Hoa Kỳ kêu gọi các nước ASEAN tự do lựa chọn liên minh của mình

Ngày 14/7, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tự do lựa chọn và hình thành liên minh mà không phải đối mặt với sự ép buộc.

Phát biểu với các phóng viên sau cuộc họp của các ngoại trưởng ASEAN tại Indonesia, ông Blinken cho hay, Hoa Kỳ và khối 10 thành viên đã bắt tay vào “một kỷ nguyên mới” trong quan hệ, đánh dấu bởi sự hợp tác ngày càng tăng.

Nhà ngoại giao Hoa Kỳ tái khẳng định cam kết của Washington trong việc hiện thực hóa một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở, nơi các quốc gia có thể hoạt động mà “không bị sử dụng vũ lực, ép buộc hoặc gây hấn”.

“Điều đó có nghĩa là đây sẽ là khu vực mà các quốc gia được tự do lựa chọn con đường và đối tác của riêng mình; nơi các vấn đề được giải quyết một cách công khai; nơi các quy tắc đạt được một cách minh bạch và được áp dụng một cách công bằng; nơi hàng hóa, nơi ý tưởng, nơi con người lưu thông hợp pháp và tự do,” ông nhấn mạnh.

Ông Blinken khẳng định, Hoa Kỳ sẽ ủng hộ đàm phán của ASEAN về một bộ quy tắc ứng xử để giải quyết các tranh chấp lãnh thổ và hàng hải ở Biển Đông, một con đường quan trọng đối với thương mại và kết nối toàn cầu.

Ông cũng kêu gọi duy trì hòa bình ở eo biển Đài Loan – nơi căng thẳng xuyên eo biển gia tăng giữa Trung Quốc và Đài Loan.

“Giống như nhiều quốc gia trong khu vực, chúng tôi lo ngại trước sự quyết đoán ngày càng tăng của CHND Trung Hoa ở Biển Đông và Biển Hoa Đông cũng như ở Eo biển Đài Loan,” ông bày tỏ.

Ông Blinken tuyên bố: “Mỹ cũng tìm cách duy trì hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan, vì lợi ích của tất cả các quốc gia. Chúng tôi tiếp tục phản đối những thay đổi đơn phương đối với hiện trạng của cả hai bên.”

Washington cam kết tăng cường các kênh liên lạc với Bắc Kinh để làm rõ quan điểm của mình về các vấn đề khu vực, đồng thời khám phá các lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa hai cường quốc.

Ngoài ra, ông Blinken còn nêu bật các chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt và tên lửa đạn đạo bất hợp pháp của Triều Tiên, đồng thời kêu gọi quân đội Miến Điện chấm dứt bạo lực và thực hiện Đồng thuận Năm điểm của ASEAN.

‘Thẳng thắn’ nói chuyện với ông Vương Nghị

Ông Blinken đã gặp nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc Vương Nghị bên lề cuộc họp ASEAN vào ngày 13/7 và có các cuộc đàm phán “thẳng thắn và mang tính xây dựng” về một loạt vấn đề song phương và toàn cầu, theo Bộ Ngoại giao.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Matthew Miller cho biết, cuộc họp là một phần trong nỗ lực không ngừng của chính quyền Biden “nhằm duy trì các kênh liên lạc cởi mở nhằm làm rõ các lợi ích của Hoa Kỳ trong nhiều vấn đề và quản lý cạnh tranh một cách có trách nhiệm bằng cách giảm nguy cơ hiểu lầm và tính toán sai.”

Cuộc đàm phán diễn ra sau cuộc gặp trước đó giữa ông Blinken với ông Vương Nghị trong chuyến thăm Bắc Kinh vào ngày 18/6. Ông Blinken cũng gặp lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình trong nỗ lực ổn định quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc.

Phát ngôn viên Miller lưu ý, ông Blinken đã trực tiếp nêu quan ngại về các hành động của Trung Quốc tại vùng biển tranh chấp, trong đó có eo biển Đài Loan, đồng thời kêu gọi đạt được tiến bộ trong các thách thức xuyên quốc gia ảnh hưởng đến người dân toàn cầu.

“Ông ấy nói rõ rằng Hoa Kỳ, cùng với các đồng minh và đối tác của chúng tôi, sẽ thúc đẩy tầm nhìn của chúng tôi về một trật tự quốc tế tự do, cởi mở và dựa trên luật lệ,” ông nêu rõ trong một tuyên bố.

Ông Miller tiếp tục, cả hai bên đã đồng ý duy trì các kênh liên lạc mở “trong những tuần và tháng tới,” mà không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Trong khi đó, các cuộc đàm phán của ASEAN về bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông đã bị đình trệ trong nhiều năm khi một số quốc gia thành viên ưu tiên quan hệ song phương với Trung Quốc hơn là sự đồng thuận khu vực.

Bắc Kinh tuyên bố quyền tài phán đối với gần như toàn bộ Biển Đông dựa trên “đường chín đoạn” của họ, một ranh giới được Tòa án Trọng tài Thường trực ở The Hague năm 2016 cho là không có cơ sở pháp lý. Philippines, Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei đều có tuyên bố chủ quyền cạnh tranh với Bắc Kinh ở Biển Đông.

Lực lượng bảo vệ bờ biển của Trung Quốc đã bị Philippines cáo buộc về “các hành động gây hấn” nhiều lần trong năm nay, và Việt Nam cũng đã phàn nàn về một tàu nghiên cứu của Trung Quốc và một đội dân quân bị nghi ngờ lảng vảng gần các dự án năng lượng ngoài khơi của họ.