Liên Hợp Quốc: Cả Nga và Ukraine đều tra tấn tù nhân chiến tranh

Trong cuộc chiến Nga-Ukraine, cả hai bên đều cáo buộc nhau vi phạm nhân quyền, đồng thời bác bỏ cáo buộc của đối phương. Ngày 15/11, Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) công bố một báo cáo cho biết cả Nga và Ukraine đều tra tấn tù nhân chiến tranh trong cuộc chiến này.

Reuters (Anh) đưa tin, ngày 15/11, Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) cho biết trong cuộc chiến Nga-Ukraine kéo dài gần 9 tháng, cả Nga và Ukraine đều sử dụng hình thức tra tấn như điện giật đối với các tù nhân chiến tranh.

Đây là kết quả cuộc điều tra của nhóm giám sát của Liên Hợp Quốc có trụ sở tại Ukraine, đối với hơn 100 tù nhân chiến tranh của cả hai bên trong cuộc chiến Nga-Ukraine.

Trong một cuộc họp báo tại thành phố Geneva, Thụy Sĩ, bà Matilda Bogner, trưởng nhóm quan sát của Liên Hợp Quốc tại Ukraine, cho biết “đại đa số” các tù binh Ukraine mà nhóm của bà phỏng vấn trong trại giam của quân đội Nga đều nói rằng họ đã bị tra tấn và ngược đãi. Mục đích của những cuộc tra tấn này là để đe dọa và làm nhục các tù binh chiến tranh.

Bà Bogner cho biết cũng có “những cáo buộc đáng tin cậy” về việc quân đội Ukraine tra tấn và ngược đãi các tù binh chiến tranh Nga, gồm cả các vụ hành quyết tập thể.

Các tù binh Nga cho biết, họ bị hạ nhục như bị ép khỏa thân và trói tay sau lưng, bị nhét vào xe tải hoặc xe chở hàng và vận chuyển trong điều kiện khắc nghiệt. Ngoài ra, đã có những trường hợp “chào đón kiểu đánh đập” các tù binh Nga tại nơi lưu đày của Ukraine.

Những phát hiện của nhóm giám sát Liên Hợp Quốc tại Ukraine dựa trên các cuộc phỏng vấn với hơn 100 tù binh chiến tranh ở cả hai phía trong cuộc xung đột. Nhóm cho biết các cuộc phỏng vấn với tù nhân chiến tranh Ukraine đã được tiến hành sau khi họ được trả tự do, vì Nga không cho phép tiếp cận các cơ sở giam giữ.

Báo cáo của Liên Hợp Quốc: Nga và Ukraine đều vi phạm nhân quyền

Reuters đưa tin, ngày 27/9, OHCHR đã công bố một báo cáo, nêu rõ tình hình nhân quyền ở Ukraine trong cuộc chiến tranh Nga-Ukraine rất tồi tệ.

“Xung đột vũ trang và các hoạt động quân sự tiếp diễn đã dẫn đến tình trạng nhân quyền nghiêm trọng trên khắp đất nước (Ukraine), với các vi phạm nhân quyền phổ biến, ảnh hưởng đến cả dân thường và quân đội,” báo cáo cho biết.

Báo cáo của OHCHR cũng cho thấy, các vi phạm nhân quyền xuất hiện ở cả hai phía Nga và Ukraine, như các vụ giết người phi pháp và tra tấn có thể cấu thành tội ác chiến tranh.

OHCHR cho biết họ đang tiếp tục xác minh các cáo buộc rằng lực lượng Nga đã sát hại trái pháp luật hàng trăm thường dân ở các khu vực Kyiv, Sumy và Kharkiv. Những khu vực này hiện đều do quân đội Ukraine kiểm soát.

Theo báo cáo, ngoại giới đặc biệt chú ý đến việc quân đội Nga và các lực lượng vũ trang thân Nga tra tấn và ngược đãi các tù nhân chiến xâm lược Ukraine của Nga.

Báo cáo được tổng hợp từ hồ sơ công tác của Phái đoàn Giám sát Nhân quyền của Liên Hợp Quốc tại Ukraine (HRMMU) trong khoảng thời gian từ ngày 1/2 – 31/7. Trước đó, cả Nga và Ukraine đều phủ nhận các cáo buộc vi phạm nhân quyền.

Nga và Ukraine chưa có bình luận ngay lập tức về báo cáo của OHCHR.

Báo cáo của Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết quân đội Ukraine đã vi phạm luật pháp quốc tế

Từ tháng 4 – 7/2022, nhân viên của Tổ chức Ân xá Quốc tế đã điều tra các cuộc tấn công quân sự của Nga ở miền nam Kharkiv, cùng các vùng Mykolaiv và Donbas.

Ngày 4/8, Tổ chức Ân xá Quốc tế đã công bố một báo cáo liệt kê các sự cố ở 19 thị trấn. Báo cáo cho biết quân đội Ukraine đã vi phạm luật nhân đạo quốc tế khi biến các cơ sở dân sự thành cơ sở quân sự.

Ví dụ, quân đội Ukraine đã thiết lập căn cứ và cơ sở quân sự tại các khu dân cư đông đúc, như trường học và bệnh viện, đồng thời đặt vũ khí và thiết bị tại đây. Họ còn phát động các cuộc tấn công từ những khu vực đông dân cư này.

Tổng thư ký Tổ chức Ân xá Quốc tế, bà Agnès Callamard, cho biết: “Chúng tôi đã ghi nhận các hành động của quân đội Ukraine vi phạm ‘Luật Chiến tranh’, đặt dân thường tại các khu vực đông dân cư vào nguy cơ chiến lược (thời chiến).” Dù ở thế phòng thủ trong cuộc chiến Nga-Ukraine, quân đội Ukraine cũng không được vi phạm luật nhân đạo quốc tế

Tổng thống Zelensky chỉ trích Tổ chức Ân xá Quốc tế

Hãng truyền thông Hoa Kỳ Politico đưa tin, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chỉ trích Tổ chức Ân xá Quốc tế trong một bài phát biểu vào tối ngày 4/8. Ông nói: “Bất cứ ai ân xá cho Nga và hợp lý hóa các cuộc tấn công khủng bố đều phải nhận ra rằng lời nói và hành động của họ bị ảnh hưởng bởi Nga.”

Ông Zelensky cáo buộc Tổ chức Ân xá “đang cố gắng ân xá cho các quốc gia khủng bố, và chuyển trách nhiệm từ những kẻ xâm lược sang những người bị xâm lược.”

Các quan chức cấp cao khác của chính phủ Kyiv cũng cáo buộc Tổ chức Ân xá báo cáo về quân đội Ukraine sai sự thật, và mang tính chất tuyên truyền.

Trong một tuyên bố video Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine, ông Dmytro Kuleba, cho biết ông “phẫn nộ” vì Tổ chức Ân xá Quốc tế có trụ sở tại London đã công bố bản báo cáo này, và cho rằng báo cáo đã kết luận “không công bằng”.

“Hành vi của Tổ chức Ân xá Quốc tế không phải là tìm ra sự thật, và đưa nó ra thế giới, mà là tạo ra sự cân bằng sai lầm giữa tội phạm và nạn nhân”, ông Kuleba nói. Tổ chức Ân xá Quốc tế phải ngừng tạo ra những “sự thật giả dối” này.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, ông Oleksiy Reznikov, cho biết bất kỳ nỗ lực nào nhằm đánh đồng hành động xâm lược Ukraine của Nga với nỗ lực tự vệ của Kyiv “như báo cáo của Tổ chức Ân xá Quốc tế đã làm”, đều “cho thấy họ đã mất uy tín, và là một phương thức phá hoại chính quyền.” “Chúng tôi sẽ không cho phép [bất cứ ai] nói xấu quân đội và những người bảo vệ chúng tôi.”

Ông Mykhailo Podoliak, Cố vấn của Văn phòng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, cho biết chính quyền Moscow đang cố gắng sử dụng mối quan hệ với các ủy viên có ảnh hưởng, nhằm làm mất uy tín của quân đội Ukraine trong xã hội phương Tây, và phá vỡ nguồn cung cấp vũ khí của châu Âu và Mỹ cho Kyiv.

“Thật không may, các tổ chức như Tổ chức Ân xá Quốc tế cũng tham gia vào chiến dịch tuyên truyền và thông tin sai lệch này,” ông viết trên Twitter.