Mỹ và Anh cáo buộc Nga thử ‘vũ khí’ trong không gian

Mỹ và Anh đã cáo buộc Nga thử vũ khí chống vệ tinh trong không gian. Vụ thử này của Moscow là động thái mới nhất cho thấy cuộc chạy đua vũ trang trong không gian đang nóng lên.

Tướng John Raymond, chỉ huy Lực lượng Không gian Hoa Kỳ, nói rằng vụ thử một vật thể bay được thực hiện vào ngày 15/7 là “bằng chứng thêm nữa về việc Nga đang tiếp tục nỗ lực phát triển và thử các hệ thống trên không gian, và phù hợp với học thuyết quân sự mà Điện Kremlin đã công bố, trong đó nhấn mạnh tới triển khai các vũ khí mà có thể đặt ra rủi ro cho các tài sản của Mỹ và đồng minh trong không gian vũ trụ”.

Ông John Raymond cho biết vũ khí nêu trên được Nga phóng từ một trong hai vệ tinh mà đầu năm nay đã từng di chuyển gần với một vệ tinh của chính phủ Mỹ. Nga luôn khẳng định các hoạt động không gian của họ thuần túy hòa bình, nhưng ông Raymond nói rằng các hoạt động của tàu vũ trụ liên quan tới vụ phóng thử vũ khí lần này là không tương thích với công bố thiết kế chính thức của tàu này với vai trò chỉ là vệ tinh giám sát.

Trước đó, trong một tuyên bố của Bộ chỉ huy Không gian Mỹ nói rằng Nga cũng đã thực hiện “một hoạt động trên quỹ đạo” tương tự vào năm 2017. Tuyên bố này rõ ràng đề cập tới một vụ thử vũ khí phóng từ vệ tinh mà Nga đã không công khai.

Trong một tuyên bố phát đi hôm thứ Năm (23/7), Phụ tá Bộ Ngoại giao Mỹ chuyên trách An ninh Quốc tế và Không phổ biến vũ khí, ông Christopher Ford đã cáo buộc thói đạo đức giả của Moscow sau khi họ tuyên bố rằng họ muốn việc kiểm soát vũ khí được mở rộng ra phạm vi vũ trụ.

“Moscow nhắm mục tiêu hạn chế khả năng của Mỹ, trong khi họ rõ ràng không có ý định dừng chương trình phản công-không gian của mình”, ông Christopher Ford nói.

Trong khi Mỹ từng nhiều lần dấy lên quan ngại về hoạt động vệ tinh của Nga, thì đây là lần đầu tiên Anh lên tiếng cáo buộc Moscow thử vũ khí trong không gian. London đưa ra tuyên bố chỉ trích Nga vài ngày sau khi chính phủ của Thủ tướng Boris Johnson bị đặt nghi vấn về việc “đã đánh giá thấp một cách tệ hại” mối đe dọa từ Nga.

Theo BBC, lãnh đạo đơn vị không gian của Anh, ông Harvey Smyth cho hay: “Chúng tôi quan ngại về cách thức Nga thử một trong các vệ tinh của họ bằng cách phóng một vật thể bay có các đặc điểm của một loại vũ khí”.

“Những hành động dạng này đã đe dọa tới việc sử dụng không gian một cách hòa bình và rủi ro gây ra mảnh vỡ có thể đe dọa tới các vệ tinh và các hệ thống không gian mà thế giới phụ thuộc vào. Chúng tôi kêu gọi Nga tránh bất kỳ một vụ thử nào tương tự như vậy thêm nữa. Chúng tôi cũng thúc giục Nga tiếp tục hợp tác mang tính xây dựng với Anh và các đối tác khác để khuyến khích hành xử có trách nhiệm trong không gian”, ông Harvey Smyth nói.

Theo The Guardian, cho đến nay thế giới chưa ghi nhận bất kỳ nước nào thử vũ khí phóng từ vệ tinh như Nga đang bị cáo buộc. Cả Mỹ và Trung Quốc đã phá hủy các vệ tinh lỗi bằng cách sử dụng các tên lửa được phóng đi từ biển hoặc đất liền. Tuy nhiên, hầu hết các hoạt động quân sự trong không gian là dạng tin mật quốc gia, nên cũng không thể khẳng định chắc chắn các nước khác có thử vũ khí phóng từ vệ tinh tương tự như Nga hay không.

The Guardian dẫn lời ông Tom Karako, giám đốc dự án phòng thủ tên lửa tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington cho hay: “Tôi không muốn võ đoán những gì Mỹ làm hoặc không làm. Tôi nghĩ, công bằng mà nói, chúng ta tự hào chúng ta có những kỳ vọng về hành xử tốt trong không gian tốt đẹp hơn một số đối thủ khác của chúng ta”.

Nga, Anh, Mỹ và Trung Quốc nằm trong số hơn 100 quốc gia đã ký kết một hiệp ước không gian, trong đó quy định rằng không gian ngoài vũ trụ là nơi tất cả các nước được quyền khai thác với mục đích hòa bình. Hiệp ước này nói thêm rằng các quốc gia không được triển khai vũ khí trong quỹ đạo hoặc trong không gian, theo BBC.

Về phần mình, Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ đã thử vệ tinh mới vào ngày 15/7 với mục tiêu thực hiện kiểm tra thiết bị không gian.

“Trong vụ thử công nghệ không gian mới nhất, một trong những vệ tinh nội địa đã được kiểm tra ở phạm vi gần thông qua sử dụng thiết bị đặc biệt của tàu du hành nhỏ”, hãng tin Interfax dẫn lời Bộ Quốc phòng Nga.

Moscow hiện chưa đưa ra phát ngôn chính thức về các cáo buộc từ phía Mỹ và Anh.

Đức Thiện