Giới chức các nơi trên thế giới nói về sự sụp đổ chế độ Assad tại Syria

Syria vừa chứng kiến sự kiện mang tính bước ngoặt chấm dứt nhiều thập kỷ cai trị bằng bàn tay sắt của gia đình Assad: Quân nổi dậy Syria giành quyền kiểm soát thủ đô Damascus vào Chủ nhật (8/12), họ tuyên bố đã lật đổ chế độ Tổng thống Bashar al-Assad. Sự kiện lịch sử này khiến các cộng đồng người Syria trên khắp thế giới xuống đường ăn mừng, trong khi đó các nhà chức trách trên thế giới đã chia sẻ về thông tin đáng kinh ngạc này.

Mỹ

Trong một bài phát biểu hôm thứ Tư, Tổng thống Biden nói, “Chế độ Assad cuối cùng đã sụp đổ. Chế độ tàn bạo này đã tra tấn và giết chết hàng trăm ngàn người Syria vô tội… Sụp đổ của chế độ này là sự kiện nền tảng công lý trở lại. Đối với người dân Syria đã phải chịu đựng thống khổ kéo dài thì đây là một cơ hội lịch sử để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho đất nước”.

Trên trang mạng xã hội Truth Social, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nói: “Assad đã ra đi. Ông ta đã chạy trốn khỏi đất nước của mình”.

Phát biểu tại hội nghị an ninh Manama Dialogue ở Bahrain, Phó trợ lý Daniel Shapiro phụ trách các vấn đề Trung Đông của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết: “Mỹ sẽ tiếp tục hiện diện ở miền đông Syria và sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn chặn Nhà nước Hồi giáo quay trở lại”.

Ông Shapiro kêu gọi tất cả các bên bảo vệ dân thường và tôn trọng các chuẩn mực quốc tế.

Châu Âu

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen hôm Chủ nhật cho biết châu Âu sẽ giúp xây dựng lại một Syria an toàn sau khi chế độ Assad sụp đổ. “Châu Âu sẵn sàng hỗ trợ duy trì sự thống nhất quốc gia và xây dựng lại một nhà nước Syria bảo vệ tất cả các nhóm thiểu số”, bà cho biết trên nền tảng truyền thông xã hội X, “Chế độ độc tài tàn bạo của Assad đã sụp đổ. Thay đổi mang tính lịch sử này trong khu vực mang lại cơ hội, nhưng không phải không có rủi ro”.

Pháp

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói trên mạng xã hội X rằng chính phủ tàn bạo ở Syria đã sụp đổ. “Tôi chào mừng người dân Syria vì lòng dũng cảm và sự kiên nhẫn của họ. Tôi chúc họ hòa bình, tự do và đoàn kết trong thời điểm bất ổn này”, ông nói, “Pháp sẽ tiếp tục cam kết (hỗ trợ duy trì) an ninh của tất cả mọi người ở Trung Đông”.

Đức

Thủ tướng Đức Olaf Scholz nói rằng Bashar al-Assad đã đàn áp tàn bạo người dân Syria, lấy đi mạng sống của vô số người và khiến vô số người phải chạy trốn khỏi Syria, nhiều người trong số họ cũng đến Đức. Người dân Syria đã trải qua những đau khổ đáng kinh ngạc. Kết thúc chế độ Assad ở Syria là một tin tốt.

“Điều quan trọng bây giờ là luật pháp và trật tự ở Syria cần được khôi phục nhanh chóng. Tất cả các nhóm tôn giáo cùng tất cả các nhóm thiểu số phải được bảo vệ ngay bây giờ và trong tương lai,” ông nói.

Đặc phái viên Liên Hợp Quốc về Syria

Đặc phái viên Liên Hợp Quốc về Syria, ông Geir Pedersen nhấn mạnh trong một tuyên bố rằng hàng triệu người Syria đã bày tỏ rõ ràng mong muốn của họ về một quá trình chuyển đổi ổn định và toàn diện.

Ông kêu gọi tất cả người dân Syria trong quá trình tìm cách xây dựng lại xã hội hãy ưu tiên đối thoại, đoàn kết và tôn trọng luật nhân đạo quốc tế và nhân quyền, đồng thời nói thêm rằng ông sẵn sàng hỗ trợ người dân Syria hướng tới một tương lai ổn định và hòa nhập.

“Hôm nay là bước ngoặt trong lịch sử Syria… Đất nước này đã trải qua gần 14 năm đau khổ và mất mát không kể xiết, chương đen tối này để lại những vết sẹo thâm sâu, nhưng hôm nay chúng tôi hy vọng và mong muốn mở ra một chương mới – một chương hòa bình, hòa giải, phẩm giá cho tất cả người dân Syria,” ông nói khi đề cập đến gần 14 năm nội chiến ở Syria.

Nga

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Nga cho biết Tổng thống Bashar al-Assad đã từ chức và rời khỏi Syria sau khi ra lệnh chuyển giao quyền lực một cách hòa bình. Tại thời điểm đó, Bộ Ngoại giao Nga không tiết lộ ông Assad đang ở đâu, nhưng cho biết Nga không tham gia vào các cuộc đàm phán về sự ra đi của ông, cho biết các căn cứ quân sự của Nga ở Syria đã được đặt trong tình trạng báo động cao, nhưng hiện tại các căn cứ này không bị đe dọa nghiêm trọng. Moscow duy trì liên lạc với tất cả các nhóm đối lập ở Syria và kêu gọi tất cả các bên không có hành động bạo lực.

Sau đó, các hãng thông tấn Nga RIA Novosti và TASS đưa tin vào Chủ Nhật (8/12), trích dẫn nguồn tin từ Điện Kremlin, cho biết cựu Tổng thống Syria, Bashar al-Assad, đã được cấp quy chế tị nạn tại Nga và đã đến Moskva cùng gia đình,

Hãng thông tấn tư nhân Interfax và các phương tiện truyền thông nhà nước khác của Nga trích dẫn nguồn tin giấu tên của Điện Kremlin cho biết: “Tổng thống Assad của Syria và các thành viên trong gia đình ông đã đến Moskva. Nga đã cấp quy chế tị nạn cho họ vì lý do nhân đạo“.

Ông Mikhail Ulyanov, đại sứ Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna, loan báo trên kênh Telegram cá nhân rằng Moskva đã cấp quy chế tị nạn cho ông Assad và gia đình ông.

Đại sứ Mikhail Ulyanov viết: “Tin tức nóng hổi! Bashar al-Assad và gia đình ông đã ở Moskva. Nga không phản bội bạn bè trong những tình huống khó khăn”.

Iran

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Iran cho biết, Iran tôn trọng sự thống nhất và chủ quyền quốc gia của Syria, và kêu gọi “nhanh chóng chấm dứt xung đột quân sự, ngăn chặn các hành động khủng bố và bắt đầu đối thoại trên toàn quốc với tất cả các thành phần của xã hội Syria”.

Tehran cho rằng quan hệ hữu nghị lâu dài giữa Iran và Syria dự kiến sẽ tiếp tục.

Jordan

Quốc vương Abdullah của Jordan chia sẻ trong một tuyên bố rằng Jordan tôn trọng lựa chọn của người dân Syria, ông kêu gọi tránh bất kỳ cuộc xung đột nào ở Syria có thể dẫn đến hỗn loạn, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ an ninh cho nước láng giềng phía bắc của Jordan.

Israel

Thủ tướng Benjamin Netanyahu của Israel cho hay sụp đổ của chế độ Assad – một phần quan trọng của trục Iran, là một ngày lịch sử và là kết quả trực tiếp của cuộc chiến Israel chống lại Hezbollah và Iran. “Chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ thế lực thù địch nào có chỗ đứng ở biên giới của chúng tôi”, ông nói thêm.

Qatar

Bộ Ngoại giao Qatar một lần nữa kêu gọi chấm dứt khủng hoảng Syria theo Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc năm 2015, trong đó đưa ra các bước để ngừng bắn và chuyển đổi chính trị. Nhà chức trách Qatar cho biết họ đang theo dõi các diễn biến ở Syria và kêu gọi duy trì đoàn kết dân tộc.

Ả Rập Saudi

Một quan chức Ả Rập Saudi nói với Reuters rằng nhà chức trách Ả Rập Saudi đã liên lạc với tất cả các bên liên quan trong khu vực về vấn đề Syria, sẽ quyết tâm làm mọi thứ có thể để tránh hỗn loạn ở nước này. “Chúng tôi đang duy trì liên lạc với Thổ Nhĩ Kỳ và tất cả các bên liên quan. Chúng tôi không biết nơi ở của Assad,” quan chức này cho biết.

Ai Cập

Bộ Ngoại giao Ai Cập nhấn mạnh, Ai Cập kêu gọi tất cả các bên ở Syria bảo vệ khả năng hoạt động của chính phủ và các cơ quan nhà nước. Ai Cập khẳng định ủng hộ người dân Syria cũng như chủ quyền và thống nhất quốc gia của họ.

Bộ Ngoại giao Ý

Trên nền tảng truyền thông xã hội X, Ngoại trưởng Ý Antonio Tayani viết: “Tôi theo dõi chặt chẽ diễn biến của tình hình ở Syria. Tôi đã liên lạc với Đại sứ quán Ý tại Damascus và văn phòng Thủ tướng. Tôi đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp tại Bộ Ngoại giao lúc 10:30″.

Thổ Nhĩ Kỳ

Phát biểu tại một cuộc họp báo ở thủ đô Duha của Thổ Nhĩ Kỳ, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan nói rằng Syria đã đến giai đoạn mà người dân có thể tự quyết tương lai của đất nước họ, hy vọng đó đang ở ngay trước mắt. “Người dân Syria không thể đơn độc làm điều này. Thổ Nhĩ Kỳ coi trọng toàn vẹn lãnh thổ của Syria. Việc thành lập chính phủ mới của Syria cần tinh thần bao dung, không nên có mong muốn trả đũa. Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi tất cả các bên hành động thận trọng và cảnh giác. Không được phép để những nhóm khủng bố lợi dụng tình hình này. Phe đối lập phải đoàn kết. Chúng tôi sẽ hỗ trợ vì ổn định và an ninh của Syria”.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ nói thêm rằng Syria mới nên là đất nước chung lòng với hòa bình cùng các nước láng giềng.