng chức năng miễn dịch và bảo vệ thần kinh. Các nghiên cứu trên chuột cũng đã chứng minh nấm tuyết có thể bảo vệ tế bào cơ tim khỏi tổn thương oxy hóa trong quá trình lão hóa.
Lời kết
Một lối sống lành mạnh bao gồm tập thể dục đều đặn, ăn uống cân bằng và ngủ đủ giấc đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch. Bằng cách kết hợp Trung y, các phương pháp y khoa hiện đại và những phương pháp tinh thần tích cực, chúng ta có thể tận hưởng những niềm vui trong cuộc sống đồng thời duy trì sự bình an trong tâm hồn – đó chính là chìa khóa cho sức khỏe và trường thọ.
Theo Tiến sĩ Dương Cảnh Đoan, The Epoch Times
Nữ chủ cơ sở trông giữ trẻ cho biết phát hiện bé gái người tím…
Rebekah Koffler, nhà phân tích tình báo quân sự chiến lược, bình luận về diễn…
Tổng thống Trump cho biết sẽ công bố mức thuế quan từ 25% đối với…
Các học viên Pháp Luân Công được mời đến phát biểu tại một số cuộc…
Người đàn ông đánh em học sinh lớp 11 do va chạm khi dừng đèn…
Giới chức TP.HCM ước tính có khoảng 6.291 cán bộ, công chức, viên chức, người…
