Mỹ kêu gọi Iran không leo thang căng thẳng vào ‘thời khắc trọng yếu” cho Trung Đông

Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ nói hôm thứ Hai (5/8) rằng Mỹ đang thúc giục các quốc gia khác thông qua các kênh ngoại giao hãy nói với Iran rằng leo thang căng thẳng tại Trung Đông không có lợi gì cho họ vào thời điểm mà Ngoại trưởng Antony Blinken gọi là “thời khắc trọng yếu” cho khu vực.

Ngoại trưởng Blinken nói Washington “đã tham gia vào hoạt động ngoại giao dày đặc, gần như là suốt ngày đêm” để giúp hạ nhiệt căng thẳng trong bối cảnh lo ngại Iran chuẩn bị không kích trả đũa vào Israel.

“Tất cả các bên phải kiềm chế leo thang”, ông Blinken nói trong một buỗi lễ ký kết với người đồng cấp Úc tại Washington.

“Tất cả các bên phải thực hiện các biện pháp để giảm leo thang. Leo thang không đem lại lợi ích cho bất kỳ bên nào. Nó sẽ chỉ dẫn tới thêm xung đột, thêm bạo lực, thêm mất an ninh”.

Thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh đã bị giết chết tại thủ đô Tehran, Iran vào tuần trước, vụ việc đã kéo theo những lời đe dọa trả đũa Israel và làm trầm trọng thêm lo ngại rằng xung đột tại Gaza đang biến thành một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn ở Trung Đông.

• Thủ lĩnh Hamas Haniyeh mới bị ám sát tại Iran là người thế nào?

Iran đã đổ lỗi cho Israel và nói rằng họ sẽ “trừng phạt” nhà nước Do Thái. Trong khi đó, các quan chức Israel không tuyên bố xác nhận hay phủ nhận sự liên quan đến vụ việc trên. Iran hậu thuẫn Hamas cũng như Hezbollah tại Lebanon. Chỉ huy cấp cao Fuad Shukr của Hezbollah đã bị Israel không kích giết chết tại Beirut vào tuần trước, chỉ 24 giờ trước cái chết của Thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris đã được đội ngũ an ninh quốc gia báo cáo nhanh về tình hình tại Trung Đông, gồm cả mối đe dọa do Iran và các đội quân ủy nhiệm của Iran đặt ra đối với Israel và quân nhân Mỹ, Nhà Trắng cho biết. Hai vị lãnh đạo Mỹ cũng được báo cáo về một cuộc tấn công vào căn cứ không quân al Asad tại Iraq vào hôm thứ Hai (5/8) và đã thảo luận về việc đáp trả.

Trong buổi họp nhanh đó, ông Biden và bà Harris đã được đội ngũ an ninh báo cáo rằng vẫn chưa rõ khi nào Iran và Hezbollah có thể phát động tấn công vào Israel “và chi tiết cụ thể của một cuộc tấn công như vậy”, theo một quan chức Mỹ.

• Iran nói không muốn leo thang căng thẳng nhưng phải “trừng phạt” Israel

Ít nhất 5 quân nhân Mỹ đã bị thương trong vụ tấn công bằng rocket vào căn cứ không quân al Asad tại Iraq, theo các quan chức Mỹ nói với Reuters. Hiện cũng không rõ liệu vụ không kích này có liên quan đến những đe dọa của Iran nói rằng họ sẽ trả đũa Mỹ về cái chết của ông Haniyeh hay không. Phía Mỹ đã khẳng định họ không liên quan gì đến cái chết của thủ lĩnh Hamas tại Iran.

Ông Biden và bà Harris cũng đã được cập nhật về những nỗ lực của Mỹ trong việc hỗ trợ Israel về mặt quân sự nếu nước này bị tấn công và các nỗ lực ngoại giao nhằm “giảm leo thang căng thẳng khu vực” và đạt thỏa thuận ngừng bắn, trao đổi con tin tại Gaza.

Ngoại trưởng Blinken vào đầu ngày thứ Hai (5/8) đã nói chuyện với Ngoại trưởng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani và Ngoại trưởng Ai Cập Minister Badr Abdelatty.

“Một trong những quan điểm mà chúng tôi nêu ra trong các cuộc trao đổi là thúc giục các quốc gia hãy chuyển thông điệp tới Iran và thúc giục các quốc gia hãy nói rõ với Iran rằng rất không có lợi cho họ khi leo thang cuộc xung đột này, rất không có lợi khi phát động một cuộc tấn công khác vào Israel”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller nói.

Phát biểu trong một buổi họp báo nhanh, ông Matthew Miller đã không nói liệu thông điệp của Washington có được chuyển tới Tehran hay không và chuyển qua kênh nào.

“Tôi hy vọng rằng một số trong các quốc gia đó sẽ chuyển thông điệp đó và bày tỏ quan điểm đó với chính phủ Iran”, ông Matthew Miller nói thêm.

Ngoại trưởng Blinken trong bài phát biểu của mình với những người đồng cấp Qatar và Ai Cập cũng đã kêu gọi các bên hãy “phá vỡ vòng xoáy” bạo lực này và đồng ý ngừng bắn tại Gaza bất chấp cái chết của ông Haniyeh vốn là một nhà đàm phán quan trọng của Hamas trong các cuộc hòa đàm với Israel.

“Nói tóm lại là các bên phải thực sự tìm kiếm các cách thức để đạt được thỏa thuận, không tìm kiếm lý do để trì hoãn hoặc để khước từ. Trong vài giờ, vài ngày tới là thời điểm cấp bách cho các bên phải đưa ra lựa chọn đúng đắn”, ông Blinken nói.