Bà Pelosi khuyên các VĐV không nên lên tiếng tại Olympic để tránh bị Bắc Kinh trả đũa

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi đã kêu gọi các vận động viên Mỹ không lên tiếng về hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc khi thi đấu tại Olympic và Paralympic mùa đông Bắc Kinh, với lý do chính phủ Trung Quốc có nguy cơ trả đũa.

“Các bạn ở đó để thi đấu, đừng mạo hiểm chọc giận chính quyền Trung Quốc bởi vì họ rất tàn nhẫn,” bà Pelosi cho biết hôm thứ Năm (3/2) trong phiên điều trần của Ủy ban Hành pháp về Trung Quốc (CECC).

“Tôi biết có một số người mong muốn cất tiếng nói khi họ ở đó,” bà Pelosi tiếp tục. “Tôi tôn trọng điều đó. Nhưng tôi cũng lo lắng về những gì chính phủ Trung Quốc có thể làm đối với danh tiếng của họ, đối với gia đình của họ”.

Khi được hỏi về bình luận của bà Pelosi, đại diện của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã kêu gọi các chính trị gia Hoa Kỳ ngừng “tấn công và bôi nhọ Trung Quốc” và “bắt các vận động viên làm con tin một cách vô đạo đức với danh nghĩa ‘tự do ngôn luận’”.

Lời kêu gọi của bà Pelosi được đưa ra sau cảnh báo vào tháng 1 của một quan chức cấp cao trong ủy ban tổ chức ở Trung Quốc rằng những người tham gia có hành động hoặc lời nói vi phạm quy tắc Olympic hoặc luật hay quy định của Trung Quốc sẽ phải chịu “một số hình phạt nhất định”.

Các quy tắc của Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) điều chỉnh hành vi của vận động viên nghiêm cấm biểu tình trong các sự kiện thể thao, nhưng cho phép thể hiện cá nhân trước khi sự kiện bắt đầu, trong khi giao tiếp với báo chí và trên phương tiện truyền thông xã hội.

Trước thềm Thế vận hội, chính quyền Trung Quốc đã bắt giữ và được cho là đã hạn chế các tài khoản mạng xã hội của một số nhà hoạt động nhân quyền. 

“Chưa đầy 24 giờ nữa Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh sẽ bắt đầu, và mở ra nhiều tuần thi đấu được thiết kế để thể hiện một mặt tiền sáng ngời, bộ mặt mà chính phủ Trung Quốc và Đảng Cộng sản muốn thế giới nhìn thấy,” Thượng nghị sĩ Jeff Merkley, đảng viên Đảng Dân chủ Oregon và là Chủ tịch CECC, cho biết khi bắt đầu phiên điều trần xem xét các hành vi vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc.

Phiên điều trần là nỗ lực mới nhất của ban hội thẩm nhằm lập luận rằng Trung Quốc chà đạp nhân quyền và nên cấm nước này đăng cai các sự kiện toàn cầu có uy tín.

Mỗi ngày trong hai tháng qua, ủy ban đã đăng thông tin và hình ảnh của các nhà vận động nhân quyền hiện bị giam giữ ở Trung Quốc, bao gồm các nhà hoạt động Hồng Kông như Joshua Wong, những người bảo vệ nhân quyền như Guo Feixiong, và các nhà báo công dân như Zhang Zhan.

Các thành viên CECC cũng đã dẫn đầu nỗ lực tại Quốc hội để thúc đẩy chính quyền tẩy chay Thế vận hội và sau đó Nhà Trắng đã thông qua một phần vào tháng 12 khi tuyên bố sẽ không cử đại diện ngoại giao chính thức đến Thế vận hội. Tuy nhiên, các vận động viên vẫn được phép tham gia thi đấu.

Việc Bắc Kinh đăng cai Thế vận hội đã bị chỉ trích vì cáo buộc vi phạm nhân quyền.

Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã tán thành quyết tâm của người tiền nhiệm Donald Trump rằng các hành động của Bắc Kinh ở Tân Cương cấu thành “tội diệt chủng”. Trung Quốc phủ nhận các cáo buộc và mô tả các cơ sở ở đó là các trung tâm giáo dục dạy nghề.

Phiên điều trần hôm thứ Năm diễn ra trùng hợp với một số cuộc biểu tình phản đối Thế vận hội Bắc Kinh, bao gồm cả ở thành phố New York, nơi khoảng 100 người mang theo biểu ngữ và hô khẩu hiệu tụ tập bên ngoài lãnh sự quán Trung Quốc trước khi tuần hành đến Quảng trường Thời đại.

Cũng trong ngày thứ Năm, khoảng 70 nhà lập pháp từ Châu Âu, Bắc Mỹ và Châu Úc đã đưa ra một tuyên bố chung kêu gọi các chính phủ tương ứng của họ “thực hiện các bước hữu hình để buộc chính phủ Trung Quốc phải chịu trách nhiệm”.

Các bước như vậy nên bao gồm việc gây sức ép buộc Liên hợp quốc xúc tiến việc công bố báo cáo đã được chờ đợi từ lâu về các vi phạm nhân quyền ở Tân Cương, cấm nhập khẩu và hạn chế đầu tư vào Tân Cương, đồng thời áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức Trung Quốc, các nhà lập pháp cho biết.

Lê Vy 

Xem thêm: