Người đóng thuế EU sẽ phải gánh 3 tỷ euro mỗi năm cho khoản vay của Ukraine

Theo báo cáo của tờ Politico hôm thứ Sáu [19/12], trích dẫn các quan chức cấp cao của khối, người đóng thuế EU sẽ phải trả 3 tỷ euro mỗi năm cho chi phí vay mượn để tài trợ cho Kiev, theo một kế hoạch cho vay mới đã được phê duyệt.

• EU thất bại trong kế hoạch dùng tài sản Nga hỗ trợ Ukraine

Tuần này, các nước ủng hộ Kiev ở châu Âu đã không phê duyệt một khoản “vay bồi thường” sử dụng khoảng 210 tỷ USD tài sản bị đóng băng của ngân hàng trung ương Nga làm tài sản thế chấp để bù đắp thâm hụt ngân sách khổng lồ của Ukraine. Thay vào đó, các nhà lãnh đạo đã chọn tài trợ cho Kiev thông qua khoản nợ chung, dự kiến ​​huy động 90 tỷ euro (105 tỷ đô la) trong 2 năm tới, được hỗ trợ bởi ngân sách EU.

Theo các quan chức đã nói chuyện với Politico, cách tiếp cận mới này đi kèm với chi phí cao. Việc vay mượn để tài trợ cho khoản viện trợ, sẽ tạo ra chi phí lãi suất ước tính khoảng 3 tỷ euro mỗi năm kể từ năm 2028, trong chu kỳ ngân sách 7 năm của EU đến năm 2034. Do không có nguồn thu độc lập, khối này sẽ phải trang trải khoản nợ thông qua ngân sách quốc gia và đóng góp của EU, khiến người đóng thuế phải gánh chịu chi phí chừng nào khoản vay còn tồn đọng. Nguồn tin cho biết thêm rằng các khoản thanh toán lãi suất đầu tiên sẽ đến hạn vào năm 2027 và dự kiến ​​sẽ lên tới 1 tỷ euro trong năm đó.

Kế hoạch vay mượn chung đã vấp phải sự phản đối ngay từ đầu, với các nhà phê bình cảnh báo rằng nhiều quốc gia EU, bao gồm Pháp và Ý, đã có mức nợ cao và thâm hụt ngân sách lớn, và việc vay mượn chung hơn nữa sẽ làm trầm trọng thêm gánh nặng tài chính và chuyển rủi ro sang người đóng thuế.

Các nước Hungary, Slovakia và Cộng hòa Séc đã được miễn trừ khỏi thỏa thuận này, có nghĩa là họ sẽ không tham gia vào kế hoạch vay mượn mới. Bình luận về quyết định này, Thủ tướng Hungary Viktor Orban, người từ lâu đã chỉ trích việc viện trợ cho Kiev, cho rằng Ukraine “sẽ không bao giờ có thể trả được” khoản vay, khiến lãi suất và vốn gốc phải do những người cung cấp khoản vay đó chi trả.

“Như vậy, chúng tôi đã cứu con cháu mình sau này khỏi phải trả giá cho số tiền đã gửi vào một cuộc chiến thất bại, dưới hình thức khoản vay chiến tranh”, ông Orban nói với các phóng viên hôm thứ Sáu [19/12].

Phía Nga gọi hành vi định dùng tài sản của Nga bị đóng băng cho Ukraine vay là hành động “ăn cắp”. Tuy nhiên, trong buổi tổng kết cuối năm 2025, Tổng thống Nga Putin khi được hỏi về việc này đã nói rằng:

“‘Ăn cắp’ không phải là từ đúng. Ăn cắp là hành vi chiếm đoạt tài sản một cách lén lút. Còn ở đây, họ làm điều đó một cách công khai. Vì vậy, đây là cướp.

Vì sao họ chưa làm được? Bởi vì những hậu quả đối với bọn cướp sẽ rất nghiêm trọng. Điều đó có nghĩa là gì? Trước hết, việc này không dễ thực hiện. Họ chưa tuyên bố rằng họ sẽ đi cướp và tịch thu. Một trong những ý tưởng của họ là phát hành một khoản vay bồi thường được bảo đảm bằng tài sản của chúng ta.

Phát hành một khoản vay có nghĩa là gì? Điều đó đồng nghĩa với những hệ quả đối với ngân sách của mỗi quốc gia liên quan; nó sẽ làm tăng nợ ngân sách của từng nước. Nếu một quốc gia phát hành một khoản vay được bảo đảm bằng vàng và dự trữ ngoại hối của chúng ta, thì điều đó phải được phản ánh trong ngân sách của nước đó. Lấy ví dụ như Pháp, nơi nợ công đã lên tới 120% [GDP]. Nợ công của chúng ta là 17,7%, còn của họ là 120%. Đúng là thâm hụt ngân sách của chúng ta là 2,6%, nhưng sang năm sẽ giảm xuống 1,6%, trong khi thâm hụt ngân sách của Pháp là 6%. Những nghĩa vụ mới sẽ phải được cộng vào ngân sách. Tôi cho rằng họ đang gặp những vấn đề lớn với ngân sách năm tới. Tất cả những điều này là lý do khiến việc đưa ra các quyết định liên quan đến việc cướp đoạt tài sản của người khác trở nên khó khăn.

Nhưng những hậu quả còn nghiêm trọng hơn sẽ xảy đến với những ai dám làm điều đó. Đây sẽ không chỉ là một đòn giáng vào hình ảnh của họ, mà còn làm xói mòn toàn bộ niềm tin vào khu vực đồng euro, bởi vì nhiều quốc gia đang lưu trữ dự trữ ngoại hối của họ trong khu vực này. Không chỉ có Nga làm vậy, mà cả những nước có dự trữ tự do, trước hết là các quốc gia sản xuất dầu mỏ. Họ sẽ nhìn vào những gì đang diễn ra – và thực tế họ đã và đang làm như vậy – và họ sẽ nảy sinh nghi ngờ, do dự và lo sợ. Điều gì sẽ xảy ra nếu điều tương tự cũng xảy đến với họ?

Lần đầu tiên luôn là khó khăn nhất, và sau đó người ta có thể lặp lại điều này dưới những cái cớ khác nhau. Hôm nay, họ không hài lòng với chiến dịch quân sự đặc biệt của chúng ta và cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tân phát xít ở Ukraine. Ngày mai, họ có thể không hài lòng với chính sách của một quốc gia nào đó đối với cộng đồng LGBTQ. Ở nhiều quốc gia Hồi giáo có những luật lệ rất nghiêm ngặt nhằm bảo vệ các giá trị truyền thống chung của chúng ta. Chúng ta không có những luật như vậy, nhưng họ thì có. Điều này hoàn toàn có thể bị lợi dụng làm cái cớ để tịch thu tài sản chủ quyền, nguồn lực chủ quyền và tiền bạc của một quốc gia. Và tại sao lại không? Hoặc họ có thể tìm ra một cái cớ khác.

Ngoài những tổn thất về hình ảnh, còn sẽ có những thiệt hại tài chính trực tiếp liên quan đến cấu trúc tài chính hiện đại. Đó là lý do vì sao việc này khó thực hiện đến như vậy. Và điều quan trọng nhất là, bất kể họ có cướp đi thứ gì, thì sớm hay muộn họ cũng sẽ phải trả lại.

Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ bảo vệ lợi ích của mình. Bằng cách nào? Quan trọng nhất là chúng tôi sẽ đưa vụ việc ra tòa để bảo vệ quyền lợi của mình. Chúng tôi sẽ làm hết sức để tìm ra một thẩm quyền tài phán độc lập với bối cảnh chính trị.”

Nga từ lâu đã cáo buộc các nước châu Âu ủng hộ Kiev kéo dài cuộc xung đột bằng cách tiếp tục tài trợ cho nỗ lực chiến tranh của Ukraine. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov tuần này đã cáo buộc EU “ám ảnh với việc tìm kiếm tiền để tiếp tục cuộc chiến”.