Luật cấm phá thai của Mississippi bị tòa chặn, luật của Alabama đang bị kiện

Hôm thứ Sáu (24/5), một thẩm phán liên bang đã ra phán quyết chặn luật cấm phá thai của bang Mississipi. Trong cùng ngày, luật tương tự của bang Alabama đang bị các nhóm ủng hộ phá thai kiện ra tòa.

Thống đốc bang Mississippi Tate Reeves, thành viên đảng Cộng hòa, hôm 21/3 đã ký thông qua luật cấm phá thai khi nhịp tim của thai nhi được phát hiện. Luật này dự kiến sẽ có hiệu lực vào ngày 1/7.

Tuy nhiên, Thẩm phán liên bang Carlton Reeves hôm thứ Sáu (24/5) đã ra phán quyết chặn luật cấm phá thai của bang Mississippi. Trong phán quyết sơ bộ này, Thẩm phán Carlton Reeves đã viết rằng luật của bang Mississippi sẽ ngăn chặn lựa chọn tự do của phụ nữ, điều là “trung tâm của phẩm giá và sự tự chủ của một cá nhân.”

Thẩm phán Reeves đưa ra phán quyết về luật cấm phá thai nêu trên theo đơn kiện của Tổ chức Sức khỏe Phụ nữ Jackson – cơ sở dịch vụ phá thai duy nhất của bang Mississippi.

Cùng ngày thứ Sáu (24/5), Liên minh Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) và Tổ chức Kế hoạch hóa Gia đình đã gửi đơn kiện ra tòa luật cấm phá thai của bang Alabama được thông qua hồi tuần trước và dự kiến sẽ có hiệu lực vào tháng Mười Một.

ACLU và Tổ chức Kế hoạch hóa Gia đình Liên bang Mỹ kiện luật cấm phá thai của bang Alabama lên tòa án liên bang tại bang này thay mặt cho ba phòng phám phá thai của bang và Tổ chức Kế hoạch hóa Gia đình miền đông nam Mỹ.

Luật cấm phá thai của bang Alabama là nghiêm khắc nhất nước Mỹ, cấm phá thai trong tất cả các giai đoạn của thai kỳ và không ngoại lệ với các trường hợp có thai do bị hãm hiếp hoặc loạn luân. Phụ nữ mang thai lựa chọn phá thai sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nhưng người thực hiện hành vi phá thai sẽ bị coi là tội nghiêm trọng và bị phạt tù giam từ 10 đến 99 năm.

Bà Leana, Chủ tịch của Tổ chức Kế hoạch hóa Gia đình Liên bang Mỹ – cơ quan cung cấp dịch vụ phá thai và chăm sóc sức khỏe phụ nữ, trong một tuyên bố phát đi hôm 24/5, nói: “Lệnh cấm nguy hiểm, phi đạo đức và vi hiến này đe dọa tới cuộc sống và phúc lợi của người dân và chúng tôi sẽ kiện để bảo vệ quyền lợi của các bệnh nhân của chúng tôi.”

Những người ủng hộ cấm phá thai đã lường trước được luật mới của bang Alabama sẽ bị thách thức pháp lý và cho biết họ hoan nghênh cơ hội này để niềm tin của họ về quyền sống của thai nhi là điều tối trọng được kiểm chứng tại tòa án.

Trước đó, vào tháng Ba, một thẩm phán liên bang cũng đã ra phán quyết chặn thi hành luật cấm phá thai tại bang Kentucky theo đơn kiện của ACLU và Tổ chức Kế hoạch hóa Gia đình. Hai tổ chức ủng hộ phá thai này cũng đã từng kiện luật phá thai của bang Ohio và đang chuẩn bị kiện luật tương tự của bang Georgia.

Bất chấp có thể bị thách thức tại tòa án, nhiều bang tại Mỹ đã và đang giới thiệu ra quốc hội bang luật cấm phá thai. Theo Reuters, riêng trong năm nay, 16 bang tại Mỹ đã giới thiệu luật hạn chế phá thai ra nghị viện, trong đó 4 thống đốc các bang Georgia, Kentucky, Mississippi và Ohio đã ký thành luật các dự luật cấm phá thai khi phát hiện tim thai. Bang Alabama cấm phá thai toàn diện và bang Missouri cấm phá thai từ tuần thứ 8 của thai kỳ.

Hôm thứ Sáu (24/5), Thống đốc bang Missouri Mike Parson, thành viên đảng Cộng hòa, đã ký dự luật cấm phá thai thành luật, theo đó cấm phá thai từ tuần thứ 8 của thai kỳ.

Những người ủng hộ quyền được sống của trẻ chưa sinh, phản đối phá thai đang hy vọng rằng Tòa án Tối cao Mỹ, nơi có đa số thẩm phán bảo thủ chống phá thai sẽ sớm bác bỏ án lệ Roe vs Wade 1973 – cho phép phá thai trên toàn nước Mỹ.

Roe vs Wade là án lệ do Tòa án Tối cao Mỹ phán quyết năm 1973 về quyền hiến định trong các luật cấm hay hạn chế việc phá thai.

Trong án lệ Roe vs Wade 1973, bằng biểu quyết 7-2, Tòa án Tối cao giải thích rằng phá thai là quyền riêng tư của người phụ nữ nhưng quyền ấy phải phù hợp với các quy định của bang về việc bảo vệ sức khỏe và bảo vệ tiềm năng của sự sống. Phán quyết của Tòa án Tối cao lập luận rằng cần phải đặt nặng lợi ích của bang trong vấn đề này.

Hủy bỏ án lệ Roe vs Wade có nghĩa là quyền phá thai hoàn toàn trả lại cho Quốc hội bang quy định. Trong vòng 6 năm gần đây, nhiều bang có khuynh hướng bảo thủ đã thông qua trên 400 đạo luật hạn chế phá thai, nhưng các bang của phe cấp tiến như Vermont hay New York cũng ra luật cho phép phá thai.

Xuân Thành (T/h)