Economist: Đột kích gây sốc vào Kursk xuất phát từ tuyệt vọng của tướng Ukraine

Nhân tố đánh bất ngờ đã qua, chiến tuyến đã hình thành, và chiến dịch Kursk trên đất Nga đang mất đi giá trị, khi được ví như vết muỗi đốt so với bể máu đang diễn ra trên đất Ukraine; dù sao nó là được Tổng tư lệnh Ukraine khởi động khi ông bên bờ bị sa thải, theo báo cáo của The Economist.

Không phải tất cả kênh truyền thông phương Tây đều gia nhập trào lưu tô vẽ màu hồng cho chiến dịch của Kiev đang đột kích vào tỉnh Kursk của Nga những ngày qua. Tạp chí The Economist (Anh) là một trong số đó, khi đưa ra bức tranh không mấy sáng sủa, tổng hợp từ những phỏng vấn các tay súng tham chiến và các quan sỹ quan cao cấp, gồm cả những nhân vật cấp dưới của tổng tư lệnh Ukraine Oleksandr Syrsky.

Lệnh tiến quân được nghe lách cách qua thiết bị vô tuyến vào tảng sáng ngày 6/8, binh nhì Serhiy của lữ đoàn số 80 là một trong những tay súng Ukraine ló mình khỏi nơi ẩn nấp trong rừng, theo Economist tường thuật. Các chướng ngại ở đường biên giới hầu như đã phị phá tung trước khi bộ binh kèm xe tăng tiến vào lãnh thổ nước Nga.

Những giao tranh ban đầu diễn ra rất thuận lợi. Ví như một nhóm quân nga phục kích trong cánh đồng ngô kế cận ngôi làng đầu tiên mà lữ đoàn 82 tiếp cận. Bấy giờ, drone (máy bay không người lái) của Ukraine phát hiện ra nhóm phục kích này, và phát ra thông điệp chiêu hàng. Quân Nga không hàng, thế là quân Ukraine mở hỏa lực hết cỡ bắn vào mục tiêu. Khi đồng ngô trở lại yên lặng, những người Ukraine lại tiến tiếp.

Chiến thuật đánh tỉa đột kịch cơ động ấy, với các drone tuần tra và tấn công mở đường, đã cho phép quân Ukraine tiến lui mà ít trở ngại ở miền nông thôn biên giới của đất Nga. Lữ đoàn 82 tiến theo phía Đông hướng tới làng Bolshoye Soldatskoye, lữ đoàn 80 tới làng Malaya Loknya, v.v. Các nhóm nhỏ tìm các điểm kém phòng thủ của Nga, và tiếp đó quân hạng nặng được điều tới.

Theo nguồn tin từ tổng tham mưu Ukraine, đây là học theo “chiến thuật cơ động” của tổng chỉ huy Nga Valery Gerasimov.

Nó tỏ ra cực kỳ hữu hiệu trong 5 ngày đầu.

Hoàn cảnh tuyệt vọng, phương án tuyệt vọng

Quyết định tấn công vào đất Nga được đưa ra vào hoàn cảnh không vui vẻ gì, tờ Economist viết, nó là một “canh bạc liều lĩnh sinh ra trong hoàn cảnh tuyệt vọng.”

Đó là vào đầu tháng 7, khi rất nhiều áp lực đang dồn lên Oleksandr Syrsky. Ông vừa mới nhậm chức tổng tư lệnh toàn quân và phải “vật lộn với di sản” của người tiền nhiệm, Valery Zaluzhny, người vừa bị rời khỏi cương vị này bởi vì làm mếch lòng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Viện trợ từ Mỹ luôn trễ nải vì tình hình ở Hạ viện Mỹ. Avdiivka, pháo đài kiên cố của Bắc Donetsk, cuối cùng đã bị quân Nga đánh hạ. Các chiến tuyến phía Đông theo nhau bại lui, đặc biệt là những điểm lân cận căn cứ đầu mối hậu cần quan trọng ở Pokrovsk.

Người ta nói về khả năng ông Syrsky có thể sẽ bị sa thải. Thậm chí có chuyện rằng Andriy Yermak, một quan chức cực kỳ thân cận của Zelensky, đã ám chỉ rằng Syrsky đang “lừa dối” lãnh đạo của mình.

Trong áp lực quay cuồng như thế, ông tổng tư lệnh buộc phải có biện pháp nào đó. “Ông ấy không thạo các thủ đoạn chính trị,” một sỹ quan gần gũi với ông Syrsky kể với Economist. “Sở trường của ông ấy là quân sự.”

Thế là một phương án quân sự đã được cân nhắc. Một vài nơi phòng thủ lỏng lẻo của Nga đã được xem xét. Ví như tấn công tỉnh Bryansk ở phía Bắc, hoặc tỉnh Kursk, hoặc cả hai, v.v. Mục đích là vừa phân tán lực lượng của quân Nga ở chiến tuyến phía Đông, vừa tạo ra lợi thế trên bàn đàm phán sau này.

Kế hoạch của Syrsky chỉ được chia sẻ với vài người thân tín. Ngay cả khi Syrsky báo cáo nó với Zelensky, thì cũng là gặp riêng Zelensky chứ không có mặt người khác. Lần này các khảo sát do đích thân quân đội làm, chứ không dùng tới GUR, một cơ quan tình báo Ukraine chuyên dành cho quân đội.

Theo những gì Economist được kể, Syrsky giữ bí mật cả với phương Tây, bởi vì “đã có 2 hoạt động của Syrsky bị làm hỏng bởi phương Tây. Một cái bị rò rỉ và người Nga biết được, và một cái bị người phương Tây yêu cầu hủy ngang.”

Economist viết là rốt cuộc Sydsky triển khai kế hoạch của mình và buộc phương Tây phải đồng ý như là “một chuyện đã rồi” (“fait accompli”).

Đáp trả của người Nga

Những ngày đầu thì các hoạt động còn bám theo những gì đã định trước. Nhưng giai đoạn đó đã qua, và giờ đây các quyết định là tùy theo diễn biến của thực tế ở chiến trường.

Nhân tố bất ngờ đã mất, và quân Ukraine phải rất thận trọng trong từng bước.

Sỹ quan Ukraine kể với Economist rằng Zelensky đang hối thúc phải mở hết công suất. Nhưng mà, “Syrsky không ngu ngốc,” sỹ quan thân cận với Syrsky nói. “Ông ấy biết rằng tiến nhanh về phía trước sẽ rủi ro cho toàn bộ hoạt động [chiến dịch].”

Trong những ngày này, đội quân Ukraine, mở rộng tới 10.000 – 20.000 lính, đang tìm cách trụ lại kiểm soát phần phía Nam sông Seim, và phần phía Tây Bắc của Sudzha. Cho nên, hôm 16/8 quân Ukraine đã phá một chiếc cầu qua sông Glushkovo, và hôm 18/8 phá tiếp một chiếc cầu qua sông Seim.

Trong canh bạc mạo hiểm này, tướng Syrsky đã đem lại tia sáng le lói cuối đường hầm cho tình hình chiến sự Ukraine, đồng thời củng cố địa vị của cá nhân ông.

Tuy nhiên, theo Economist miêu tả, thì những ngày dễ dàng đã qua. Những người mà tờ tạp chí phỏng vấn nói rằng hiện nay họ chứng kiến quân tiếp viện của Nga đã tới, với các đội ngũ thiện chiến hơn, có cả thủy quân và quân đặc nhiệm. Rất có thể Kremlin muốn biến Kursk trở thành một “vệt muỗi đốt đáng xấu hổ nho nhỏ bên cạnh bể máu bên trong Ukraine.”

Economist cũng khẳng định một điều mà các truyền thông phương Tây khác đưa tin, đó là quân Nga quả thực đã bớt tần suất hoạt động ở Donbass, chiến trường phía Đông Ukraine. Nhưng mà, điều đó không có nghĩa rằng chiến dịch Kursk đã phân tán lực lượng Nga. Bởi vì, có một điểm ngoại lệ ở chiến tuyến phía Đông, đó là Pokrovsk. Quân Nga hiện đánh mạnh ở thị trấn này.

Theo phân tích của Economist, vẫn còn quá sớm để kết luận về chiến dịch Kursk, bởi vì nó “phụ thuộc rất nhiều vào cách mà Nga đáp trả.”

Theo con số từ Moskva, RT đưa tin, quân Nga đã tiêu diệt 3.400 quân Ukraine và 400 xe thiết giáp trong chiến dịch Kursk này.

Nhật Tân (theo The Economist)