Khảo sát của Ukraine: Nhận thức về tham nhũng ở Ukraine ngày càng trầm trọng

Phần lớn người dân cho rằng tình trạng tham nhũng ở Ukraine đã trở nên tồi tệ hơn kể từ khi chiến tranh Nga – Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, theo một cuộc khảo sát dư luận mới của Viện Xã hội học Quốc tế Kiev (KIIS).

Theo kết quả được công bố hôm thứ Sáu [4/10], 71% người được hỏi tin rằng mức độ tham nhũng đã tăng lên trong 3 năm qua. 20% cho biết họ không nhận thấy thay đổi nào, trong khi chỉ 5% cảm thấy tình hình được cải thiện. Cuộc khảo sát được thực hiện từ ngày 19 – 28/9, với 1.029 người tham gia trên khắp cả nước.

Theo khảo sát, ngay cả trong số những người tin tưởng vào Tổng thống Vladimir Zelensky, 62% vẫn cho rằng tham nhũng đã gia tăng kể từ khi xung đột leo thang.

Viện này cho biết nhận thức tiêu cực này xuất hiện ở tất cả các khu vực, kết luận rằng “tham nhũng vẫn là một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng trong con mắt công chúng.”

Ukraine đã đối mặt với hàng loạt bê bối tham nhũng trong những tháng gần đây, liên quan đến quan chức chính phủ, nhân viên y tế, giới giáo sĩ và các nhân viên tuyển quân trong quân đội. Một số vụ việc bao gồm các âm mưu hối lộ giúp người dân trốn nghĩa vụ quân sự trong bối cảnh nỗ lực tuyển quân đang diễn ra.

Tham nhũng trong lĩnh vực mua sắm quốc phòng cũng bị đưa ra điều tra. Vào tháng Tám, nhiều quan chức cấp cao đã bị bắt giữ vì liên quan đến một kế hoạch gian lận trong việc mua sắm các hệ thống tác chiến điện tử. Trước đó trong năm nay, Bộ Quốc phòng Ukraine bị cáo buộc dính líu đến một vụ gian lận trong cung cấp thực phẩm trị giá gần 18 triệu USD. Vào tháng 1/2024, các nhà điều tra đã phát hiện một vụ biển thủ 40 triệu USD liên quan đến các hợp đồng vũ khí giả.

Tháng 7, Tổng thống Zelensky đã tìm cách đưa các cơ quan chống tham nhũng của đất nước – NABU và SAPO – vào quyền kiểm soát của chính phủ, nhưng các cuộc biểu tình trên đường phố và áp lực từ các nhà tài trợ phương Tây đã buộc ông phải rút lại kế hoạch này 2 tuần sau đó.

Vào thời điểm đó, Chủ tịch Nhóm các đại sứ G7 đã đưa ra thông điệp sau khi cơ quan an ninh SBU của chính quyền Zelensky tiến hành hàng loạt các vụ khám nhà và bắt người chuyên nhằm vào người của NABU.

“G7 đang theo dõi sát sao những diễn biến hôm nay tại NABU, bao gồm cuộc điều tra một số nhân viên NABU về cáo buộc phạm tội. Hôm nay, chúng tôi đã gặp NABU, bày tỏ những quan ngại nghiêm trọng và dự định sẽ thảo luận những diễn biến này với các nhà lãnh đạo Chính phủ [Ukraine],” thông điệp của G7 viết trên mạng xã hội. “Tất cả chúng ta đều có cam kết chung là ủng hộ tính minh bạch, các thể chế độc lập và quản trị tốt, và chúng tôi coi trọng quan hệ đối tác của mình tại Ukraine để cùng nhau chống tham nhũng.”

NABU là cơ cấu được Mỹ xúc tiến thành lập để giám sát và điều tra vấn đề tham nhũng tại Ukraine. NABU bắt đầu hoạt động ở nước này từ năm 2015. Cũng trong tháng 7, Financial Times (Anh) cho rằng chính quyền Zelensky đang trở nên độc tài khi cơ chế chống tham nhũng bị chính quyền tấn công.

• Zelensky tỏ ra ủng hộ NABU/SAPO khi 1 vụ tham nhũng lớn ở quốc phòng vỡ lở
• Zelensky đã tạo ra tổn thất không thể vãn hồi cho nền tư pháp — Financial Times

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhận xét rằng Ukraine được kỳ vọng sẽ sử dụng viện trợ của Mỹ để mua thiết bị quân sự, nhưng ám chỉ rằng không phải toàn bộ số tiền đều được chi tiêu đúng mục đích.

Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, tuyên bố rằng phần lớn viện trợ của phương Tây đã bị “biển thủ ở Ukraine.”

Phạm Duy (t/h)