Zelensky đã tạo ra tổn thất không thể vãn hồi cho nền tư pháp — Financial Times

Nhật Tân
•
Thứ Năm, 31/07/2025

Chớ bị mê hoặc bởi lời hứa hẹn sửa sai của Zelensky, bởi vì “tổn thất đã xảy ra rồi,” theo báo cáo của Financial Times (Anh) hôm Thứ Tư, sau khi phỏng vấn những người liên quan. Báo cáo chỉ ra một chi tiết, đó là sau khi luật tai tiếng được ký đêm 22/7, thì người của phe Zelensky liền có quyền truy cập vào toàn bộ hồ sơ của NABU và SAPO. Trước đây từng có nhận định rằng các cuộc rà soát (như hôm 21/7, SBU triển khai 80 cuộc tra xét trong 1 ngày) là để tìm ra xem các cơ quan điều tra tham nhũng đã nắm được bằng chứng gì trong tay, thì giờ việc đó đã không cần thiết nữa. Họ đã biết hết cả rồi. Cơ quan chống tham nhũng cho hay bây giờ các cộng tác viên của họ đều từ chối tiếp tục hợp tác, bởi vì bị lộ danh tính là điều quá nguy hiểm đối với người làm nghề thám tử thế này. Các công việc điều tra tham nhũng đã không cách nào tiếp tục được nữa, ít nhất trong một quãng thời gian tới. Trong đó gồm cả các điều tra về một loạt quan chức chóp bu nhất của chính phủ.

250731ZelenskyVsProtesters — Volodymyr Zelensky (trái) và người dân biểu tình đòi sửa sai (phải) (ảnh ghép minh họa, nguồn: chính phủ và truyền thông Ukraine)

Oleksandr Klymenko, người đứng đầu SAPO (Specialised Anti-Corruption Prosecutor’s Office, Phòng Công tố Chuyên trách chống tham nhũng), đã tường thuật với Financial Times về các áp lực mà phe cánh Zelensky đặt lên cơ quan của ông cùng với NABU (National Anti-Corruption Bureau, Cục Chống tham nhũng Quốc gia). Nó diễn ra từ lâu trước khi luật được ký, và trở nên đặc biệt mạnh mẽ khi luật được ký một cách vội vàng vào hôm 22/7. Bài báo gọi đó là một “chiến dịch” (campaign) nhắm vào NABU và SAPO.

Chiến dịch này là để phá hoại các cơ quan chống tham nhũng, trong đó có việc truy cập vào cơ sở số liệu và tất cả các hồ sơ mà các cơ quan này có trong tay, và việc làm thế nào để can thiệp và thao túng quá trình điều tra và tố tụng.

Quyền giám sát này hiện nay vẫn có hiệu lực, theo luật! Nó chỉ hết hiệu lực nếu như có một đạo luật mới loại bỏ quyền đó đi.

“Công việc của chúng tôi đã bị dừng lại ‘một cách hiệu quả’,” ông than thở với phóng viên tờ báo. “Hầu hết những người tố giác đã ngừng hợp tác với chúng tôi.”

Phải mất bao nhiêu thời gian, tiền bạc, và công sức, mới có thể hình thành được một đội ngũ điều tra. Giờ bị lộ hết cả, thì đến bao giờ mới có thể tái lập và hoạt động lại được như cũ?

Ông tuyên bố rằng một loạt những quan chức cấp chóp bu của chính quyền đang tham gia vào những vụ tham nhũng lớn nhất, mặc dù ông không chỉ đích danh họ là những ai. Nhưng mà, các điều tra về họ thì bây giờ đã không thể tiếp tục được nữa.

Về việc rằng Thứ Năm 31/7 này liệu Quốc hội có thông qua được luật mới hay không, thì Financial Times đưa ra con số rằng vẫn chưa thể chắc chắn được, vì 70 nghị sỹ của phe cánh Zelensky vẫn chưa quyết định rằng họ sẽ bỏ phiếu đồng ý cho dự luật mới.

Cáo buộc “ảnh hưởng của Nga”?

Theo tờ báo, thì phía cơ quan chống tham nhũng tuyên bố, họ “không bao giờ tham gia vào cuộc đàn áp chính trị,” phủ nhận cáo buộc mà Zelensky tuyên bố rằng họ bị Nga lợi dụng để tấn công người của ông ta.

“Tất cả các cuộc điều tra của NABU và SAPO đều hoàn toàn dựa trên sự thật và bằng chứng, không dựa trên lập trường chính trị hay phiếu bầu của các thành viên quốc hội,” Klymenko nói với phóng viên tờ báo. “Tính độc lập của các tổ chức chống tham nhũng không phải là mối đe dọa, mà là một trong những bảo đảm quan trọng cho công lý, pháp quyền và sự phát triển dân chủ liên tục của Ukraine.”

Theo nhiều nhận định của các bình luận trung lập, thì cơ cấu NABU và SAPO là cơ cấu mà phương Tây đặt ra, theo quan điểm “dân chủ” mà trong đó các bộ máy quyền lực giám sát lẫn nhau, cân bằng quyền lực.

Cũng có bình luận cho rằng đó là cách mà phương Tây điều tiết tình hình nội chính của Ukraine. “Dân chủ” là chiêu bài. Can thiệp mới là bản chất. Bởi vì phương Tây những năm qua hoàn toàn làm ngơ trước các vấn đề của Zelensky. Bây giờ họ lên tiếng, đó là sau khi cơ cấu của chính họ bị Zelensky đụng tới.

Ukraine phẫn nộ khi chính quyền Zelensky tấn công các cơ quan chống tham nhũng — Economist — Tờ Economist nhận định rằng nếu không phải vì hôm 22/7 Zelensky làm quá tay, thì phương Tây vẫn tiếp tục im lặng.

Hôm thứ Tư, Klymenko kể với tờ Financial Times rằng NABU và SAPO hiện đang điều tra các cáo buộc tham nhũng liên quan tới 31 nghị sỹ đương nhiệm và 40 cựu nghị sỹ. Trong đó có một số người thuộc đảng cầm quyền của Zelensky, đảng “Những Đầy tớ của Nhân dân”.

Tờ báo có liệt kê một số cuộc điều tra mà NABU và SAPO đã và đang làm, trong đó có một số ca liên quan tới các quan chức cấp cao của chính phủ. Tại đây chúng tôi không truyền đạt lại chi tiết này.

Nhật Tân