Blinken hoãn chuyến đi Trung Quốc vì khinh khí cầu do thám là “không thể chấp nhận được”

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã hoãn chuyến thăm Trung Quốc dự kiến ​​bắt đầu vào thứ Sáu khi một khinh khí cầu do thám Trung Quốc đang hiện diện ở không phận Hoa Kỳ, điều mà giới chức Hoa Kỳ gọi là “vi phạm trắng trợn” chủ quyền Hoa Kỳ, Reuters đưa tin 3/2.

• Khinh khí cầu của Trung Quốc đang do thám Hoa Kỳ

Video: Khinh khí cầu do thám của Trung Quốc tại không phận Hoa Kỳ

Lầu Năm Góc cho biết hôm thứ Năm, họ đã phát hiện và đang theo dõi một khinh khí cầu do thám rất lớn bay ở tầm cao tại không phận Hoa Kỳ. Tổng thống Joe Biden đã được thông báo về vụ việc. Giới chức nói các nhà lãnh đạo quân sự đã cân nhắc việc bắn rụng nó ở Montana vào thứ Tư, nhưng cuối cùng đã quyết định không nên làm điều này vì rủi ro an toàn do ảnh hưởng của các mảnh vỡ.

Hôm thứ Sáu, phát ngôn viên Lầu Năm Góc, Chuẩn tướng Patrick Ryder cho biết khinh khí cầu đã đổi hướng và hiện đang trôi về phía đông ở độ cao khoảng 60.000 feet (18.300 mét) so với phần trung tâm của đất nước. Ông cho biết có thể sẽ vượt qua Mỹ thêm sau một số ngày nữa.

Cựu Tổng thống Donald Trump: “HÃY BẮN RỤNG KHINH KHÍ CẦU!”

Vụ việc đã gây ra một làn sóng chính trị ở Hoa Kỳ.

Trong một tuyên bố hôm thứ Sáu của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Bắc Kinh đã bày tỏ sự hối tiếc về việc một khí cầu “dân sự” đã đi lạc. Họ cho biết khinh khí cầu đó chủ yếu là phục vụ cho mục đích nghiên cứu khí tượng, và khả năng “tự lái” còn rất hạn chế, và nó đã bị gió thổi lệch xa “khỏi lộ trình dự kiến” và trôi dạt đến tận Hoa Kỳ.

Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao nói với các phóng viên rằng ông Blinken hoãn chuyến công du Trung Quốc của mình.

“Chúng tôi đã ghi nhận tuyên bố lấy làm tiếc của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, nhưng sự hiện diện của khinh khí cầu này trong không phận của chúng tôi rõ ràng là vi phạm chủ quyền của chúng tôi cũng như luật pháp quốc tế và không thể chấp nhận được điều này đã xảy ra,” quan chức này cho biết.

Quan chức này nói thêm rằng ông Blinken đã nói với Vương Nghị, người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại Trung ương Trung Quốc, “rằng ông [Blinken] sẽ lên kế hoạch đến CHND Trung Hoa sớm nhất khi điều kiện cho phép.”

ABC News dẫn lời một quan chức Mỹ cho biết ông Blinken không muốn chuyện bé xé ra to bằng cách hủy bỏ chuyến thăm của mình, nhưng cũng không muốn sự cố khinh khí cầu trở thành nhân tố chi phối các cuộc gặp của ông với các quan chức Trung Quốc.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Tom Cotton đã kêu gọi ông Blinken hủy bỏ chuyến đi của mình. Cựu Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump, người tuyên bố sẽ chạy đua cho bầu cử tổng thống năm 2024, đã đăng “HÃY BẮN RỤNG KHINH KHÍ CẦU!” trên nền tảng truyền thông xã hội Truth của ông.

Cơ hội, được và mất

Việc hoãn chuyến đi của ông Blinken —vốn được ông Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đồng ý vào tháng 11— là một đòn giáng mạnh vào những người ở cả hai bên, những người coi đây là cơ hội dù đã muộn để ổn định mối quan hệ ngày càng rạn nứt. Chuyến thăm cuối cùng của một ngoại trưởng Hoa Kỳ là vào năm 2017.

Ông Biden phớt lờ các câu hỏi về khinh khí cầu bay khi ông có bài phát biểu nhận xét về nền kinh tế vào sáng thứ Sáu.

Trung Quốc mong muốn có một mối quan hệ ổn định với Hoa Kỳ để có thể tập trung vào nền kinh tế của mình. Nền kinh tế đang bị chao đảo bởi những biến động liên tiếp của dịch bệnh ở nước này, cùng với những lo ngại của các nhà đầu tư lớn trước những can thiệp của chính truyền Bắc Kinh vào các doanh nghiệp tư nhân.

Trong những tháng gần đây, ông Tập đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo thế giới, tìm cách thiết lập lại quan hệ và giải quyết những bất đồng.

Daniel Russel, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ về châu Á dưới thời Tổng thống Barack Obama, cho biết ông không thấy lý do chiến lược nào để hủy bỏ chuyến đi, và ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì sự giao tiếp cấp cao với Trung Quốc.

Ông Russel nói: “Chừng nào mà Hoa Kỳ còn nhiều mối làm ăn với Trung Quốc đáng giá hơn là một khinh khí cầu do thám, thì đội ngũ của ông Biden sau một thời gian hợp lý có thể sẽ lại phải tiếp tục ở nơi họ đã dừng.”

Quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã xấu đi thời gian qua, đặc biệt là sau chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ lúc đó là bà Nancy Pelosi vào tháng 8, khiến Trung Quốc tiến hành các cuộc tập trận quân sự kịch tính gần quốc đảo tự trị này.

Giá trị tình báo không đáng kể

Ông Ryder nói với các phóng viên hôm thứ Năm rằng khinh khí cầu ở độ cao cao hơn nhiều so với tầng không lưu và không gây ra mối đe dọa quân sự hay thể chất nào đối với những người trên mặt đất. Một quan chức Mỹ nói thêm rằng khinh khí cầu được đánh giá là có “giá trị bổ sung rất hữu hạn về phương diện thu thập thông tin tình báo.”

Một quan chức khác cho biết đường bay của khinh khí cầu có thể bay qua một số địa điểm nhạy cảm, nhưng không nói rõ chi tiết. Căn cứ Không quân Malmstrom ở Montana là nơi đặt 150 hầm chứa tên lửa đạn đạo xuyên lục địa.

Ông Ryder đã từ chối vào thứ Sáu khi được hỏi chính xác vị trí của khinh khí cầu này.

Vào thứ Tư, sân bay Billings, Montana, đã ra lệnh dừng hoạt động trên mặt đất, và quân đội đã huy động các lực lượng bao gồm máy bay chiến đấu F-22 trong trường hợp ông Biden ra lệnh bắn rụng khinh khí cầu.

Những khinh khí cầu như vậy thường hoạt động ở độ cao 80.000-120.000 feet (24.000-37.000 mét), cao hơn nhiều so với nơi giao thông hàng không thương mại bay. Máy bay chiến đấu hiệu suất cao nhất thường không hoạt động trên độ cao 65.000 feet, mặc dù các máy bay do thám như U-2 có trần hoạt động từ 80.000 feet trở lên.

Trung Quốc thường phàn nàn về việc Hoa Kỳ giám sát, bao gồm cả việc triển khai tàu hoặc máy bay gần các cuộc tập trận quân sự của Trung Quốc.

Thiên Đức