Chuyên gia: Mỹ phải củng cố các liên minh khi quan hệ Trung-Nga mật thiết hơn

Các chuyên gia đã nói với các nhà lập pháp Hoa Kỳ hôm thứ Tư rằng Trung Quốc có lợi ích trong một cuộc chiến lâu dài ở Ukraine vì cuộc xung đột có nguy cơ làm cạn kiệt các nguồn lực quân sự của Mỹ, đồng thời nói thêm rằng Hoa Kỳ phải xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn ở các khu vực khác để cắt giảm sự hỗ trợ mà Bắc Kinh và Moscow nhận được từ các nước thứ ba.

Kỳ vọng về mối quan hệ Nga-Trung gần gũi hơn là một trong những nhận định chủ yếu được đưa ra trong phiên điều trần của Ủy ban Quân vụ Thượng viện về các thách thức an ninh toàn cầu, trong đó các nhà lập pháp cũng tìm hiểu xem cuộc chiến của Moscow chống lại Ukraine ảnh hưởng như thế nào đến khả năng của quân đội Hoa Kỳ trong việc ngăn chặn Bắc Kinh tấn công Đài Loan.

Bà Fiona Hill, người từng là giám đốc phụ trách các vấn đề châu Âu và Nga tại Hội đồng An ninh Quốc gia cho đến giữa năm 2019, cho biết: “Dường như ngày càng có nhiều khả năng Trung Quốc và Nga sẽ thấy lợi ích của hai bên giao nhau, như họ đã đang có như ngày nay.”

“Trung Quốc không quan tâm đến việc Nga thua trong cuộc chiến này, và trên thực tế có thể có lợi ích nhất định trong cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine càng lâu càng tốt, bởi vì chiến tranh cần dùng tới một lượng lớn thiết bị và vũ khí, đặc biệt là đạn dược, và nhu cầu của Ukraine ngày càng tăng lên đối với các trang thiết bị khác nữa,” bà Hill nói thêm. Bà hiện là thành viên cao cấp tại Trung tâm Viện Brookings về Hoa Kỳ và Châu Âu.

Bà nói thêm: “Chúng ta sẽ phạm sai lầm nếu coi Trung Quốc và những gì Nga đang làm là hai điều riêng biệt. “Ngay bây giờ chúng đang được kết hợp với nhau.”

Bà Bonny Lin, giám đốc Dự án Sức mạnh Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của tổ chức cố vấn Washington, đồng ý rằng mặc dù Bắc Kinh đã cố gắng tách mình ra khỏi Điện Kremlin về mặt ngôn ngữ, nhưng họ đã xích lại gần Nga hơn trong bối cảnh Nhật Bản, Australia và các nước phương Tây thể hiện sự đoàn kết lớn hơn.

“Khi Trung Quốc xem xét vị thế của chúng ta với các đồng minh và đối tác mạnh mẽ như thế nào, Trung Quốc có thể cảm thấy họ cần một đối tác quốc tế mạnh hơn và không có quá nhiều lựa chọn,” bà Lin nói. “Và Nga không may là một trong những đối tác mà Trung Quốc muốn giữ lại.”

Phát biểu hôm thứ Tư tại Viện Brookings ở Washington, Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Wendy Sherman đã đề cập đến mức độ mà Trung Quốc và Nga đã liên kết với nhau về vấn đề Ukraine, đồng thời cáo buộc Bắc Kinh là hai mặt.

Trong một cuộc phỏng vấn với NPR hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết Bắc Kinh và Moscow phá bỏ trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ được xây dựng để tránh loại xung đột quân sự đã định hình thế giới trong nửa đầu thế kỷ 20.

“Toàn bộ mục đích của trật tự quốc tế hình thành sau Thế chiến thứ hai là để đảm bảo rằng chúng ta sẽ không xảy ra Thế chiến thứ ba… và chúng tôi thường nghe từ các đồng nghiệp Trung Quốc hoặc đồng nghiệp Nga theo những cách khác nhau rằng điều này bằng cách nào đó lại là do phương Tây tạo ra và họ không phải là một phần của nó,” ông Blinken nói.

“Hệ thống này, với tất cả những điểm không hoàn hảo của nó, vẫn hoạt động. Nhưng hiện tại, nó đang bị thách thức, và một số quốc gia đang cố gắng phá bỏ các quy tắc này, như điều mà Nga đang thực hiện ở Ukraine, hoặc cố gắng viết lại chúng theo cách có hại cho một số giá trị và lợi ích của chúng ta.”

“Ví dụ, Trung Quốc muốn một trật tự thế giới, nhưng đó là một trật tự cực kỳ phi tự do, trái ngược với một trật tự tự do,” ông Blinken nói thêm. “Vì vậy, có một cuộc cạnh tranh đang diễn ra để giải quyết vấn đề đó.”

Về vấn đề Đài Loan, bà Lin chỉ ra rằng Nhật Bản gần đây đã xác định rằng “việc bảo vệ Đài Loan là… sống còn đối với an ninh quốc gia của Nhật Bản”. Bà nói thêm rằng Australia và Philippines ngày càng có xu hướng ủng hộ mọi nỗ lực bảo vệ hòn đảo trong trường hợp bị tấn công quân sự từ Đại lục.

Tuy nhiên, bà Hill chỉ ra rằng vì chiến tranh Ukraine là một trận chiến trên bộ, nên “hải quân Nga không thực sự bị ảnh hưởng”, cho thấy rằng việc Moscow liên kết với Bắc Kinh có nghĩa là quân đội Trung Quốc sẽ được hỗ trợ nếu Quân đội Giải phóng Nhân dân phát động một cuộc tấn công trên khắp eo biển Đài Loan.

Bà Hill nói rằng Washington và các đồng minh của họ nên quan tâm đến các cuộc tập trận hải quân của Nga với Trung Quốc và Nam Phi, bởi vì chúng không chỉ nhấn mạnh sức mạnh trên biển mà các lực lượng Mỹ có thể phải đối mặt ở Tây Thái Bình Dương, mà còn cả mức độ mà hai nước [Nga – Trung] có thể liên kết ở Nam bán cầu bất chấp các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine.

Về lưu ý này, bà Hill đồng ý với khẳng định của Thượng nghị sĩ Tim Kaine, một đảng viên Đảng Dân chủ từ Virginia, rằng chính phủ Hoa Kỳ phải “chuyển sự chú ý phân khúc đến các vấn đề [ở Mỹ Latinh và các khu vực khác] thành một nỗ lực bền vững hơn để xây dựng các mối quan hệ” theo cách mà Bắc Kinh đã làm rất hiệu quả trong nhiều năm.

Ngân Hà (theo SCMP)