Cách ông Trump thúc đẩy hòa bình bằng sức mạnh trong năm 2025

Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1/2025, Tổng thống Trump đã định hướng chính sách ngoại giao Mỹ theo chiến lược “Hòa bình thông qua sức mạnh” (Peace through Strength), đồng thời tích cực dàn xếp nhiều cuộc xung đột. Đến cuối năm, nhiều nơi trên thế giới đã đạt được tiến triển đáng kể, bao gồm cả ngừng bắn, dù vẫn còn một số khu vực đối mặt với thách thức lớn.

Chính sách ngoại giao tập trung vào hòa bình

Trong suốt năm qua, ông Trump xác định trọng tâm chính sách ngoại giao là hòa bình, điều mà Bộ Ngoại giao Mỹ cũng nhấn mạnh trong báo cáo tổng kết công tác ngoại giao cuối năm. Một số xung đột ghi nhận tiến triển rõ rệt, trong khi các cuộc khủng hoảng kéo dài vẫn tồn tại nhiều bất ổn do thù hận và bạo lực kéo dài nhiều năm.

Ngừng bắn tại Gaza và việc thả con tin

Thành tựu ngoại giao đáng chú ý nhất của chính quyền Trump trong năm là việc thúc đẩy ngừng bắn giữa Israel và Hamas vào đầu tháng 10. Thỏa thuận này chấm dứt các trận chiến bùng phát từ cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào ngày 7/10/2023 và giải phóng các con tin còn sống bị nhóm Palestine này bắt giữ.

Mặc dù quản lý lâu dài và giải giáp quân sự ở Gaza vẫn còn phải thương thảo, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu dự kiến sẽ gặp ông Trump trong tuần tới để bàn về các bước tiếp theo.

Đàm phán ngừng bắn Ukraine-Nga

Ukraine là trọng tâm chú ý và cũng là thách thức lớn nhất trong chương trình ngoại giao của ông Trump. Dù Mỹ tích cực thúc đẩy hòa đàm, các cuộc đàm phán rất khó khăn vì sự khác biệt cơ bản về chủ quyền lãnh thổ và vị thế quân sự tương lai của Ukraine.

Tháng 8, Tổng thống Trump đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska, cuộc thượng đỉnh này được coi là “thử thách” năng lực ngoại giao cá nhân của ông.

Ngày 25/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận rằng đàm phán với Mỹ đã đạt được “kế hoạch 20 điểm” bao gồm các đảm bảo an ninh. Dự kiến, ông Zelensky sẽ gặp lại ông Trump vào ngày 28/12, trong khi phía Nga coi kế hoạch này mới chỉ là bước khởi đầu và yêu cầu hạn chế thêm lực lượng quân sự Ukraine.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn báo Politico, Tổng thống Trump cho biết “Zelensky sẽ đến gặp tôi”, song không nêu rõ thời gian và địa điểm. Chủ nhân Nhà Trắng chỉ bày tỏ hy vọng cuộc gặp sẽ mang lại kết quả tích cực.

“Ông ấy chưa có gì cả, cho đến khi tôi phê chuẩn. Vì vậy, hãy chờ xem ông ấy có gì”, ông Trump nói khi mô tả vị thế đàm phán của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

• Ông Zelensky: Sẽ gặp Tổng thống Trump, Mỹ đề xuất thỏa thuận 15 năm

Trung Á, Caucasus và Đông Nam Á

• Armenia-Azerbaijan: Tháng 8, ông Trump chủ trì lễ ký tuyên bố hòa bình, nhằm giải quyết xung đột lâu đời tại khu vực Nagorno-Karabakh.
• Ấn Độ-Pakistan: Tháng 4, một vụ tấn công khủng bố ở Kashmir dẫn tới không kích trả đũa giữa hai nước sở hữu vũ khí hạt nhân; Mỹ can thiệp kịp thời để thúc đẩy ngừng bắn, tránh leo thang thảm khốc.
• Campuchia-Thái Lan: Do tranh chấp biên giới và quyền khai thác dầu khí, xung đột bùng phát ngày 24/7. Ông Trump chứng kiến và thúc đẩy ký Hiệp định Hòa bình Kuala Lumpur tại ASEAN cuối tháng 10. Dù xung đột từng bị gián đoạn vì vấn đề mìn và tranh chấp chủ quyền, nhờ các cuộc điện đàm mật giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và lãnh đạo hai nước, ngừng bắn mới được tái thiết lập từ ngày 27/12.
• Thái Lan và Campuchia ký thỏa thuận ngừng bắn, chấm dứt giao tranh biên giới

Áp lực liên tục: Iran và Venezuela

• Iran: Sau chiến dịch tấn công cơ sở hạt nhân Iran vào tháng 6, chính quyền Trump tập trung tăng răn đe, hạn chế nguy cơ chiến tranh khu vực mà không cần thỏa thuận chính thức.

• Venezuela: Mỹ cáo buộc Tổng thống Nicolás Maduro gian lận bầu cử. Ngoài duy trì trừng phạt, Mỹ gần đây còn triển khai tuần duyên để ngăn các tàu buôn ma túy liên quan tới chính quyền Venezuela và bắt giữ các tàu vi phạm lệnh cấm vận.

• ĐCSTQ rơi vào tình thế thua-thua cùng với Venezuela

Chống khủng bố: Syria và “C5+1”

• Syria: Ngày 25/12, lực lượng an ninh Syria phối hợp liên quân Mỹ tiêu diệt lãnh đạo quan trọng của IS.

• Trung Á: Ông Trump mời lãnh đạo Kazakhstan và Uzbekistan tham dự G20 năm sau tại Miami, tiếp nối chiến lược “C5+1” nhằm kiềm chế ảnh hưởng Trung-Nga.

• Ông Trump mời lãnh đạo Trung Á dự G20: Thông điệp chiến lược nào?

Xung đột Sudan

Sudan vẫn là một trong những xung đột chết chóc nhất thế giới. Mỹ tập trung vào ngăn chặn chiến đấu và mở rộng cứu trợ nhân đạo, chưa thúc đẩy hòa bình toàn diện. Tháng 12, Mỹ và Saudi Arabia đề xuất chuyển giao quyền lực cho dân sự tại Sudan. Ông Trump nhấn mạnh ổn định Sudan quan trọng cho an ninh Biển Đỏ và ngăn chặn cực đoan xâm nhập.

Cộng hòa Dân chủ Congo – Rwanda

Đầu tháng 12, Tổng thống Trump chủ trì lễ ký Hiệp định Hòa bình và Phồn vinh Washington giữa hai nước, cam kết chấm dứt hàng chục năm xung đột và mở rộng hợp tác kinh tế khu vực, đặc biệt trong khai thác khoáng sản và xây dựng cơ sở hạ tầng. Dù đây là thành tựu ngoại giao quan trọng, các nhóm vũ trang vẫn hoạt động ở khu vực phía đông, khiến việc thực thi hiệp định gặp nhiều thách thức.