Chức vị thủ tướng Anh của ông Johnson bị lung lay vì bê bối Partygate?

Giới truyền thông Anh đã bàn tán xôn xao về việc thay thế Thủ tướng Boris Johnson. Cũng có những hãng truyền thông Anh đang suy đoán về tình hình chính trị Anh thời hậu Johnson.

Buổi tiệc tại dinh Thủ Tướng ở số 10 đường Downing, một lần nữa khiến văn phòng của ông bị chỉ trích mạnh mẽ. Một điện thư bị rò rỉ tiết lộ rằng buổi tiệc được tổ chức vào một ngày có 268 sinh mạng tử vong vì COVID-19, nâng tổng số người chết vào thời điểm đó lên hơn 36.000 người.

Các điện thư từ thư ký riêng của thủ tướng là ông Martin Reynolds, đã được gửi tới hàng chục người tham dự vào ngày 20/5/2020, cùng ngày chính phủ nói với mọi người rằng họ chỉ có thể gặp 1 người bên ngoài gia đình của họ.

Ngày 12/1, Thủ tướng Anh Boris Johnson đưa ra lời xin lỗi vì đã dự một bữa tiệc vi phạm quy định phong tỏa trong khu vườn nhà công vụ. Tuy nhiên, ông gạt bỏ lời kêu gọi từ chức.

Ông Johnson nói rằng ông không nghĩ sự kiện đó lại gây tác động nghiêm trọng đến hàng triệu người Anh đang tuân thủ các quy định về COVID-19, trong đó nhiều người còn không có cơ hội từ biệt người thân sắp qua đời.

“Tôi gửi lời xin lỗi từ đáy lòng tới họ”, ông Johnson nói trong phiên họp gay gắt của Hạ viện.

Mặc dù thừa nhận sai lầm nhưng Thủ tướng Boris Johnson cũng bào chữa cho mình khi khẳng định ông chỉ tham dự bữa tiệc trong vòng 25 phút rồi quay trở lại làm việc. “Tôi nghĩ đây là một phần của buổi làm việc”, ông Johnson nói.

Không chỉ chịu sức ép từ đảng đối lập, ông Johnson cũng hứng chịu sóng gió ngay trong nội bộ Đảng Bảo thủ. Một số nghị sĩ Đảng Bảo thủ đã chính thức thảo luận về khả năng bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với ông Boris Johnson.

Thậm chí, ông Douglas Ross, lãnh đạo Đảng Bảo thủ Scotland, một đồng minh chính trị của ông Johnson, còn công khai chỉ trích nhà lãnh đạo Anh đã làm tổn hại uy tín của Đảng Bảo thủ, đồng thời yêu cầu ông từ chức. “Tôi đã nói chuyện với ông Johnson và ông ấy đã nói rất rõ về sự việc. Những người khác phạm sai lầm, phạm luật và đã bị trừng phạt. Ông Johnson là thủ tướng và chính phủ của ông ấy đã đưa ra các quy định. Do đó, ông ấy cũng phải trả giá cho những hành động của mình.”

Nhưng đòn cuối cùng được cho là sẽ đến từ một viên chức cao cấp trong chính phủ là bà Sue Grey, vốn được nhiều người mô tả là thiết diện vô tư. Bà đang dẫn đầu một cuộc điều tra về các cuộc tiệc tùng bí mật bị cấm trong thời đại dịch viêm phổi Vũ Hán.

Câu hỏi hiện giờ là khi nào và bằng cách nào ông Johnson sẽ bị thay thế, chẳng hạn như một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm trong quốc hội có thể khiến ông ấy tự động từ chức.

Theo một học giả chuyên về lịch sử chính trị Anh, đây không hẳn là một tin tốt đối với hầu hết mọi người: Bởi việc từ chức như vậy là không phù hợp, trong cuộc khủng hoảng dịch virus viêm phổi Vũ Hán, việc bầu lại lãnh đạo Đảng Bảo thủ là không đúng lúc. Điều này sẽ phụ thuộc vào lập trường của các nghị sĩ đảng Bảo thủ.

Vậy ai sẽ là người thay thế ông Johnson? Một số cái tên đang được lưu truyền. Đầu tiên là Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak, người ủng hộ Brexit (việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu), đứng đầu trong danh sách này.

Tiếp đó là Ngoại trưởng Liz Truss nổi tiếng là một người thẳng thắn. Luôn ủng hộ thương mại tự do, bà Liz Truss cũng đã thúc đẩy một loạt các thỏa thuận thương mại hậu Brexit.

Ông Dominic Raab, bộ trưởng tư pháp đương nhiệm, người thay thế thủ tướng khi ông Johnson nhập viện vì COVID, cũng nằm trong danh sách được bàn luận. Bộ trưởng Gia cư đương nhiệm, ông Michael Gove, người phụ trách san lấp các khu vực nghèo đói ở Anh, cũng được đề cập.

Đảng Bảo thủ của Thủ tướng Boris Johnson đã giành được đa số 80 ghế tại Hạ viện trong cuộc tổng tuyển cử vừa qua. Đây là chiến thắng lớn nhất của đảng này kể từ năm 1987.

Tuy nhiên, vụ tiệc tùng ở Phố Downing trong đợt phong toả COVID năm 2020 bị phanh phui đã gây ra một cơn thịnh nộ trong dư luận, khiến tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng Johnson và Đảng Bảo thủ sụt giảm. Ông Johnson đã đánh mất lòng tin của một số nghị sĩ vốn thù địch với các biện pháp hạn chế thời đại dịch, cũng như chính phủ bị suy giảm uy tín bởi hàng loạt vụ bê bối.

Một cuộc thăm dò dư luận do báo Observer thực hiện cho thấy tỷ lệ ủng hộ dành cho đảng Bảo thủ đã giảm 4 điểm xuống 32%, trong khi tỷ lệ ủng hộ Công đảng đối lập tăng lên 41%, mức cao nhất kể từ năm 2014.

Bình Minh (t/h)

Xem thêm: