Bắc Hàn, Syria và thập kỷ phát triển vũ khí hóa học bị bỏ qua

Bắc Hàn và Syria đã có lịch sử hợp tác lâu dài trong việc phát triển vũ khí hóa học. Bình Nhưỡng đã giúp Syria xây dựng các nhà máy sản xuất vũ khí hóa học trong những năm 1990, và họ đã nhiều lần bị phát hiện chuyển tới Syria các mặt hàng bảo hộ gồm áo khoác bảo vệ và mặt nạ phòng độc – những trang bị bảo hộ giữ an toàn cho người khi tiếp xúc với hóa chất.

Hiện tại, với việc Bắc Hàn phản ứng với cái họ gọi là các cuộc không kích “liều lĩnh” của Mỹ vào Syria bằng việc tuyên bố thề sẽ tăng cường phòng thủ “bằng mọi cách”, đã càng làm tăng thêm sự gần gũi hơn nữa trong mối quan hệ vốn đã ấm cúng giữa họ và Syria.

Trong một bài đăng trên FoxNews gần đây của Judith Miller và Charles Duelfer,  Phó chủ tịch cơ quan giám sát vũ khí của Liên Hợp Quốc, nhận định rằng quyết định phóng hàng chục tên lửa hành trình Tomahawk vào Syria vừa qua của Tổng thống Trump “không chỉ gửi thông điệp

mạnh mẽ tới Syria, mà còn hướng tới nhiều quốc gia và các nhóm khác có liên quan tới cuộc nội chiến tàn bạo tại quốc gia Trung Đông này, trong đó có hướng tới Bắc Hàn.”

Hai chuyên gia này cho rằng: “Hoa Kỳ sẽ không cho phép Bình Nhưỡng đe dọa an ninh Mỹ bằng cách gắn đầu đạt hạt nhân thu nhỏ lên các tên lửa đạn đạo xuyên lục địa có khả năng phóng đến bờ biển [nước Mỹ].”

Judith Miller và Charles Duelfer cũng thêm rằng: “Bắc Hàn cũng được cho là có vũ khí hóa học”, có thể sử dụng chống lại các lực lượng của Mỹ và đồng minh của họ tại Hàn Quốc. Có người tin rằng Mỹ lên làm gì đó nhiều hơn một lời cảnh báo Bắc Hàn về vấn đề này.

Trong một đoạn tweet tuần trước, Joshua Stanton, luật sư tại Washington, người đã cố vấn về luật liên quan đến Bắc Hàn cho Ủy ban các vấn đề đối ngoại của Hạ Viện, nhận định rằng nếu Mỹ muốn “gửi thông điệp tới Bắc Hàn thông qua [vấn đề] Syria, hãy nhắm vào những người Bắc Hàn tại Syria, những chuyên gia đang giúp Tổng thống Assad sử dụng vũ khí hóa học”. Stanton đã đề cập đến lịch sử hợp tác lâu dài giữa Triều Tiên và Syria trong việc sản xuất cả vũ khí hóa học và hạt nhân. Ông cũng không phải là người duy nhất đã đánh chuông cảnh báo về vấn đề này trong nhiều năm, nhưng không nhận được chú ý.

Cựu Giám đốc CIA, James Woolsey, người cũng đã làm việc trong đội ngũ chuyển giao của Tổng thống Trump, đã nói với Ủy Ban các vấn đề đối ngoại của Hạ viện trong năm 2013 rằng mối quan hệ giữa hai quốc gia này đã kéo dài hàng thập kỷ. “Bên cạnh Nga, đối tác chiến lược trọng yếu của chính quyền Iran và Syria là Bắc Hàn.”

Vị cựu giám đốc CIA này đã xác nhận rằng “vào đầu những năm 1990, Bắc Triều Tiên đã giúp Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Syria (SSRC) xây dựng nhiều cụm tên lửa“. Tờ New York Times mô tả SSRC là “trung tâm nghiên cứu chính của Syria về sản xuất vũ khí hóa và sinh học”. Một trong những cơ sở này, Woolsey nói thêm, “được sử dụng để lắp đầu đạn hóa học cho tên lửa Scud”.

Ông Woolsey nói một vụ nổ tại cơ sở này vào tháng 7/2007 cho thấy các kỹ sư Bắc Hàn thực sự đang làm việc tại đây cùng với các đối tác Syria và Iran. Một vài tháng sau đó, các kỹ sư của Bắc Hàn cũng đã được tìm thấy trong số các nạn nhân sau vụ nổ khác tại một cơ sở ở Syria. Lần này, vụ nổ xảy ra tại một khu liên hợp hạt nhân bí mật được mô phỏng theo một trong những lò phản ứng của Bình Nhưỡng.

Như đã được khẳng định trong một báo cáo của Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc, một số lô hàng may mặc được thiết kế để bảo vệ người khỏi hóa chất đã bị tịch thu trên đường từ Bắc Hàn đến Syria trong năm 2009. Các mặt hàng này bao gồm 13.000 áo khoác bảo vệ, mặt nạ phòng độc và các trang bị bảo hộ khác.

Vào năm 2013, các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ đã phát hiện nhiều mặt nạ phòng độc, cùng với khoảng 1.400 khẩu súng trường và hàng ngàn viên đạn trong một chiếc tàu đang trên đường đến Syria từ Bắc Hàn.

Trong một cuộc phỏng vấn vào 3/10 với Đài Châu Á Tự do RFA, cựu chuyên gia Bruce Bechtol, thuộc Cơ quan Tình báo Quốc phòng, lưu ý rằng Bắc Hàn đã cung cấp vũ khí, kể cả vũ khí hoá học cho Syria từ đầu những năm 1990.

Theo Bechtol, Bắc Hàn chuyển giao cho đối tác Syria khả năng “kết hợp” vũ khí hoá học với các hệ thống tên lửa. Ông lưu ý rằng Bắc Hàn đã xây dựng hai cơ sở vũ khí hoá học cho Syria và hiện chúng vẫn hoạt động.

Theo dữ liệu từ tổ chức phi lợi nhuận Sáng kiến Đe dọa Hạt nhân (Nuclear Threat Initiative), Bắc Hàn cũng được cho là tập trung cụ thể vào việc sản xuất các chất độc thần kinh sarin và VX. Những đánh giá sơ bộ về cuộc tấn công tại Syria tuần trước, làm hơn 80 người thiệt mạng, cho thấy sarin có thể là một trong những hợp chất đã được sử dụng. VX [được cho] là hóa chất đã được sử dụng trong vụ ám sát người anh ruột của Chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Jong Un hồi đầu năm nay.

Theo một bài viết của hãng tin Yonhap của Hàn Quốc, chỉ vài ngày sau cuộc tấn công chết người ở Syria, Kim Jong Un đã gửi cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad một thông điệp chúc mừng về một chủ đề dường như không liên quan.

Thông điệp chúc mừng này nói về kỷ niệm 70 năm ngày thành lập đảng chính trị của ông Assad, và nhà lãnh đạo Bắc Hàn nói thêm rằng “quan hệ hữu nghị giữa hai nước sẽ được củng cố và phát triển, chống lại chủ nghĩa đế quốc”.

Sau cuộc không kích [của Mỹ] tuần trước vào Syria, một quan chức Bắc Hàn cảnh báo rằng “cơ chế quân sự to lớn của Bình Nhưỡng với lực lượng hạt nhân là trục chính” sẽ làm thất bại bất kỳ sự xâm lược nào của Hoa Kỳ trong tương lai.

Ngoại trưởng Rex Tillerson đã tuyên bố vào cuối tuần rằng “có một quan điểm chia sẻ [giữa Tổng thống Trump và một số nhà lãnh đạo nước ngoài] … về tình hình Bắc Hàn đã trở nên nguy hiểm như thế nào.”

Hôm thứ Bảy [8/4], Lầu năm góc thông báo rằng một hạm đội tàu sân bay của Hải quân Mỹ đang trên đường tới bán đảo Triều Tiên “để duy trì sự sự hiện diện và sẵn sàng phản ứng của Hoa Kỳ” trong khu vực.

Tổng thống Trump cũng đã nói chuyện với người đồng cấp Hàn Quốc vào cuối tuần. Hai nhà lãnh đạo đã đồng ý giữ liên lạc chặt chẽ về Bắc Hàn và các vấn đề khác.

Tân Bình (tổng hợp)

Xem thêm: